Jesienne smutki

Jesienne smutki


Z dr Elżbietą Trzęsowską-Gresztą, psychologiem klinicznym, autorką książki „Depresja wieku dorastania”, kierownikiem Zakładu Psychologii Klinicznej Wyższej Szkoły Prawa i Zarządzania, rozmawia Małgorzata Chomicz-Mielczarek.

Przejmujący chłód, krótkie dni i zachmurzone jesienne niebo… Taka pogoda nie pozostaje bez wpływu na nasze samopoczucie. Jesteśmy rozdrażnieni, mamy ponure myśli, ogarnia nas apatia i zmęczenie. Czy to już depresja?

Od czasu do czasu każdy z nas odczuwa stany typowe dla depresji, takie jak przygnębienie, apatię, zniechęcenie. Niegdyś istniały, dziś już trochę zapomniane, odrębne terminy na ich określenie, takie jak: chandra, splin, melancholia, blues. Obniżony nastrój jest częstym i normalnym zjawiskiem w życiu każdego człowieka. Depresję rozpoznamy po tym, że wymienione objawy mają cięższy przebieg, dłużej trwają i łączą się z pogorszeniem funkcjonowania organizmu, utratą chęci życia. Należy jednak pamiętać, że granica między przygnębieniem a depresją często jest trudna do określenia.

Jak zatem możemy odróżnić depresję sezonową od zwykłej jesiennej chandry?

Chandra jest – w porównaniu do depresji – stanem lekkim, najczęściej przeplata się z normalnym nastrojem. W depresji stan silnego przygnębienia, rozpaczy i apatii utrzymuje się nieprzerwanie na tym samym głębokim poziomie. Zwykle przyjmuje się, że mamy do czynienia z depresją, jeśli obniżony nastrój trwa długo (często kilka miesięcy, a nawet lat) i utrudnia normalne funkcjonowanie; gdy pojawia się obniżenie wydolności intelektualnej, zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność) i łaknienia (spadek wagi lub jej wzrost).

O ile wiem, istnieją specjalne, opracowane przez psychologów wyróżniki depresji…

Najważniejsze symptomy depresji, to: obniżony nastrój w stopniu wyraźnie nieprawidłowym dla danej jednostki, brak zainteresowania lub zadowolenia w zakresie czynności, które zwykle sprawiają przyjemność (tzw. anhedonia) oraz zmniejszenie energii lub zwiększona męczliwość. Dodatkowo mogą wystąpić – lecz nie muszą – takie objawy, jak: poczucie bezwartościowości, nieuzasadnionej winy, a nawet myśli samobójcze.

Czy jesień szczególnie sprzyja depresji?

Występowanie stanów depresyjnych zależy w dużej mierze od pór roku, a dokładniej – od zmian długości dnia, czyli ilości światła słonecznego. Stąd w przypadku depresji sezonowej jako metody terapii używa się niekiedy sztucznego światła.

Symptomy depresyjne narastają jesienią, a najwyższe wskaźniki osiągają w zimie. Następnie zmniejszają się wiosną, osiągając latem najniższy poziom. Ten typ depresji nosi nazwę Sezonowego Zaburzenia Nastroju, w skrócie – SAD (od ang. Seasonal Affective Disorder).

Czy istnieją sprawdzone, domowe sposoby na poprawę złego nastroju?

Jeżeli mamy do czynienia z prawdziwą depresją, to żadne domowe sposoby nie pomogą, a nawet mogą zaszkodzić. Należy oddać się w ręce fachowców: psychiatry lub psychologa. Natomiast w przypadku obniżonego nastroju pomocne może być obcowanie z pogodnymi, życzliwie nastawionymi ludźmi lub z przyrodą oraz różne rodzaje aktywności, które nastrajają pozytywnie. Pomocne mogą być również łagodne ziołowe środki dostępne bez recepty.

Kiedy powinniśmy pójść lekarza?

Bezwzględnie i bez zwłoki powinniśmy zwrócić się do lekarza w trzech przypadkach: wystąpienia myśli samobójczych, zaburzeń somatycznych (spadek wagi, bezsenność) oraz niemożności funkcjonowania w szkole lub pracy (spowolnienie psychoruchowe, kłopoty z koncentracją uwagi i pamięcią).

Jakie są dziś najpopularniejsze metody leczenia depresji? Jak długo trwa terapia?

Ponieważ depresja jest bardzo poważnym zaburzeniem, które może nawet powodować zagrożenie życia, należy szukać pomocy u dobrze przeszkolonych specjalistów. Najlepsze rezultaty w przypadku głębokiej depresji daje psychoterapia połączona z farmakoterapią. Niekiedy stan pacjenta jest tak ciężki, że konieczna jest hospitalizacja. W przypadku lżejszych postaci depresji (bez zaburzeń somatycznych i myśli samobójczych), wystarczy psychoterapia.

Z badań wynika jednoznacznie, że skuteczną metodą leczenia depresji jest terapia behawioralno-poznawcza. Należy więc zwrócić się do specjalistów stosujących ten typ psychoterapii. Dobrze przeprowadzona terapia trwa około trzech miesięcy.

Czy można zapobiegać depresji sezonowej, czy istnieje jakaś profilaktyka w tej dziedzinie?

Na pewno można zapobiegać depresji sezonowej (tak, jak i depresji w ogóle). Należy przyjąć, że depresja jest wypadkową wielu różnych czynników, zarówno psychologicznych, jak i biologicznych. Profilaktyka polega na tym, że walczymy z czynnikami, na które mamy wpływ. Dobrze jest spędzać czas w miejscach, które są sympatyczne i pogodne, oglądać wesołe filmy, czytać ciekawe książki.

Co jeszcze pomoże nam pokonać jesienne smutki?

Warto zajrzeć do swojego wnętrza i wyeliminować z niego wszystko to, co – w obliczu zewnętrznych kłopotów – dodatkowo pogarsza nasze samopoczucie. Najbardziej szkodliwe jest niesprawiedliwe samooskarżanie się, obwinianie siebie oraz tzw. „katastrofizowanie”. Jeśli spotka nas jakaś porażka, zamiast „dołować się”, spróbujmy wesprzeć siebie, spojrzeć na tę sytuację z boku, zobaczyć ją we właściwej skali. Czy to jest trudne? Nie sądzę. Zwykle ci „dokopujący sobie”, to wrażliwi, współczujący ludzie, którzy potrafią wspierać innych. A zatem – wystarczy siebie potraktować w równie czuły sposób.

Dziękuję za rozmowę.


#Na ponurą pogodę – więcej światła
Jesienna chandra często jest wywołana brakiem światła słonecznego we wczesnych godzinach rannych. Dlatego, gdy nastaną ponure, ciemne dni, warto pomalować pomieszczenie, w którym najczęściej przebywamy, na biało – ten kolor najlepiej odbija promienie słoneczne. Możemy również powiesić na ścianach kilka luster, które wzmocnią i zwielokrotnią światło zarówno słoneczne, jak i sztuczne. W czasie ponurych, krótkich dni powinniśmy otaczać się optymistyczną żółcią, np. używać żółtego kubka, stół nakrywać pomarańczowym obrusem, pościel oblec w jasne barwy, a na ścianie zawiesić obraz przedstawiający słoneczny pejzaż.

4.9/5 - (103 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH