Pomóż choremu na nadciśnienie

Na nadciśnienie tętnicze cierpi ponad 9 milionów dorosłych Polaków. To już nie tylko dolegliwość osób starszych. To choroba społeczna, na którą skarżą się trzydziesto-, czterdziestolatkowie.

Nadciśnienie tętnicze jest przewlekłą chorobą układu krążenia, przejawiającą się zwiększonym ciśnieniem krwi – powyżej 140/90 mm Hg – w naczyniach tętniczych. Utrzymujące się podwyższone ciśnienie krwi może prowadzić do ciężkich i nieodwracalnych powikłań, takich jak zawał serca, udar mózgu, niewydolność mięśnia serowego, uszkodzenie nerek oraz przyspieszenie rozwoju miażdżycy tętnic.

Choć rozwój medycyny pozwala na skutecznie leczenie wielu chorób cywilizacyjnych, nadal bardzo ważne jest stosowanie metod naturalnych oraz właściwe zapobieganie powstawaniu nadciśnienia. Najważniejszy jest zdrowy tryb życia, czyli unikanie palenia tytoniu, dieta ubogotłuszczowa i ubogocholesterolowa, regularny wysiłek fizyczny, kontrolowanie poziomu cholesterolu we krwi. Dobre rezultaty przynosi ograniczenie soli w diecie i zmniejszenie wagi ciała. Jeśli to nie pomaga, konieczne jest stosowanie leków.

Podstawowe klasy leków
W leczeniu nadciśnienia tętniczego stosujemy różne leki, z których do najważniejszych należą: alfa- i beta-blokery, leki moczopędne, blokery kanału wapniowego oraz inhibitory konwertazy angiotensyny. Alfa-blokery rozszerzają skurczone w nadciśnieniu tętniczki, beta-blokery zmniejszają ilość krwi, jaką serce wyrzuca do naczyń. Z kolei leki moczopędne usuwają wodę i sód z organizmu. Blokery kanału wapniowego zmniejszają częstość i siłę pracy serca oraz rozszerzają naczynia tętnicze. Inhibitory konwertazy angiotensyny blokują układ renina-angiotensyna-aldosteron, co prowadzi do rozkurczenia naczyń tętniczych.

Naturalne metody leczenia nadciśnienia
Istnieje cała gama preparatów roślinnych, które z powodzeniem obniżają ciśnienie tętnicze. Wiele z nich warto polecać pacjentom jako profilaktykę przeciwnadciśnieniową. Jedną z takich roślin jest głóg. Jego kwiatostany zawierają flawonoidy, procyjanidyny, fenolokwasy, aminy i adenozynę. Owoce natomiast – procyjanidyny, flawonoidy, witaminę C i A, sorbitol. Preparaty z głogu obniżają ciśnienie tętnicze dzięki zmniejszeniu obwodowego oporu naczyniowego przy jednoczesnym zwiększeniu kurczliwości mięśnia sercowego. Poprawa wydolności krążenia powoduje również poprawę nastroju i zdolności adaptacyjnych organizmu. Do specyfików skutecznie obniżających ciśnienie należą też preparaty z szyszek chmielu zwyczajnego. Chmiel działa ponadto uspokajająco. Stosuje się go w leczeniu pomocniczym łagodnego nadciśnienia tętniczego i stanach nadpobudliwości nerwowej. Inną rośliną godną polecenia jest serdecznik pospolity. Ziele serdecznika obniża ciśnienie, reguluje czynności układu przewodzącego serca, działa uspokajająco oraz przeciwskurczowo w obrębie przewodu pokarmowego. Stosowane jest w początkowym okresie nadciśnienia tętniczego, w nerwicach sercowo-naczyniowych oraz w nadmiernej pobudliwości nerwowej.

Opieka farmaceutyczna
Najczęściej pacjenci, których dotknęło nadciśnienie, borykają się z tą dolegliwością do końca życia. Zaledwie 60% z nich stosuje leki zgodnie z zaleceniami lekarza, a 19% częściowo przestrzega zaleceń i tyle samo wcale nie przyjmuje przepisanych leków. Badania naukowe dowiodły, że powodem jest brak odczucia bezpośredniej poprawy stanu zdrowia. Tutaj bardzo ważną rolę poza lekarzem może odegrać farmaceuta. Powinien on uświadamiać chorym, że leki przeciwnadciśnieniowe są jednym z największych sukcesów medycyny w ostatnich latach. Są one nie tylko skuteczne, ale również dobrze tolerowane przez organizm, a co najważniejsze – udowodniono, że ich przyjmowanie przez dłuższy czas zmniejsza ryzyko powikłań.

Termin „opieka farmaceutyczna” z pewnością jest znany aptekarzom. Informacje i szkolenia na ten temat prowadzone są od kilku lat, przez wydziały farmaceutyczne Akademii Medycznych. Niewielu jednak aptekarzy próbowało wprowadzić opiekę do swojej praktyki. Tymczasem dzięki pomocy farmaceuty pacjent może uzyskać informacje o stosowanych przez niego lekach. W wybranych aptekach na terenie małopolski wprowadzony był program opieki farmaceutycznej dla pacjentów z nadciśnieniem tętniczym „FONT”. Opiekę nad programem sprawowała pracownia farmakoepidemiologii i farmakoekonomiki Katedry Toksykologii Wydziału Farmaceutycznego CM UJ. W programie mogły wziąć udział osoby dorosłe, u których przed styczniem 2004 r. rozpoznano nadciśnienie tętnicze i rozpoczęto leczenie. Pacjenci, którzy zgłosili swój udział w programie, musieli zadeklarować osobisty kontakt z apteką prowadzącą opiekę. W czasie każdej z wizyt farmaceuta przeprowadzał z pacjentem rozmowę dotyczącą stosowanych przez niego leków oraz przygotowywał mu informacje o zasadach postępowania oraz zaleceniach i przeciwwskazaniach. Pacjent odwiedzający aptekę miał też mierzone ciśnienie.

Biorąc pod uwagę fakt, jak wielkim problemem społecznym jest nadciśnienie tętnicze, warto, aby takie inicjatywy zyskały zwolenników wśród właścicieli większości aptek. Wymaga to jednak wielkiego zaangażowania i reorganizacji pracy w aptece.

#Klasyfikacja ciśnienia tętniczego [mm Hg] według Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego

#Czynniki ryzyka nadciśnienia tętniczego według Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego

• Otyłość – nadwaga występuje u 34%, a otyłość u 19% Polaków. Każde 5 kg nadwagi powoduje wzrost ciśnienia tętniczego o ok. 5 mm Hg.
• Palenie tytoniu – nikotyna powoduje skurcz naczyń krwionośnych, przyspieszenie akcji serca i podwyższenie ciśnienia tętniczego. Dodatkowo sprzyja także miażdżycy i rakowi płuca.
• Siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej – siedzący tryb życia zwiększa o ok. 1,5-krotnie ryzyko pojawienia się nadciśnienia.
• Alkohol – zwiększone spożycie alkoholu wiąże się ze wzrostem ciśnienia tętniczego.
• Nadmierne spożycie sodu – dieta o dużej zawartości sodu podwyższa ciśnienie skurczowe o ok. 5 mm Hg, rozkurczowe o ok. 3 mm Hg.
• Stres – krótkotrwały stres nie jest szkodliwy. Jeżeli stres występuje ciągle, jest wtedy dodatkowym obciążeniem dla układu krążenia i może przyspieszać rozwój miażdżycy.