Sauna

Sauna jest doskonała na zimowe, chłodne dni. Działa rozgrzewająco, podnosi odporność, poprawia nastrój, leczy wiele dolegliwości, a nawet odchudza.

Saunę prawdopodobnie wymyślili Finowie, choć niektóre źródła wskazują także na jej azjatyckie korzenie. W swej prymitywnej formie pojawiła się już przed wieloma wiekami. Zwykle była po prostu dołem w ziemi ogrzewanym gorącymi kamieniami. Potem zaobserwowano, że zwiększona wilgotność powietrza wzmaga odczucie ciepła i zaczęto kamienie polewać wodą. Początkowo służyła użytkownikom do ogrzewania się w mroźne dni oraz dostarczała chwil relaksu. Później powoli zauważano jej dobroczynne działanie zarówno na kondycję fizyczną, jak i psychiczną. Dziś już coraz więcej wiadomo, jak działa sauna, cieszy się ona też coraz większym zainteresowaniem.

Szczególnie popularna staje się, kiedy za oknem robi się szaro, mokro i zimno, a odporność wielu z nas jest obniżona. Sauny możemy znaleźć na basenach, w centrach SPA, klubach fitness. Można też niewielkie komory zamontować we własnym domu.

Parowe, lodowe i inne
Sauna to niewielkie, kilkuosobowe pomieszczenie, w którym panuje bardzo wysoka temperatura sięgająca nawet kilkudziesięciu stopni Celsjusza. Uzyskiwana jest ona zwykle poprzez rozgrzanie kamieni na piecu sterowanym elektrycznie. Dodatkowo, w zależności od rodzaju, panuje w saunie wysoka lub niska wilgotność powietrza.

Oprócz saun bardziej klasycznych, są sauny oparte na działaniu promieniowania podczerwonego, tak zwane sauny infrared. Istnieją też sauny solne, w których na ścianach zamontowane są panele wykonane z soli bogatej w związki jodu. A kiedy do generatora pary w saunie parowej dodamy olejki eteryczne lub wonne zioła, to otrzymamy saunę ziołowo-parową, która ma dodatkowe właściwości aromaterapeutyczne. Istnieją również sauny lodowe, w których leczniczy wpływ na organizm ma bardzo niska temperatura.

Jak działa sauna
Podwyższona temperatura otoczenia wpływa na różne fizjologiczne mechanizmy organizmu. Przede wszystkim powoduje intensywne pocenie się, które pozwala na usunięcie toksyn i zanieczyszczeń z naszego ciała, a więc odtruwa. Z rozszerzonych porów skóry usuwany jest też nadmiar sebum. A to ma dobroczynny wpływ na cerę z problemami trądzikowymi. Poza tym skóra staje się jędrna, bardziej elastyczna. Opóźnione jest też jej starzenie, ponieważ naczynka ulegają rozszerzeniu i jest lepiej ukrwiona. Temperatura, podobnie jak lekki wysiłek fizyczny, wpływa na przyśpieszenie pracy serca, a tym samym na poprawę kondycji układu sercowo-naczyniowego. Poza tym ciepło i para wodna rozszerzają oskrzela oraz powodują przyśpieszony i głęboki oddech. Z tego względu sauna może być wskazana przy schorzeniach układu oddechowego.

W czasie seansu w saunie organizm poddawany jest drastycznym zmianom temperatury – pomiędzy pobytami w niej powinniśmy schładzać ciało. Te zmiany hartują i podnoszą odporność na infekcje wirusowe oraz bakteryjne. Ciepło przynosi również ukojenie chorym lub przetrenowanym mięśniom i stawom, bo usuwa z nich napięcia i wspomniane wcześniej toksyny. Regularne pobyty w saunie mogą także pomóc w walce z otyłością. Szacunkowo podczas jednego, kilkuminutowego seansu można stracić nawet do 300 kcal. Jeśli chodzi o sferę psychiczną, to pobyt w saunie pozwala zrelaksować się i odpocząć. Ma też działanie przeciwstresowe i przeciwdepresyjne, ponieważ pod wpływem ciepła wzrasta ilość wydzielanych endorfin, czyli hormonów szczęścia. Te wszystkie działania sprawiają, że istnieje wiele wskazań do regularnego korzystania z sauny.

Jednak nie dla wszystkich
Warto jednak pamiętać, że nieumiejętne korzystanie z sauny może przysporzyć więcej problemów niż korzyści. Dlatego, każdy, kto chciałby się do niej wybrać, powinien zapoznać się z podstawowymi zasadami, do których należy się zastosować.

Korzystanie z sauny wskazane jest zwykle raz w tygodniu (maksymalnie powinno się do niej pójść trzy razy w tygodniu). Lepiej nie wybierać się tam po zjedzeniu obfitego posiłku. Cała ceremonia powinna trwać co najmniej godzinę, ponieważ krótkie (10-15-minutowe) pobyty w saunie muszą być przeplatane chłodzeniem ciała oraz odpoczynkiem.

Osobom, które po raz pierwszy korzystają z sauny zaleca się skrócenie czasu pobytu wewnątrz do kilku minut. Zbyt długie przebywanie w tak wysokiej temperaturze może nawet spowodować groźną dla życia hipertermię. W pomieszczeniu sauny należy usiąść lub położyć się na ręczniku. Wizytę zaczynamy od najniższego poziomu, gdzie temperatura jest najniższa, i stopniowo przenośmy się wyżej. W przerwach między seansami należy dużo pić, aby uzupełnić utratę płynów. Przed skorzystaniem z sauny całe ciało powinno zostać dokładnie umyte, powinniśmy również usunąć wszystkie metalowe przedmioty, ponieważ w cieple mogą spowodować poparzenie. Istnieje też dość długa lista przeciwwskazań do korzystania z sauny. Obecność choć jednego z nich wymaga konsultacji z lekarzem specjalistą. Także osoby w podeszłym wieku oraz dzieci powinny przed pójściem do sauny zasięgnąć opinii lekarza.

Rodzaje saun
Podział ze względu na wilgotność powietrza w komorach:

• Sauna sucha – często panuje w niej temperatura, która dochodzi do 110°C, natomiast wilgotność jest niewielka i wynosi około 10 proc. Zwyczajowo nazywana jest sauną fińską lub szwedzką.
• Sauna mokra – wilgotność w niej sięga około 35 proc., a temperatura wynosi 70°‑90°C. Para wodna uzyskiwana jest poprzez polewanie rozgrzanych kamieni wodą.
• Łaźnia parowa lub rzymska – jak sama nazwa wskazuje, panuje tutaj najwyższa wilgotność, nawet 100 proc., temperatura natomiast sięga 50°C.

Dla kogo najlepsza
Sauna jest szczególnie wskazana przy następujących dolegliwościach:

• choroby górnych dróg oddechowych np.: zapalenie oskrzeli, zatok i astma,
• alergiczne choroby skóry oraz trądzik,
• choroby układu krążenia, jednak tylko w początkowych stadiach, później należy skonsultować się z lekarzem specjalistą,
• choroby i urazy układu kostno-mięśniowego,
• choroby układu rozrodczego kobiet,
• choroby układu trawiennego, przede wszystkim choroba wrzodowa oraz inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
• depresje, nerwice, zaburzenia snu,
• obniżona odporność i słabsza kondycja fizyczna.

Komu nie wolno
Przeciwwskazania do stosowania seansów w saunie:

• stan po spożyciu alkoholu,
• aktywna infekcja przebiegająca z gorączką,
• ostre stany zapalne skóry, grzybica, wrzody,
• wysokie nadciśnienie tętnicze oraz żylaki,
• epilepsja,
• jaskra,
• skłonności do krwawień,
• choroby nowotworowe,
• choroby nerek,
• choroby zakaźne i weneryczne,
• zaburzenia funkcjonowania tarczycy,
• z sauny nie powinny również korzystać kobiety w ciąży oraz podczas menstruacji.