Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest chorobą związaną z wiekiem. Stanowi jedną z najczęstszych przyczyn dolegliwości u starszych mężczyzn.

Bez wątpienia jest to choroba związana z wiekiem. Stanowi jedną z najczęstszych przyczyn dolegliwości u starszych mężczyzn.
Cechy łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH, ang. benign prostatic hyperplasia) można wykryć, za pomocą badania histologicznego, u około 50 proc. mężczyzn po 50. r.ż. oraz u 80 proc. po 70. r.ż. Istotą BPH jest rozplem komórek gruczołowych oraz komórek podścieliska, powodujący pojawianie się dolegliwości związanych z oddawaniem moczu. Objawy te mogą być związane z fazą napełniania pęcherza (nykturia, parcie naglące, nietrzymanie moczu), jak i z fazą jego opróżniania (przewlekłe parcie, utrudnione rozpoczynanie mikcji, oddawanie moczu kroplami czy przedłużone oddawanie moczu).

Diagnostyka
W trakcie diagnostyki urolog przeprowadza dokładny wywiad dotyczący objawów i dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych, życia seksualnego i chorób współistniejących. Do oceny stopnia nasilenia objawów często stosuje się międzynarodową skalę punktową IPSS (ang. International Prostate Symptom Score). Natomiast wśród pomocnych badań diagnostycznych można wymienić: badanie per rectum, oznaczenie PSA (ang. prostate specific antygen), USG jamy brzusznej, USG przezodbytnicze (TRUS, ang. transrectal ultrasound) czy uroflowmetrię – badanie strumienia moczu umożliwiające ocenę objętość oddanego moczu oraz maksymalny i średni przepływ cewkowy.

Leczenie
Wybór metody leczenia uzależniony jest od stopnia nasilenia dolegliwości, wieku, chorób współwystępujących oraz ogólnego stanu pacjenta. W początkowej fazie do rozważenia jest tylko obserwacja chorego lub zastosowanie preparatów ziołowych. W przypadku nasilenia objawów rozpoczyna się leczenie farmakologiczne. Zabieg chirurgiczny jest konieczny, gdy powiększony stercz jest przyczyną poważnych zaburzeń odpływu moczu. Obserwacje, czyli tylko okresowe kontrole urologiczne (ang. watchful waiting), można zastosować u chorych skąpoobjawowych z bardzo małym ryzykiem rozwoju raka stercza. Należy jednak pamiętać o oznaczaniu PSA (N: < 4 ng/ml) i rozszerzeniu diagnostyki w wypadku podwyższonych wartości.

Preparaty ziołowe
Obecnie znamy kilkanaście roślin mogących odegrać rolę w naturalnym leczeniu początkowego stadium BPH. Dostępne są one bez recepty.

Najpopularniejszy jest wyciąg z owoców boczni piłkowanej (Serenoa repens), jednakże stosuje się także sproszkowaną korę śliwy afrykańskiej (Prunus africana/Pygeum africanum), wyciąg z nasion dyni (Cucurbita pepo) oraz preparaty z takich roślin, jak: żeń-szeń właściwy (Panax ginseng), skrzyp (Equisetum arvense) czy pokrzywa (Urtica dioica).

Wyciąg z owoców boczni piłkowanej, zwanej także palmą karłowatą lub sabalową, wykazuje działanie antyandrogenne. Hamuje powstawanie dihydrotestosteronu, co prowadzi do normalizacji metabolizmu w komórkach gruczołu krokowego. Składniki wyciągu łagodzą objawy związane z łagodnym rozrostem w pierwszym i drugim stadium choroby: zmniejszają napięcie mięśni gładkich dróg moczowych oraz obrzęk i przekrwienie szyi pęcherza. W konsekwencji złagodzeniu ulegają takie dolegliwości, jak częste oddawanie moczu, parcie na mocz, słaby strumień moczu. Stosowanie leku prowadzi także do zmniejszenia ilości moczu zalegającego w pęcherzu.

Warto przypomnieć pacjentowi, że tylko leki mają potwierdzoną badaniami klinicznymi skuteczność. Należy też poinformować, że terapia takim preparatem jest długoterminowa i powinna trwać przynajmniej trzy miesiące.

Farmakoterapia
W farmakoterapii BPH stosuje się głównie leki blokujące receptor α1-adrenergiczny oraz inhibitory 5α-reduktazy. Adrenolityki działając na receptory α1A i α1D powodują relaksację mięśniówki gładkiej szyi pęcherza, tylnej części cewki moczowej oraz torebki gruczołu krokowego, co ułatwia opróżnianie pęcherza i zmniejsza dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych. Natomiast zablokowanie aktywności receptorów α1B powoduje rozszerzenie naczyń, zmniejszenie całkowitego oporu naczyniowego i spadek ciśnienia krwi. Jest to także patomechanizm działań niepożądanych tej grupy leków, takich jak: hipotonia ortostatyczna (szczególnie po pierwszej dawce), tachykardia, kołatanie serca, zawroty głowy czy astenia.

Pierwszym lekiem z grupy α1-adrenolityków była prazosyna, która miała krótki okres działania i nie znalazła zastosowania w leczeniu dolegliwości związanych z BPH. Obecnie w Polsce dostępne są cztery leki: doksazosyna, terazosyna, alfuzosyna oraz tamsulozyna. Doksazosyna i terazosyna są lekami nieuroselektywnymi (nie mają wybiórczego powinowactwa do receptorów α1A w sterczu), jednakże skutecznie zmniejszają dolegliwości związane z BPH. Niestety powodują także istotne działania niepożądane związane z hamowanie receptorów α1B. Nowszym lekiem jest alfuzosyna, która choć nie jest całkowicie uroselektywna, to charakteryzuje się większym powinowactwem do receptorów zlokalizowanych w gruczole krokowym niż w ścianie tętnic i dlatego traktuje się ją jako lek klinicznie uroselektywny. Najnowszym lekiem jest tamsulozyna, która wykazuje wysokie powinowactwo do receptorów α1A – jest zatem farmakologicznie uroselektywna.

Z kolei inhibitory 5-α-reduktazy hamują przemianę testosteronu w dihydrotestosteron. Dzięki czemu objętość stercza, po 3-6 miesiącach leczenia, zmniejsza się średnio o około 30 proc. Jednak po zakończeniu terapii gruczoł krokowy szybko powiększa się do pierwotnego rozmiaru. Znaczącą poprawę uzyskuje się u około 30 proc. pacjentów. W Polsce dostępne są dwa leki należące do tej grupy: finasteryd oraz dutasteryd. Niestety do istotnych działań niepożądanych tych leków należą spadek libido oraz impotencja.

Leczenie operacyjne
Dawniej najczęściej przeprowadzano operacje klasyczne w znieczuleniu ogólnym. Dziś wykonuje się równie skuteczne zabiegi metodą endoskopową przez cewkę moczową. Jedną z nich jest elektroresekcja przezcewkowa (TURP, ang. transurethral resection of the prostate). Zabieg wykonuje się za pomocą resektoskopu (z ruchomą pętlą elektryczną) wprowadzanego do cewki moczowej. Dzięki mikrokamerze, lekarz kontroluje zabieg i stopniowo elektrokoaguluje cały miąższ, pozostawiając jedynie jego zewnętrzne ściany. Techniką analogiczną do TURP jest fotoselektywna waporyzacja stercza. Jednak w tym przypadku zamiast elektrokoagulatora stosuje się laser, który powoduje wyparowanie niszczonej tkanki. W przypadku dużych gruczolaków stosuje się adenomektomię (operacyjne wyłuszczenie).

PROSTAMOL UNO

PROSTAMOL UNO jest laureatem Nagrody Zaufania „Złoty OTIS 2012” w kategorii: Preparaty na prostatę

Wskazania:
preparat łagodzi dolegliwości związane z przerostem prostaty występujące przy oddawaniu moczu, jak np. słaby strumień moczu, parcie na mocz, częstomocz, częste oddawanie moczu w nocy.

Przeciwwskazania:
nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą występującą w preparacie.

Dawkowanie:
jeżeli lekarz nie zaleci inaczej, zazwyczaj stosuje się 1 kapsułkę na dobę. Kapsułki należy przyjmować codziennie o tej samej porze, po posiłku. Należy je połykać w całości, popijając odpowiednią ilością płynu. Poprawę stanu pacjenta i zmniejszenie objawów najczęściej obserwuje się po około 4 tygodniach od rozpoczęcia leczenia.