Szacuje się, że łupież może dotyczyć nawet połowy populacji krajów rozwiniętych. Często stanowi wstydliwy problem, ponieważ kojarzony jest z niskim poziomem higieny. Czy to prawda? I tak, i nie.
Łupież to stan, w którym dochodzi do nadmiernego złuszczania się naskórka. Dotyczy przeważnie skóry głowy, ale może też wystąpić w innych partiach ciała, głównie tam, gdzie skóra jest owłosiona.
Objawy
Skóra głowy, tak samo jak na innych częściach ciała, stale się regeneruje. Stare, martwe komórki złuszczają się i są zastępowane przez nowe. Gdy ten proces ulega zbytniemu nasileniu lub przyspieszeniu, może powstać łupież. Złuszczonych komórek jest za dużo, by mogły być one „niezauważalnie” usuwane i zaczynają być widoczne jako białe drobinki na włosach. Innymi typowymi dla łupieżu objawami są: podrażnienie, swędzenie i zaczerwienie skóry.
Przyczyny
Wśród przyczyn łupieżu wymienia się różne czynniki: niewłaściwe kosmetyki, niezdrową dietę czy przewlekły stres. Często występują one jednocześnie. Nierzadko przyczyną łupieżu są zapalenia, np. łojotokowe zapalenie skóry. Wtedy na różnych partiach ciała przeważnie pojawia się nadmierne złuszczanie, a na głowie występuje łupież. Czasem zapalenie skóry może być wywołane przez stosowane miejscowo środki, głównie kosmetyki do pielęgnacji włosów – szampony, farby. Również skóra narażona na działanie ekstremalnych temperatur, może reagować nadmiernym złuszczaniem.
Inną przyczyną łupieżu jest infekcja grzybicza, m.in. Malassezia furfur lub dawniej Pityriasis ovale. To wyjaśnia, dlaczego wiele środków przeciwłupieżowych zawiera substancje przeciwgrzybicze. Właściwie występowanie tych drożdżaków na skórze głowy jest powszechne, więc nie można stwierdzić, że to one są bezpośrednio związane z rozwojem łupieżu. Jednak u pewnych osób dochodzi do nadmiernej reakcji na ich obecność. Także sytuacje sprzyjające rozrostowi drożdżaków, np. obniżona odporność, mogą prowadzić do pojawienia się łupieżu.
Łupież statystycznie częściej dotyczy mężczyzn i osób z tłustą skórą. Nieprawdziwy jest pogląd, że łupież powstaje w wyniku przesuszenia skóry lub zbyt częstego mycia włosów. Przeciwnie, w pewnych typach łupieżu częste mycie odpowiednimi szamponami zmniejsza jego nasilenie.
Do czynników predysponujących do wystąpienia łupieżu należą też choroby dermatologiczne (np. łuszczyca, nasilony łojotok) i inne, np. choroba Parkinsona.
Wstydliwy problem
Szacuje się, że łupież może dotyczyć nawet połowy populacji krajów rozwiniętych. Często stanowi wstydliwy problem, ponieważ kojarzony jest z niskim poziomem higieny. Czy to prawda? I tak, i nie. Zbyt rzadkie mycie włosów u osób predysponowanych (np. z tłustą skórą lub skłonnościami do wyprysków skórnych) może prowadzić do gromadzenia się złuszczonych komórek naskórka i tym samym powstawania białych czy żółtawych łusek. Jednak w przeważającej większości przypadków łupież występuje u ludzi dbających o higienę osobistą, i nie ma nic wspólnego z częstością mycia głowy.
Postępowanie
Na początku kuracji można spróbować zmienić stosowane kosmetyki. Jeśli to nie pomoże i dolegliwości będą się nasilały, warto zalecić specjalistyczny preparat. Dostępne są szampony do częstego, codziennego mycia lub do stosowania kilka razy w tygodniu lub miesiącu. Najczęściej zawierają one takie składniki, jak: ketokonazol (lek przeciwgrzybiczy), związki cynku lub selenu, a także kwas salicylowy, który ułatwia złuszczanie nadmiernej ilości naskórka, więc może przynieść doraźną poprawę.
Alternatywnym lub wspomagającym terapię działaniem mogą być domowe sposoby walki z łupieżem. Przede wszystkim należy zadbać o prawidłową higienę włosów – dokładnie spłukiwać szampony i odżywki oraz nie przesadzać z używaniem kosmetyków do stylizacji, czyli lakierów, żeli, pianek do włosów. Również nadmierne czesanie się czy drapanie skóry głowy nie jest wskazane – może to dodatkowo podrażnić skórę. Należy ograniczyć, w miarę możliwości, suszenie włosów suszarką. Warto też pamiętać, że działanie promieni słonecznych zmniejsza stan zapalny, poprzez ograniczenie aktywności wcześniej wspomnianych, żyjących na skórze, drożdżaków.
Należy też zadbać o właściwą dietę i jeść więcej produktów zawierających witaminy z grupy B oraz cynk. Składniki te można znaleźć m.in. w nasionach i roślinach strączkowych, jajkach, wołowinie i rybach. Szczególnie poleca się jedzenie wątróbki i ziaren słonecznika, które są bardzo bogate w przyjazne włosom składniki.
Naturalnym lekiem, używanym od wieków i pochodzącym z Australii, jest olejek z drzewa herbacianego. Niektóre szampony przeciwłupieżowe zawierają jego dodatek. Można też dodawać 2-3 krople takiego olejku do szamponu.
Pomoc dermatologa
Zdarza się, że łupież utrzymuje się pomimo stosowania dostępnych środków leczniczych, dochodzi do niego silne podrażnienie skóry lub nawet wypadanie włosów. Przyczyną może być tylko błąd w pielęgnacji lub choroba całej skóry. Wtedy konieczna jest konsultacja z dermatologiem. Lekarz pomoże znaleźć przyczynę łupieżu i przepisze odpowiednie preparaty.
Typy łupieżu