Święto KINA

Dziewiąta edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „ERA NOWE HORYZONTY” za nami. Przez 11 dni w Wrocławiu można było zobaczyć 250 pełnometrażowych filmów z 45 krajów.

Przez dziewięć lat wokół Festiwalu „Era Nowe Horyzon-ty” stworzyła się swoista społeczność, którą później spaja internetowe forum. Kilka tysięcy młodych ludzi poświęca swoje wakacje, aby uczestniczyć w tym pięknym święcie kina. Co ich tu przyciąga?

Z pewnością bogaty program festiwalu, ale również chęć bycia razem. Publiczność tłumnie wypełniała sale. Aby wejść na pokazy filmów bohaterów retrospektyw: klasyka kina szwedzkiego Jana Trolla, kanadyjskiego ekscentryka Guya Maddina, Tsai Ming-Lianga z Tajwanu oraz polskich twórców: Krzysztofa Zanussiego i Piotra Dumały, trzeba było dużo wcześniej ustawić się w kolejce.

Główną nagrodę w międzynarodowym konkursie otrzymał brytyjski film „Głód”, zrealizowany przez Steve’a McQueena, a wśród nowych filmów polskich zwyciężyła „Wojna polsko-ruska” Xawerego Żuławskiego.

Przedstawiam odkrycia tegorocznej edycji festiwalu „Era Nowe Horyzonty” – filmy, które warto wkrótce obejrzeć w kinie lub na DVD.

Głód
Film debiutującego w świecie kina wybitnego brytyjskiego artysty wizualnego, Steve’a McQueena. Reżyser bez zbędnych słów i fabularnych fajerwerków pokazuje niechlubne, rzadko wyciągane na światło dzienne, fakty z najnowszej historii Anglii. Nie wdaje się w retorykę, polityczne dysputy o działalności IRA.

„Głód” to film o przemocy, zbrodni sankcjonowanej przez aparat władzy; o banalności zła, które rodzi się wtedy, gdy człowiek czuje się jedynie częścią systemu. Po drugiej stronie więziennej barykady trwają w filmie McQueena ci, którzy próbują być wierni sobie. Niezłomni przegrani, brudni, wychudzeni, uwięzieni w coraz bardziej masakrowanym ciele. Po co ten gest? Dlaczego dobrowolnie idą na śmierć? By dać świadectwo. Brzmi to może patetycznie, ale w tym wypadku prawdziwie.

Przerwane objęcia
Już we wrześniu będzie można zobaczyć najnowszy film Pedro Almodóvara. Zakochana kobieta i opętany miłością do niej mężczyzna to temat zmysłowego thrillera z Penélope Cruz w roli głównej. Mateo nie wie, że Lena jest narzeczoną wpływowego milionera, który zrobi wszystko, by zatrzymać ją przy sobie. Nie wie też, że nocami bywa luksusową prostytutką… Kim naprawdę jest ta kobieta? I ile jest w stanie zrobić, by być z mężczyzną swojego życia?

Ta śmiała erotycznie i pełna namiętności opowieść jest swoistym hołdem hiszpańskiego mistrza dla jednego z jego ulubionych filmowych gatunków – filmu noir.

Biała wstążka
Michael Haneke portretuje mieszkańców niemieckiej wsi przełomu 1913 i 1914 r. Wśród codziennej rutyny odnajduje niepokojące zdarzenia, odkrywa coraz więcej mrocznych tajemnic. Reżyser, poprzez czarno-białe zdjęcia i powolne, hipnotyczne tempo, tworzy dystans między bohaterami filmu a publicznością. Każe chłodno przyglądać się moralnemu upadkowi społeczności skromnych protestantów. Udaje mu się na filmowej taśmie zarejestrować nienawiść, nietolerancję i okrucieństwo rodzące się niepostrzeżenie, jakby na marginesie zwyczajnego życia, tłumione i skrywane, w efekcie prowadzące do tragedii.

Nie przypadkiem akcja filmu toczy się w drugiej dekadzie minionego stulecia. Autor przypomina, że korzenie totalitaryzmu sięgają bardzo głęboko, że nie rodzą się na wiecach i politycznych manifestacjach. Ich zalążki tkwią w wychowaniu, w ludziach, w ich sposobie myślenia i percepcji świata. U progu XXI wieku „Biała wstążka” brzmi jak ostrzeżenie. Zostawia widzów z pytaniem: czy umiemy z historii wyciągać wnioski?

Serafina
Obsypany Cezarami film Martina Provosta jest niezwykłą opowieścią o Serafinie de Senlis, malarce-prymitywistce. Akcja rozgrywa się w pierwszej połowie XX w. Prosta, niemłoda już kobieta prowadzi podwójne życie – w dzień haruje jako służąca, nocą w mistycznym uniesieniu pracuje nad obrazami. Maluje głównie kompozycje kwiatowe, według wskazówek, jak twierdzi, anioła i Matki Boskiej. Dla tej głęboko religijnej, nadwrażliwej kobiety malowanie jest naturalne jak oddech. Jej talent został odkryty przez przypadek – Serafina przez pewien czas sprzątała pokój Wilhelma Uhde, propagatora malarstwa naiwnego, który jako pierwszy docenił jej dzieła.

Rzecz o uniwersalności języka sztuki, o wzajemnej bliskości natchnienia, mistyki, szaleństwa. Oglądając ten film, każdy z nas odkryje w sobie artystę.

Plaże Agnès
W swojej filmowej autobiografii, 80-letnia już weteranka francuskiej Nowej Fali – Agnès Varda – zabiera widzów w podróż poprzez kolejne wewnętrzne pejzaże. Oglądamy plaże symbolizujące jej dzieciństwo w Belgii, małżeństwo z Jacquesem Demy (reżyserem „Parasolek z Cherbourga”), feministyczne lata walki, emocje towarzyszące powstaniu kolejnych filmów. Varda w swoim najnowszym filmie prezentuje świetną formę reżyserską. W tym filmowym pamiętniku reżyserka zaklina przeszłość, pokazuje zdjęcia rodzinne, fragmenty filmów, inscenizuje kluczowe w jej życiu wydarzenia, a wszystko opatruje autoironicznym komentarzem.