Aby skutecznie prowadzić tzw. opiekę farmaceutyczną, należy przede wszystkim zapoznać się z bogatą literaturą przedmiotu.
Koncepcja opieki farmaceutycznej (OF) została po raz pierwszy przedstawiona przez prof. Charlesa Heplera i prof. Lindę Strand w 1990 r. w artykule opublikowanym w „American journal of hospital pharmacy”. Łączyła ona filozoficzne rozważania prof. Heplera dotyczące nieprawidłowego stosowania leków z praktyczną wizją rozwiązania tego problemu zaproponowaną przez zespół prof. Strand.
Filozofia OF wskazuje, że w centrum zainteresowania farmaceuty jest pacjent i jego problemy z farmakoterapią. Założenie to realizuje się poprzez identyfikowanie problemów lekowych, które mogą lub mogłyby utrudniać uzyskanie jak najlepszych efektów terapii u danego pacjenta, a następnie ich rozwiązywanie i zapobieganie ich wystąpieniu w przyszłości. Idea opieki farmaceutycznej jest więc najdoskonalszym zwieńczeniem zasad Dobrej Praktyki Aptecznej nakreślonych przez Międzynarodową Federację Farmaceutyczną. Jest ideą etycznego aptekarstwa nakierowanego na pacjenta, w myśl której farmaceuta najpełniej wykorzystuje swoją wiedzę o lekach, włącza się w interdyscyplinarny zespół opieki zdrowotnej i przejmuje nad nim odpowiedzialność jako rzecznik pacjenta zobowiązany do ochrony go przed szkodliwymi skutkami stosowanych leków poprzez monitorowanie wyników jego terapii oraz promocję zdrowego trybu życia.
Problemy lekowe
Statystyczny 65-latek przyjmuje średnio 6-7 różnych leków przepisanych przez jednego lekarza lub lekarzy różnych specjalności. Do tej liczby należy jeszcze dodać preparaty nabywane bez recepty, suplementy diety, preparaty wielowitaminowe itd. W tej sytuacji liczba potencjalnych interakcji jest trudna do przewidzenia. O ile rozpoznanie problemu medycznego to zadanie lekarza, o tyle rolą farmaceuty powinno być eliminowanie problemów lekowych, czyli: „wszystkich niepożądanych zdarzeń, związanych ze stosowaniem leku lub mogących się z jego stosowaniem wiązać, wpływających lub mogących wpływać na efekt leczenia pacjenta”.
To tło naukowe oraz wiele dokumentów WHO, FIP-u, Grupy Farmaceutycznej Unii Europejskiej, Rady Europy itd. umożliwiło mi zdobycie informacji, jak w ramach OF udzielać porad farmaceutycznych, rozwiązywać problemy lekowe, monitorować bezpieczną farmakoterapię w przebiegu wielu chorób przewlekłych, takich jak np. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, astma, POChP, chorób metabolicznych, bakteryjnych, alergicznych, zakażeń przewodu pokarmowego, grzybic itp.
Praktyka
Z własnego doświadczenia wiem, że najwięcej problemów lekowych wiąże się ze stosowaniem NLPZ, antybiotyków aminoglokozydowych, digoksyny, cymetydyny, konwertazy angiotensyny. Jest to spowodowane jest wielochorobowością.
Od 2003 r., jako współorganizator polsko-niemieckich konferencji z udziałem Litwy, Czech, Słowacji, Węgier, Włoch i Ukrainy (z ramienia NRA i OIA w Katowicach), mogę wykorzystywać opisywane i przedstawiane przykłady działań we własnej aptece, którą już w 2001 r. przeorganizowałem w taki sposób, aby zdobyć zaufanie pacjentów oraz zapewnić im pełną intymność. Obecnie prowadzona przeze mnie opieka farmaceutyczna jest usługą bezpłatną.
Piśmiennictwo dostępne u autora
Tekst: dr n. farm. Andrzej Deląg,
kierownik i współwłaściciel Apteki Pod Orłem SJ w Gliwicach
Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!
To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.
ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU
Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.