Higiena intymna kobiet

Aby zachować zdrowie i płodność, kobiety i mężczyźni powinni przestrzegać zasad higieny miejsc intymnych. Jest to ważne szczególnie w przypadku kobiet, ponieważ natura obdarzyła je budową anatomiczną sprzyjającą powstawaniu zakażeń układu moczowo-płciowego.

Kobiety znacznie częściej cierpią na nawracające infekcje układu moczowego niż mężczyźni. Ma na to wpływ kilka czynników. Po pierwsze, ujście cewki moczowej znajduje się w bliskim sąsiedztwie z pochwą. Po drugie, cewka moczowa u kobiet jest dużo krótsza niż u mężczyzn, co sprzyja częstszym zakażeniom. Ponadto, na tego typu infekcje ma również wpływ niewłaściwa higiena intymna.
Niektóre infekcje układu moczowego, jak choćby wstępujące zapalenie nerek, mogą wpływać na płodność kobiet. Rozwijający się w jamie otrzewnej stan zapalny może być groźny dla jajników i innych elementów układu płciowego.

Niewiedza
Zadziwiający wśród naszego społeczeństwa jest brak wiedzy na temat zasad higieny intymnej. Choć mogłoby się wydawać, że współczesną kobietę cechuje wysoki poziom wiedzy na temat dbałości o zdrowie, to często okazuje się, że prawie połowa z nas używa do mycia okolic intymnych zwykłego mydła lub samej wody, a w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych wiele kobiet sięga po ludowe, domowe sposoby.
Niestety, część kobiet ma szczególne skłonności do powstawania zakażeń w miejscach intymnych. W ich przypadku szczególne znaczenie ma edukacja prozdrowotna, w której ważną rolę powinien odgrywać farmaceuta. Powinien on udzielić wyczerpujących informacji na temat zasad, jakich należy przestrzegać, aby uniknąć infekcji układu moczowo‑płciowego. Poniżej kilka praktycznych wskazówek.

Płyny zamiast mydła
Po pierwsze, zamiast mydła kobiety powinny stosować odpowiednie płyny do higieny intymnej, najlepiej o pH ≤ 5,5, zawierające kwas mlekowy. W przypadku wystąpienia objawów chorobowych konieczne może okazać się użycie płynu bądź emulsji o niższym pH – nawet 2,5. Warto dodać, że pH większości produktów leczniczych ma około 3,5, a więc oscyluje wokół wartości podobnych do pH pochwy (3,5‑4,5). Takie środowisko – silnie kwaśne – utrudnia rozwój bakterii chorobotwórczych, grzybów i pierwotniaków. Na rynku dostępne są specjalne paski do pomiaru pH pochwy.
Używanie do mycia okolic intymnych środków o pH powyżej 5,5, a tym bardziej silnie zasadowych mydeł, jest niedopuszczalne, gdyż niszczy naturalną mikroflorę pochwy i sprzyja powstawaniu zakażeń.

Mycie i osuszanie okolic intymnych
Do mycia okolic intymnych nie można stosować gąbek, ponieważ są one doskonałym siedliskiem drobnoustrojów. Zamiast tego okolice intymne należy myć ręką, pamiętając przy tym, by wykonywać ruchy w kierunku od przodu do tyłu – zapobiegamy w ten sposób przenoszeniu drobnoustrojów z okolic odbytu do pochwy.
Do osuszania miejsc intymnych należy stosować ręcznik przeznaczony tylko do tego celu. Niedopuszczalne jest dzielenie tego ręcznika z innymi członkami rodziny.

Bielizna
Dla zachowania zdrowia intymnego ważne jest noszenie bielizny z naturalnych tkanin, np. bawełny czy mikrofibry. Nie powinna być ona zbyt obcisła. Sztuczne włókna utrudniają skórze oddychanie, a wilgotne powierzchnie stają się dobrą pożywką dla bakterii i grzybów. Kobiety lubiące chodzić w stringach nie powinny nosić ich zbyt często, ponieważ wąski pasek, ściśle przylegający do miejsc intymnych, przesuwa się i może przenosić drobnoustroje z okolic odbytu do pochwy.

Bielizna powinna być prana w delikatnych środkach, a następnie dobrze wypłukana. Pozostałości środków piorących mogą przyczyniać się do powstawania uszkodzeń skóry i sprzyjać zakażeniom.

Ochrona podczas menstruacji
Bardzo ważne jest zachowanie szczególnej higieny intymnej podczas krwawienia miesięcznego. W okresie miesiączki pH pochwy wzrasta, co sprzyja infekcjom. W tych dniach idealnym rozwiązaniem byłoby mycie okolic intymnych przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej również przy okazji zmiany podpaski lub tamponu. Nie zawsze jednak jest to możliwe. W takich sytuacjach dobrym nawykiem jest używanie wilgotnych chusteczek do higieny intymnej, zawierających kwas mlekowy, substancje nawilżające oraz wyciągi z różnych ziół, np. rumianku.

Chłonność podpasek i tamponów powinna być dostosowana do intensywności krwawienia. Podpaski, wkładki higieniczne i tampony – jeśli nie są wystarczająco często zmieniane – stanowią doskonałą pożywkę dla wszelkiego rodzaju mikroorganizmów.

Depilacja
Nie należy ulegać modzie na usuwanie większości bądź całego owłosienia miejsc intymnych, ponieważ jest to jedna z naturalnych przeszkód dla drobnoustrojów, które mają utrudniony dostęp do pochwy i cewki moczowej. Do depilacji okolic intymnych należy używać delikatnych pianek, kremów lub wosków. Niedopuszczalne jest stosowanie maszynek do golenia – nawet jednorazowych. Naruszają one naskórek, zwykle powodują podrażnienia, a w konsekwencji – infekcje delikatnych okolic intymnych.

Stop irygacjom!
W medycynie ludowej przyjęło się stosowanie różnego typu płukanek dla zachowania zdrowia intymnego lub też leczenia stanów chorobowych. Stosuje się różne metody, łącznie z tak absurdalnymi, jak woda po ogórkach kiszonych. Obecnie w aptekach dostępnych jest wiele środków służących do irygacji pochwy. Nie powinny one jednak służyć profilaktyce zakażeń. Przepłukiwanie pochwy niszczy jej naturalną florę bakteryjną. Organizm potrzebuje aż 48 godzin na odbudowanie właściwego mikrośrodowiska pochwy. W tym czasie układ moczowo-płciowy nie jest właściwie chroniony, a takie „wyjałowione” środowisko otwiera drogę drobnoustrojom wywołującym zakażenia.

Dieta i probiotyki
Dla zachowania zdrowia intymnego ważna jest również właściwa dieta. Należy dbać o zakwaszanie moczu oraz ograniczyć spożywanie słodyczy.

W profilaktyce zakażeń układu moczowo-płciowego olbrzymią rolę odgrywają także probiotyki. Badania potwierdzają skuteczność probiotyków zawierających szczepy bakterii Lactobacillus stosowanych dopochwowo, jak i tych podawanych drogą doustną, naśladującą naturalną drogę kolonizacji układu moczowo-płciowego u kobiet (od strony układu pokarmowego). Należy przy tym zaznaczyć, że przyjmowanie probiotyków, które przeznaczone są do utrzymania lub odbudowy mikroflory bytującej w przewodzie pokarmowym, nie jest pomocne w przypadku higieny intymnej.

Bibliografia u autorki.