Jak przechytrzyć przeziębienie?

Przeziębienie zwykle trwa od 5 do 7 dni i można podzielić je na trzy fazy: naczyniową, komórkową i tzw. trzecią. To, czy ktoś się przeziębi, w głównej mierze zależy od jego odporności, dlatego należy hartować organizm. Leczenie choroby polega na łagodzeniu objawów.

Przeziębienie wywoływane jest przez rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, a także wirusy paragrypy lub RS (respiratory syncytial virus). W przebiegu przeziębienia wyróżnia się trzy fazy: naczyniową, komórkową i tzw. trzecią.

Fazy przeziębienia
W fazie naczyniowej wirusy wnikają do organizmu, co aktywuje odpowiedś układu immunologicznego. Pojawia się gorączka (nie w każdym przypadku), obrzęk błony śluzowej nosa i wzmożone wydzielanie śluzu („lejący” katar i napady kichania), wzrasta przepuszczalność naczyń krwionośnych. Spływająca po ścianie gardła wydzielina powoduje, że chory kaszle.

W fazie komórkowej zmienia się charakter śluzu komórkowego. Wydzielina błony śluzowej nosa staje się gęsta i trudna do odkrztuszenia, kaszel towarzyszący tej fazie jest nieefektywny (suchy, męczący). Może dojść do odwodnienia organizmu. Chory odczuwa ogólne rozbicie, jest osłabiony. W zależności od odporności organizmu infekcja może ograniczyć się do jamy nosowo-gardłowej lub rozwinąć się i objąć zatoki, ucho oraz dolne odcinki układu oddechowego.

Faza trzecia rozpoczyna się, gdy dochodzi do zakażenia bakteryjnego – klasycznym objawem jest zielonkawa barwa kataru. W tej fazie występują ewentualne powikłania przeziębieniowe, czyli wspomniana „ekspansja” infekcji.

Jak unikać przeziębienia?
Przeziębienie przenosi się drogą kropelkową, dlatego w okresie jesienno-zimowym najłatwiej zarazić się przebywając w większych skupiskach ludzi (komunikacja miejska, sklep, szkoła itp.). Osoby chore powinny używać jednorazowych chusteczek i często myć ręce, ponieważ na dłoniach mogą znajdować się resztki zakażonej wydzieliny. Jeśli wirus przeniesie się z dłoni chorej osoby na naszą i trafi w okolicę nosa lub oka, może rozwinąć się zakażenie. Podobne niebezpieczeństwo wiąże się z korzystaniem ze wspólnego ręcznika do rąk lub rozmawianiem przez słuchawkę telefonu, z której korzystał chory.

Oczywiście to, czy ktoś się przeziębi, zależy od jego odporności. Na jej obniżenie w znacznym stopniu wpływa stres i przemęczenie. Poprawę pracy układu immunologicznego można uzyskać hartując organizm, przebywając na świeżym powietrzu i dbając o fizyczną i psychiczną regenerację ustroju. Proces ten wspomagają metody domowe (np. czosnek) lub preparaty zwiększające odporność. Należy unikać wychłodzenia organizmu wiążącego się z przejściowym spadkiem odporności, czyli ubierać się stosownie do panującej na dworze temperatury. Przegrzane powietrze w ogrzewanych pomieszczeniach wysusza błonę śluzową nosa, która jest naturalną barierą organizmu w walce z zarazkami. Należy więc pamiętać o nawilżaniu pomieszczeń lub przemywaniu nosa roztworem soli fizjologicznej.

Jak leczyć przeziębienie?
W czasie przeziębienia należy stale kontrolować temperaturę ciała, wykonując pomiary w odstępach czterogodzinnych lub częściej (jeśli wystąpiły dreszcze, wypieki lub gdy chory ma przyspieszone tętno).

Nie powinno się przyjmować leków przeciwgorączkowych, jeśli temperatura ciała nie przekroczy 380C. Działanie leków obniżających temperaturę skutecznie wspomagają chłodne kompresy na czoło (u niemowląt i małych dzieci na łydki) oraz podawanie dużej ilości płynów – pocenie się schłodzi organizm.

Obrzęk błony śluzowej nosa można zmniejszyć stosując krople obkurczające naczynia, jednak kuracja nie powinna trwać dłużej niż 3-5 dni. Objawy kataru łagodzi również podawanie leków przeciwhistaminowych.

Przy dokuczliwym kaszlu stosuje się środki rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające odkrztuszanie, należy jednak pamiętać o odpowiednim nawodnieniu pacjenta. Podawanie dużej ilości płynów jest niezwykle istotne w przypadku małych dzieci i osób starszych, ponieważ te grupy wiekowe są szczególnie podatne na niebezpieczne dla zdrowia i życia odwodnienie.

Korzystne jest podawanie herbatek ziołowych (napotnych, wykrztuśnych) – pacjent otrzymuje lek i jednocześnie uzupełnia płyny. Wskazane są również herbata z cytryną lub miodem (niezbyt gorąca, aby nie podrażnić zainfekowanej błony śluzowej gardła) oraz owoce i soki owocowe bogate w witaminę C (cytrusy lub rodzime czarne porzeczki).

W przypadku bólu gardła stosuje się tabletki do ssania o działaniu dezynfekującym, znieczulającym miejscowo i przeciwzapalnym oraz płukanie gardła. Jeśli ściana gardła jest podrażniona przez spływającą wydzielinę, pomocny będzie powlekający syrop lub śluz z siemienia lnianego.

Sztandarowymi „lekami przeziębienia” są witamina C, rutozyd oraz preparaty wapnia.

Aromaterapia i inhalacje
Ulgę w stanach kataralnych przynoszą inhalacje z olejków eterycznych lub mieszanek ziołowych. Polecane są olejki sosnowy i eukaliptusowy. Aromaterapia ułatwi również odkrztuszanie (rozluśnianie oskrzelików). Do inhalacji można wykorzystać: kominek do aromaterapii, sztyft do nosa, nawilżacz powietrza albo – domowym sposobem – miskę z gorącą wodą i olejkiem. Dobre efekty przynosi także skrapianie chusteczek olejkami i wdychanie oparów.

Aromaterapia pomieszczenia powoduje powstawanie ujemnej jonizacji, która doskonale wpływa na samopoczucie, nie tylko chorych, ale również zdrowych osób. Efekt rozgrzania organizmu i inhalacji można uzyskać nacierając klatkę piersiową olejkiem tymiankowym, eukaliptusowym lub kamforowym, bądś stosując odpowiednie maści. Bardzo ważne jest wietrzenie i nawilżanie mieszkania, unikniemy wtedy drażniącego wpływu suchego powietrza na błony śluzowe.

Ponieważ przeziębienie wywołują wirusy, leczenie tej choroby opiera się na łagodzeniu objawów. Jeśli obserwujemy powikłania infekcji górnych dróg oddechowych, czyli zakażenie bakteryjne, nieodzowny może okazać się antybiotyk.