Między ciałem a umysłem – Jaegwon Kim

Współczesna filozofia umysłu to dziedzina interdyscyplinarna wykorzystująca najnowsze odkrycia fizyki, matematyki czy neurokogniwistyki. Próbuje odpowiedzieć na pytania, w jaki sposób działa umysł i czy zdarzenia mentalne (np. chęć poruszenia ręką) oddziaływają na zdarzenia fizyczne (np. faktyczny ruch ręki). Bez filozofów zajmujących się zagadnieniami przyczynowości, identyczności i świadomości byłoby to niemożliwe. Jaegwon Kim należy do ścisłej czołówki filozofów umysłu, a jego publikacje są obowiązkową lekturą w tej dziedzinie.

W kwestii jednego z głównych problemów filozofii umysłu, czyli natury relacji umysł-ciało, Kim wraz z biegiem czasu zajmował różne stanowiska. Na początku bronił skrajnie fizykalistycznej (fizykalizm to stanowisko filozoficzne uznające, że wszystko, co istnieje, posiada właściwości fizyczne, na podstawie których może być opisane) teorii identyczności głoszącej, że działanie umysłu można zredukować do pobudzeń włókien nerwowych w mózgu. Następnie skłonił się ku umiarkowanie fizykalistycznej teorii superweniencji, według której stany mentalne co prawda nie mogą być zredukowane do stanów fizycznych, ale są przez nie silnie uwarunkowane. Ostatecznie doszedł do wniosku, że na gruncie obecnie rozumianego fizykalizmu nie uda się rozwiązać tzw. „trudnego problemu świadomości” (pytania, dlaczego i w jaki sposób czujemy się świadomi). Co ciekawe, mimo to Kim nie porzuca fizykalizmu i nadal uznaje go za pogląd najpełniej opisujący świat naukowy.

Publikacje Kima zawsze są pilnie śledzone przez naukowców zajmujących się kogniwistyką i filozofią umysłu. Do jego niewątpliwych zalet należy dążenie do jak najklarowniejszego sposobu wyrażania myśli, a także otwartość na światopogląd naukowy innych i gotowość do debaty na argumenty, nawet z najzagorzalszymi przeciwnikami. To właśnie owo dążenie do poznania prawdy i zdolność do ewolucji poglądów czynią go prawdziwym specjalistą w swej dziedzinie.

Jaegwon Kim
Urodził się 12 września 1934 roku w Daegu w Korei. Doktorat z filozofii uzyskał w 1962 roku na Uniwersytecie Princeton. Wykładał na kilku amerykańskich uczelniach i zasiadał w radach kilku amerykańskich stowarzyszeń naukowych. Dziś jest profesorem na Uniwersytecie Browna.

W jego dorobku naukowym znajdują się dysertacje o tematyce epistemologicznej czy metafizycznej, dominują jednak prace z zakresu filozofii umysłu. Kim napisał na ten temat dziesiątki artykułów i cztery książki, nie stronił też od wyjazdów na konferencje i współpracy z innymi autorami. Wspólnie z uznanym filozofem umysłu Ernestem Sosą dokonał selekcji i redakcji artykułów do antologii współczesnej metafizyki i epistemologii.