Pascal Engel

Pascal Engel jest jednym z pierwszych filozofów analitycznych we Francji i jednym z niewielu filozofów kontynentalnych, którzy nie ustępują anglosaskim. Jego pasja to filozofia języka, umysłu i logiki.

Od lat aktywnie działa w świecie akademickim, promując filozofię analityczną (nurt filozofii współczesnej szczegółowo badający i wyjaśniający podstawowe pojęcia codziennego języka).

Wkład Engela w popularyzację filozofii analitycznej wśród Francuzów jest nieoceniony. Od lat przekonuje on swoich rodaków, że wiele jest jeszcze w epistemologii (nauce o metodach poznawania) i ontologii (nauce o strukturze rzeczywistości) do osiągnięcia, mimo wyraźnej w tych dziedzinach dominacji filozofów angloamerykańskich. Engel publikuje zarówno po francusku, jak i po angielsku. Publikacje francuskie rozpoczął od komentarzy do amerykańskich analityków, Kripkego i Davidsona, później opracowywał zagadnienia z filozofii umysłu i psychologii. W publikacjach anglojęzycznych skupia się na debacie nad pojęciem prawdy i innymi zagadnieniami z epistemologii.

Szczególnie wart zwrócenia uwagi jest wkład Engela w dysputę nad teorią prawdy. Nie jest on twórcą nowych, przełomowych rozwiązań, ale jego argumenty i krytyka trafiają w sedno i mają istotny wkład w toczącą się debatę. Engel rozwinął koncepcję brytyjskiego filozofa Crispina Wrighta, nazywaną minimalnym realizmem. Jest ona próbą polemiki z dominującym ostatnio w epistemologii stanowiskiem deflacjonistycznym. Głosi ono, że uznanie zdania za prawdziwe nie przyznaje temu zdaniu właściwości prawdziwości, jednak wszystkie zdania prawdziwe są pod pewnym względem podobne. Engel sprzeciwia się konsekwencji deflacjonizmu, jaką jest przyjęcie nieograniczonej ilości niezależnych prawd, i konstruuje definicję jednoczącą wszystkie zdania prawdziwe. Pomimo krytyki i zarzutów obejmowania zbyt wąskiego pola znaczeniowego, koncepcja ta stanowi istotny element w polemice z deflacjonizmem.

Mimo że wywodzi się z kraju, gdzie filozofia analityczna niemal nie istnieje, Pascal Engel jest uznawanym w świecie analitykiem. A także żywym dowodem na to, że zdolny umysł, nawet w kręgu tak sztywnej tradycji, jak filozofia francuska, jest w stanie wybić się ponad indoktrynację i konkurować z najlepszymi na wybranym przez siebie polu.

Pascal Engel (1954 r.) ukończył prestiżową uczelnię ENS w Paryżu, studiował także na Sorbonie oraz na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Po studiach uczył i wykładał w wielu różnych francuskich liceach i uniwersytetach. W 1998 r. został profesorem filozofii na Sorbonie, w 2006 r. na Uniwersytecie Genewskim.
Jest redaktorem naczelnym czasopisma „Dialectica”, oficjalnego dziennika Europejskiego Stowarzyszenia Filozofii Analitycznej (ESAP), którego jest założycielem i członkiem.

Filozofia analityczna to nie doktryna ani metoda. To tradycja i nastawienie.
(Pascal Engel)