U pacjentów cierpiących na stany lękowe często na pierwszy plan wysuwają się objawy somatyczne. Chorzy skarżą się na kołatania serca, uczucie duszności, skurcze jelit.
Około jedna trzecia moich pacjentów to osoby skarżące się na lęki, fobie i napady paniki. Często somatyczne objawy lęku powodują, że szukają oni pomocy u internistów, kardiologów czy gastrologów. Są przez nich leczeni objawowo, czyli nie zawsze skutecznie. W końcu trafiają do gabinetu psychiatry – z rozpoznaniem nerwicy neurowegetatywnej lub podobnym.
Element życia
Stany lękowe, fobie i napady paniki potrafią całkowicie zdezorganizować życie człowieka. W skrajnych wypadkach mogą nawet prowadzić do totalnej izolacji i inwalidztwa. Warto jednak pamiętać, że lęk jest naturalnym i koniecznym elementem naszego życia.
Lęk jest zazwyczaj sygnałem alarmowym ostrzegającym o zagrożeniu. Modyfikuje nasze zachowanie, reakcje, emocje, sprawność intelektu. Reakcje lękowe mogą mieć różne nasilenie i objawiać się na wiele sposobów; skrajnym przejawem są napady paniki. Lęk realny może pojawiać się w sytuacjach nagłego i groźnego przełomowego wydarzenia życiowego lub zewnętrznego zagrożenia. Inną przyczyną może być sytuacja kryzysowa, której nie jesteśmy w stanie zmienić.
Razem z depresją
Pojawiająca się depresja może generować lęk, ten zaś może indukować pojawianie się depresji. Dlatego wyraźne rozgraniczenie klasyfikacyjne pomiędzy tymi dwoma zaburzeniami jest trudne.
Uważa się, że depresja i stany lękowe współistnieją u około jednej trzeciej pacjentów szukających pomocy z powodu jednego z tych zaburzeń. Lęków doświadcza około 25 proc. pacjentów z dużą depresją i około 10 proc. osób cierpiących na krótkie epizody depresyjne. Przewlekły niepokój sprzyja pojawieniu się zniechęcenia, a to z kolei zwiększa ryzyko depresji. Podkreślanie tych wzajemnie zachodzących relacji jest ważne, ponieważ do skutecznego leczenia stanów lękowych i napadów paniki standardowo stosuje się leki przeciwdepresyjne.
Terapia
Leczenie stanów lękowych, fobii i napadów paniki zależy od stopnia nasilenia objawów, czasu ich trwania oraz efektów dotychczasowego leczenia. Z niektórymi, niezbyt nasilonymi stanami lękowymi pacjent może poradzić sobie sam, jeśli zostanie odpowiednio poinstruowany przez psychoterapeutę. W przypadku bardziej nasilonych lęków potrzebne są regularne wizyty u tego specjalisty. Natomiast silne stany lękowe, napady paniki, lęki odporne na dotychczasową terapię wymagają pomocy psychiatry, który zaleci odpowiednie leki.
#Grupy leków
- leki roślinne
- leki z grupy beta-blokerów
- benzodiazepiny (mogą być przyjmowane tylko przez 2-3 tygodnie; w razie dłuższego przyjmowania istnieje ryzyko uzależnienia się od nich)
- leki przeciwdepresyjne (szczególnie z grupy SSRI)
#Najczęstsze lęki
- przed utratą kontroli nad swym zachowaniem i możliwą kompromitacją
- przed utratą pracy lub prestiżu ze względu na niewydolność umysłową
- przed omdleniem w miejscu publicznym
- przed szaleństwem (pacjent ma poczucie, że coś złego się dzieje z jego zdrowiem psychicznym, rozumem, ma poczucie, że za chwilę zwariuje)
- przed śmiercią
- przed nieszczęściem, które mogłoby dotknąć jego samego lub jego najbliższych
- przed możliwością popełnienia samobójstwa