Raport „Otoczenie”

Z dr. Piotrem Kropidłowskim z Polskiego Centrum Statystyki Medycznej (PCSM), jednym z twórców raportu „Otoczenie” przedstawiającego sytuację polskich szpitali, rozmawia Anna Rogala.

Konia z rzędem temu, kto odpowie, na jakiej zasadzie decydowano do tej pory np. o liczbie łóżek na oddziale pediatrycznym w szpitalu powiatowym. Czy wie pan, jak uzasadniano wydatki?

Mogę się domyślać, że systemowo i intuicyjnie.

Każdemu po równo?

Gdyby po równo w oparciu o jakieś jasne kryteria, to byłby mniejszy problem. W ostatnich latach na pewno decyzje te były podejmowane bardziej świadomie, z uwzględnieniem analizy rzeczywistych potrzeb. Jednak brakowało i nadal brakuje obiektywnych kryteriów wspomagających dobre zarządzanie strukturą świadczeniodawców. Nadal bardziej intuicyjnie, a może trochę ideowo, podejmowane są jakieś decyzje lokalne.

**Raport Polskiego Centrum Statystyki Medycznej, nazwany „Otoczenie”, daje możliwości rzetelnej analizy potrzeb szpitali w oparciu o szczegółowe dane opisujące lokalną rzeczywistość. **

Analiza takich danych od 20 lat powinna być podstawą do podejmowania decyzji o wydawaniu pieniędzy publicznych na system ochrony zdrowia. Nasz raport wskazuje, że zarządzanie w oparciu o intuicję i doświadczenie przestaje dziś wystarczać. Widać to na wielu przykładach. Warto wspomnieć choćby o fakcie, że w wielu szpitalach zlokalizowanych w regionach, gdzie mieszka najwięcej ludzi w podeszłym wieku, prawie nie ma łóżek geriatrycznych lub długoterminowych.

A w regionach zamieszkanych przez młodzież jest ich nadmiar?

Nie chciałbym uogólniać twierdząc, że wszędzie jest bardzo źle. Natomiast trudno się nie podpisać pod sformułowaniem, że dopasowanie struktury świadczeniodawców do lokalnych potrzeb pozostawia jeszcze wiele do życzenia.

Nikt przed badaczami PCSM tego nie dostrzegł?

Może na poziomie lokalnym tworzono analizy, ale nikt nie inwestował w przeprowadzenie badań ogólnopolskich. Uznaliśmy, że każdy dyrektor szpitala, burmistrz, marszałek województwa chciałby wiedzieć, czy inwestuje więcej, czy mniej (np. na opiekę nad ludźmi starszymi) niż w innych regionach.

Ale do tego niezbędna jest wszechstronna wiedza o potrzebach i mieszkańcach danego regionu.

Nasz raport zawiera taką wiedzę. Użytkownik może w nim znaleźć zestaw informacji na temat swojego powiatu, a także porównać go z dowolnie wybranym regionem Polski. Raport daje szpitalom możliwość analizy porównawczej odpowiadającej na pytanie: „Jak wyglądam na tle placówek z innych powiatów, województw i całego kraju?”. Ten raport może pomóc w optymalizacji działań menadżerów zarządzających instytucjami związanymi z ochroną zdrowia. Naszym zdaniem, w Polsce brak jest firmy zajmującej się profesjonalnym badaniem rynku świadczeń zdrowotnych, szczególnie w szpitalach.

Są firmy, które zajmują się konsultingiem na potrzeby konkretnych zleceniodawców.

Są też instytucje zajmujące się kontrolą i nadzorem nad świadczeniodawcami posiadające duży dostęp do danych, ale mające zupełnie inne cele do realizacji. Uważamy, że zwłaszcza obecnie, gdy sprawy merytoryczne i różne koncepcje reformy mieszają się ze sporami politycznymi, brak jest instytucji, która byłaby niezaangażowanym, obiektywnym, profesjonalnym podmiotem działającym w oderwaniu od bieżących konfliktów. Polskie Centrum Statystyki Medycznej posiada wiedzę i narzędzia badawcze, by temu sprostać.

Wiem, że z PCSM związanych jest wielu doświadczonych specjalistów.

PCSM powstało jako wspólna inicjatywa dwóch firm. Jedna z nich od wielu lat zajmuje się badaniem rynku farmaceutycznego i medycznego, a druga wnosi kompetencje informatyczne i doświadczenie z rynku szpitalnego.

Osoby tworzące te firmy są znane w branży, wystarczy wymienić Stefana Bogusławskiego, Annę Smagę czy Grzegorza Krupę. W tworzenie PCSM zaangażował się również Marek Gembal.

Oraz dr Piotr Kropidłowski, jeden z twórców konsumenckiej Nagrody Zaufania „Złoty OTIS”, gorący zwolennik wspierania organizacji pacjentów. Odkrywa pan obszary w systemie polskiej ochrony zdrowia wymagające natychmiastowej interwencji. Dwa lata temu przekonywał pan Kapitułę Nagrody Zaufania o konieczności zajęcia się problematyką nefrologiczną. Podobno był pan wówczas w mniejszości?

Poparł mnie prof. Paweł Kamiński, ginekolog, którego niepokoiła skala problemów nefrologicznych u kobiet w ciąży. Udało nam się przekonać większość członków Kapituły. Tak narodziła się akcja „Uwaga nerki!”, w ramach której rozdano 2 tys. zaproszeń na badania pod kątem przewlekłej choroby nerek.

Wyniki tych badań nie są zbyt optymistyczne. W zasadzie zagrożenie chorobami nerek powinni dostrzegać wszyscy lekarze. Ale to pan pierwszy zwrócił uwagę na tak dramatyczny stan rzeczy.

Proszę mi wierzyć, wolałbym, żeby nasze badania wykazały, że Polacy mają zdrowe nerki. Wszyscy uczestnicy Kapituły Nagrody Zaufania zaniemówili, gdy analizujący zebrane dane prof. Bolesław Rutkowski przesłał nam pierwsze wyniki. Poczuliśmy się odpowiedzialni za rozwiązanie tego problemu, zrozumieliśmy, że musimy dążyć do opanowania epidemii przewlekłej choroby nerek, choćby miało nam to zająć kilka lat.

Czy raporty PCSM będą podobnie motywujące do zmiany myślenia polskich menadżerów ochrony zdrowia?

Myślę, że tak. Mamy duże szanse, tym bardziej że nawiązaliśmy współpracę z najlepszymi uczelniami zajmującymi się finansami i zarządzaniem w ochronie zdrowia. To daje nam mocne wsparcie merytoryczne w tych obszarach, które obecnie rozwijamy.

Dziękuję za rozmowę.