Dna moczanowa - Nowe terapie

Dna moczanowa – Nowe terapie


Prawidłowa terapia pozwala uniknąć nieodwracalnych powikłań stawowych i nerkowych. Obejmuje ona kilka elementów: opanowanie ostrego zapalenia stawu i zapobieganie jego nawrotom, likwidacja złogów powstałych w narządach i zapobieganie ich dalszemu odkładaniu się, a także leczenie schorzeń towarzyszących.

Dna moczanowa jest chorobą metaboliczną związaną z nieprawidłową przemianą puryn. Objawia się ona przemijającymi atakami ostrego zapalenia stawów, spowodowanego odkładaniem się w błonie maziowej kryształków moczanu sodowego (produktu rozkładu puryn). U chorych stwierdza się podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy. Nie zawsze jednak hiperurykemia prowadzi do wystąpienia dny.

Objawy i powikłania
Napad dny moczanowej może się pojawić nagle. Charakteryzuje się bardzo silnym bólem, obrzękiem, zwiększonym uciepleniem i zaczerwienieniem okolicy zajętego stawu. Najczęściej dotyczy I stawu śródstopno-palcowego – jest wtedy określany mianem podagry. Nieleczony napad zwykle ustępuje samoistnie w ciągu kilkunastu dni. Okres międzynapadowy u większości pacjentów trwa od sześciu miesięcy do dwóch lat. Zwykle nie występują wówczas charakterystyczne objawy.

Z upływem czasu nawracający stan zapalny w obrębie stawu przeistacza się w proces przewlekły i dochodzi do uszkodzenia chrząstki stawowej i kości. Kryształy moczanu sodu mogą odkładać się w stawach, małżowinach usznych (są wtedy widoczne w postaci białych prześwitujących przez skórę guzków), a także w narządach wewnętrznych (nerki). U części chorych, u których poziom kwasu moczowego nie jest kontrolowany, występują przewlekłe zapalenia wielu stawów oraz duże konglomeraty guzków nad stawami.

Diagnostyka
Rozpoznanie dny moczanowej, mimo dość charakterystycznego obrazu klinicznego, nie zawsze jest łatwe i czasami jest ustalone zbyt późno. Należy jeszcze raz podkreślić, że hiperurykemia nie jest jego podstawowym kryterium, ponieważ nawet podczas ostrego napadu stężenie kwasu moczowego może pozostawać w normie. Diagnostyka budzi więc wiele kontrowersji. Według europejskich rekomendacji o ostatecznym rozpoznaniu decyduje obecność kryształów moczanu sodu w płynie stawowym lub aspiracie z guzka dnawego. Nie zawsze jednak możliwe jest wykonanie odpowiednich badań.

Ostre zapalenie I stawu śródstopno-palcowego u otyłego mężczyzny w średnim wieku, często z nadciśnieniem tętniczym, hiperlipidemią czy cukrzycą, pozwala z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać dnę moczanową. Dość szybka poprawa po zastosowaniu kolchicyny pośrednio potwierdza wstępne rozpoznanie.

W przypadku zajęcia innych stawów (np. kolanowego, nadgarstkowego, łokciowego itp.) wskazana jest konsultacja ze specjalistą, w celu wykluczenia innej etiologii, szczególnie infekcyjnego zapalenia stawu, któremu także towarzyszy zaczerwienienie skóry i nadmierne ucieplenie stawu.

Leczenie
W celu opanowania ostrego napadu dny stosuje się kolchicynę, niesteroidowe leki przeciwzapalne, a u niektórych chorych kortykosteroidy. Po ustąpieniu objawów należy włączyć lek obniżający poziom kwasu moczowego i kontynuować leczenie przeciwzapalne. Celem leczenia jest osiągnięcie stężenia kwasu moczowego we krwi ≤ 6 mg/dl. Udowodniono, że przy takim stężeniu nie dochodzi do wytrącania się kryształów soli kwasu moczowego w stawach i innych narządach, a co więcej, złogi już obecne (np. guzki w stawach, nerkach) się zmniejszają. Chory powinien być poinformowany o celu terapeutycznym i konieczności przewlekłego stosowania leku obniżającego poziom kwasu moczowego.

Inhibitory oksydazy ksantynowej
Allopurinol – nieselektywny inhibitor oksydazy ksantynowej – jest dotychczas najczęściej stosowanym lekiem w długoterminowej terapii obniżającej poziom kwasu moczowego. Leczenie należy rozpoczynać od małych dawek (100 mg/d). Jeżeli zaistnieje taka konieczność, można je stopniowo zwiększać o 100 mg co 2-4 tygodnie (do maksymalnej dawki dobowej 800 mg), aż do uzyskania prawidłowego poziomu kwasu moczowego we krwi. Pacjenci z niewydolnością nerek wymagają modyfikacji dawki. Innym ograniczeniem w stosowaniu allopurinolu mogą być jego działania niepożądane. U około 2 proc. chorych pojawia się wysypka, a u około 10 proc. – objawy nietolerancji ze strony przewodu pokarmowego, CUN oraz hepatotoksyczność. Tylko około 30 proc. pacjentów przyjmujących 300 mg allopurinolu na dobę osiąga pożądany (< 6 mg/dl) poziom kwasu moczowego w surowicy.

Niedawno wprowadzono na rynek nowy lek – selektywny inhibitor oksydazy ksantynowej – febuksostat. W badaniach klinicznych udowodniono jego przewagę (w dawce 80 mg/d) nad allopurinolem (w dawce 300 mg/d). W badaniach przedłużonych do 3-5 lat potwierdzono skuteczność i bezpieczeństwo nowego leku. Febuksostat od niedawna dostępny jest w Polsce.

Leki moczanopędne
Drugą grupę farmaceutyków stosowanych w terapii dny moczanowej stanowią leki moczanopędne, takie jak: probenecid, sulfinpyrazon i benzbromaron, rzadko stosowane w Polsce. Zwiększają one wydalanie kwasu moczowego z moczem, przez co hamują jego wchłanianie zwrotne w dystalnych kanalikach nerkowych. Obniżają więc stężenie kwasu moczowego w surowicy i zapobiegają odkładaniu się złogów moczanowych w tkankach.

W momencie rozpoczęcia terapii lekami hipourykemicznymi, należy pamiętać o jednoczesnej profilaktyce napadów dny, które mogą występować ze zwiększoną częstotliwością. W tym celu stosuje się małe dawki kolchicyny lub NLPZ.

Wspomaganie farmakoterapii
Postęp medycyny umożliwia dostęp do nowych, skuteczniejszych leków. Należy jednak pamiętać, że efekty leczenia są związane z modyfikacją stylu życia, stosowaniem diety ubogopurynowej i regularnym przyjmowaniem leków obniżających poziom kwasu moczowego. Chory, który jest świadomy konsekwencji niestosowania się do zaleceń lekarskich i odpowiedzialny za własne zdrowie, osiągnie efekt terapii i uniknie powikłań narządowych.

4.6/5 - (169 votes)

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH