Czy samoleczenie jest potrzebne?

W ciągu ostatnich kilkunastu lat obserwujemy wśród pacjentów rosnącą tendencję do podejmowania decyzji o wyborze terapii lekami bezreceptowymi w przypadkach lżejszych chorób i dolegliwości. W niektórych krajach Europy i świata samoleczenie jest już bardzo rozwinięte – w Polsce nadal jest postrzegane jako uboczny skutek trudności w dostępie do lekarzy, anie jako proces naturalny.

Samodzielne korzystanie przez chorych z leków dostępnych bez recepty uważane jest w naszym kraju za zło konieczne. Nie jest – na szczęście – tematem zakazanym, tylko niemile widzianym, pozostającym trochę na uboczu publikacji medycznych, jakby niechcący spychanym na margines. W procesie zaakceptowania świadomego samoleczenia jako normalnego elementu codziennego życia, jesteśmy w Polsce na początku drogi. Dziś jedni ekstremiści zaliczają samoleczenie do „medycyny niskiej” (jeśli można użyć takiej nazwy przez analogię do kultury niskiej i wysokiej), drudzy wpadają winną skrajność, wypisując recepty na leki dostępne bez ograniczeń. Aby nastąpiły postępy w rozumieniu funkcji ogólnodostepnych leków i dodatków uzupełniających naszą dietę w korzystne dla zdrowia składniki, musimy zwiększyć dostępność do informacji o produktach, stworzyć odpowiednie rozwiązania prawne, głośno mówić o tym, co oznacza i jakie korzyści może przynieść odpowiedzialne samoleczenie.

Zadaniem Polskiego Stowarzyszenia Producentów Leków Bez Recepty – PASMI jest stworzenie systemu optymalnej i systematycznej komunikacji z pacjentami i przekazywania im obiektywnych wiadomości o preparatach i ich zastosowaniu.

Samoleczenie – czyli historia zmiany myślenia o lekach i medycynie
Zwiększenie zainteresowania pacjentów lekami bez recepty jest wynikiem dłuższego procesu. W latach 50. i60. pacjenci przybierali postawę bierną, oczekując na poradę i receptę od lekarza. Postawa ta wynikała z wiary w postęp medycyny i farmacji. Od lat 70. mamy do czynienia ze zwiększoną świadomością czynników ryzyka. Pacjenci zaczęli się koncentrować na unikaniu tego, co mogłoby zaszkodzić ich zdrowiu. Postawa bierna została zastąpiona przez postawę ostrożną. Kolejna dekada to dekada pacjenta aktywnego.

Zapoczątkowana została moda na zdrowy styl życia; jogging, odpowiednia dieta, fitness kluby stały się niezwykle popularne. Wreszcie lata 90. to okres, w którym pacjenci zaczęli świadomie kierować swoim zdrowiem. Pojawiło się duże zainteresowanie preparatami o działaniu profilaktycznym, jak również lekami bez recepty, coraz powszechniej stosowanymi w przypadkach lżejszych chorób bądź dolegliwości.

W latach 1994-2001 sprzedaż leków bez recepty wzrosła na polskim rynku prawie 4-krotnie.
Sam ten fakt dowodzi ogromnego zainteresowania samoleczeniem w Polsce. Polacy bardzo szybko dogonili Zachód pod względem konsumpcji leków, zaczynają też interesować się wiadomościami o zdrowiu.

Jakie są najważniejsze atuty odpowiedzialnego samoleczenia?

• Ograniczenie ilości wizyt u lekarzy. Pacjent może sam podjąć decyzję, udać się do lekarza, czy też bezpośrednio do apteki. Lekkie przeziębienie, ból głowy, objawy nadkwaśności mogą z powodzeniem być leczone preparatami bez recepty.

• Poprawa racjonalności usług lekarzy specjalistów. Samoleczenie zmniejsza obciążenie służby zdrowia w zakresie leczenia lekkich dolegliwości. Lekarz może w tym czasie skoncentrować się na innym pacjencie, który bezwzględnie wymaga jego pomocy.

• Podniesienie jakości życia pacjentów cierpiących na schorzenia nawracające. Samoleczenie pozwala pacjentom panować nad swoimi dolegliwościami chronicznymi. Alergicy, zażywający popularne preparaty antyhistaminowe, nie muszą za każdym razem odwiedzać lekarza i czekać w przychodni na swoją kolejkę.

Samoleczenie tak, ale pod trzema warunkami
Samoleczenie może być odpowiedzialne i bezpieczne tylko wtedy, kiedy leki dostępne bez recepty spełniają wymogi:

• bezpieczeństwa,
• skuteczności,
• wysokiej jakości.

W kolejnych publikacjach będziemy systematycznie podawać Czytelnikom „Dostępnego bez recepty” informacje pomagające wybrać optymalne metody samoleczenia szczególnie popularnych schorzeń związanych z porami roku. Będziemy się starali publikować najnowsze doniesienia medyczne po to, by za pomocą naszego magazynu trafiły one do pacjentów, anie jak do tej pory były wiedzą zarezerwowaną tylko dla lekarzy.