Lobbing w służbie aptek

Zdolność środowiska aptekarzy do przekonywania ośrodków decyzyjnych, aby uwzględniały w regulacjach prawnych interesy farmaceutów oraz pacjentów, jest ważną i potrzebną umiejętnością.

W warunkach konkurowania wielu instytucji oraz ścierania się interesów poszczególnych podmiotów lobbing jest instrumentem, który może wpływać na ostateczny kształt różnorodnych rozwiązań. Również na rynku aptecznym lobbing może mieć duże znaczenie.

W Europie będzie wzrastało zapotrzebowanie na działania lobbingowe. Z jednej strony farmaceuci coraz częściej będą zmuszeni dbać o własne interesy przekazując sygnały organom rządowym, a z drugiej strony będą zmuszeni uwzględniać proponowane przez państwo zmiany w strategii działania.

Istota lobbingu
Lobbing można zdefiniować jako oddziaływanie na decyzje organów państwa, aby interesy reprezentowane przez stowarzyszenia, związki, grupy zawodowe aptekarzy, zostały uznane za interes publiczny. Związane jest to z istotą działań lobbingowych. Obejmują one oddziaływanie na organy władzy politycznej i gospodarczej środkami ekonomicznymi, politycznymi oraz kształtowania opinii publicznej.

Charakterystycznymi cechami lobbingu jest zbieranie, przetwarzanie i przekazywanie informacji, a także oddziaływanie na centra decyzyjne i decydentów. Jest to także przedstawianie interesów osób, organizacji czy aptek wobec podmiotów trzecich, a szczególnie wobec ustawodawców i administracji centralnej czy samorządowej.

Jak wspomniano, istotą lobbingu jest zamiar wywierania wpływu. Tą nazwą nie są więc objęte działania, które w praktyce doprowadziły do podjęcia jakiejś decyzji lub jej zmiany. Lobbing zakłada istnienie pośrednika między obywatelami a władzą organizacji, instytucji lub osób, które przekazują oczekiwania bądź życzenia grup społecznych decydentom. Nie jest zatem lobbingiem napisanie przez pacjenta petycji do władz, jeśli dotyczy ona jego sprawy osobistej.

Zasadnicze znaczenie w lobbingu ma informacja, która zapewnia, że podjęte decyzje – mające wpływ na rzeczywistość, na konkretne interesy społeczne, gospodarcze – są decyzjami racjonalnymi. Lobbing jest przekazywaniem rzetelnych danych osobom, które podejmują decyzje polityczne czy samorządowe.

Zadania i cele lobbingu
W odniesieniu do aptek oraz środowiska farmaceutycznego działania lobbingowe mogą zwiększać bezpieczeństwo całego sektora oraz poprawiać skuteczność działania w zakresie wypełniania misji zawodu. Podmiot odpowiedzialny za obsługę lobbingową środowiska farmaceutów powinien koncentrować się na następujących działaniach:

• monitoring (system wczesnego ostrzegania) procesów legislacyjnych i politycznych dotyczących aptek,
• doradztwo w kwestiach związanych z zagrożeniami i możliwościami wynikającymi z sytuacji prawnej lub politycznej,
• doradztwo strategiczne odnośnie tego, jak działać i reagować, określenie partnerów i sprzymierzeńców strategicznych oraz typowanie osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji w administracji i kręgach polityków,
• przedstawianie argumentów w taki sposób, aby były one czytelne dla decydentów,
• organizowanie konferencji i seminariów,
• przygotowywanie raportów i ekspertyz,
• zainteresowanie mediów problematyką aptek i opieki farmaceutycznej,
• aranżacja społecznych akcji w celu poparcia lansowanych idei ważnych dla aptek i pacjenta.

Zasadniczym celem lobbingu jest uzyskanie pożądanego wpływu na kluczowe decyzje państwowe, zwłaszcza rozwiązania legislacyjne oraz rozstrzygnięcia administracyjne dotyczące funkcjonowania sfery polityki i gospodarki. Jednak skuteczne wykonywanie zadań wymaga od lobbystów szczególnych cech charakteru związanych zarówno z wiedzą merytoryczną, jak i sztuką komunikowania się.

W warunkach gospodarki rynkowej środowisko farmaceutyczne może korzystać z lobbingu jako narzędzia służącego obronie celów własnych oraz interesów pacjentów.

Skuteczne korzystanie z lobbingu wymaga jednak rozumienia jego istoty, znaczenia, a przede wszystkim akceptacji całego środowiska na wyłonienie podmiotu, który będzie dbał o wspólne interesy. Jest to na pewno możliwe, chociaż duże rozproszenie aptek może być barierą na drodze do skutecznego stosowania lobbingu.

Korzyści
Wprowadzenie lobbingu na szerszą skalę, jako narzędzia komunikowania się aptek i farmaceutów z otoczeniem, przyczyni się do zwiększenia przejrzystości zasad funkcjonowania sfery społecznej, gospodarczej i politycznej.

Można postawić tezę, że rozwój lobbingu jest korzystny zarówno dla sfery rządowej, jak i dla rynku aptecznego. Specjalizacja działań powoduje, że coraz częściej niezbędny będzie pośrednik, lobbysta, który w profesjonalny sposób zdoła przełożyć interesy dwóch stron na zrozumiały dla nich język. Skład parlamentu lub organów samorządowych obejmujący ludzi o różnych zawodach i stopniu zorientowania w problemach aptek wymaga istnienia pośredników, którzy potrafią odpowiednio zaprezentować racje farmaceutów. Z drugiej zaś strony lobbyści mogą z wyprzedzeniem informować związki aptekarzy o inicjatywach podejmowanych przez władze parlamentarne i samorządowe.

W warunkach wolnego rynku oraz demokratyzacji życia społeczeństw wzrasta rola lobbingu jako instrumentu prowadzenia dialogu opartego na wymianie rzetelnej informacji między organizacjami. Funkcjonowanie instytucji lobbingowych w oparciu o rozwiązania prawne umożliwia wypracowanie rozwiązań satysfakcjonujących wszystkie strony biorące udział w dialogu.

Dzięki efektom działań lobbingowych sprawniej funkcjonują przedsiębiorstwa oraz cała gospodarka, w tym także rynek apteczny.

Najczęstsze techniki lobbingu

• spotkania „sam na sam” z wybranymi politykami i ważnymi decydentami, w trakcie których lobbysta dostarcza ważnych informacji, przedstawia stanowisko środowiska aptekarzy i argumenty za nim przemawiające
• aktywna obecność w mediach polegająca na organizowaniu konferencji prasowych, udzielaniu wywiadów, składaniu oświadczeń itd.
• pisanie zbiorowych petycji
• budowanie koalicji (m.in. w parlamencie) w celu przeforsowania określonych decyzji, projektów, aktów prawnych
• wykorzystywanie osobowości ze świata polityki, uznanych autorytetów, ekspertów, ludzi znanych i lubianych
• wykorzystywanie siatki powiązań personalnych w celu dotarcia z argumentacją do ważnych postaci życia politycznego
• organizowanie przyjęć, na które zaprasza się ważne osobistości