Czy można zapobiec alergii u dziecka?

W stu procentach nie da się uniknąć alergii u dziecka. Można jednak, i warto, próbować.

Słowo „alergia” jest zrostem dwóch greckich wyrazów – allos – inny i ergos – reakcja. W tych dwóch słowach kryje się mechanizm chorób alergicznych. Alergia jest bowiem reakcją nadwrażliwości zapoczątkowaną przez mechanizmy immunologiczne. Najprościej mówiąc, jest to nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na czynniki, które organizm powinien traktować obojętnie. Alergen to substancja, którą organizm rozpoznał jako obcą. Wywołuje ona nieprawidłową reakcję odpornościową, czyli reakcję alergiczną. Co możesz zrobić, by dziecko nie miało alergii?

Nie pal papierosów

Badania wykazały, że palenie papierosów przez kobietę w ciąży lub karmiącą piersią, a także przebywanie dziecka w pomieszczeniach, gdzie palą dorośli, znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia alergii i astmy. Dym papierosowy uszkadza bowiem błonę śluzową dróg oddechowych, przez co dziecko częściej zapada na alergię, a także na inne choroby dróg oddechowych, np. zapalenie oskrzeli, płuc.

Karm piersią

W kobiecym mleku znajdują się m.in. przeciwciała chroniące przed alergią. Szczególnie dużo znajduje się ich w siarze, czyli pokarmie, który pojawia się w piersiach tuż po porodzie. W celu ochrony przed alergią poleca się obecnie karmienie wyłącznie piersią przez pierwsze pół roku życia, a później powoli wprowadzanie nowych pokarmów „pod osłoną” mleka mamy. Dobrze jest karmić piersią co najmniej do końca pierwszego roku życia. Jeśli karmienie piersią jest niemożliwe, odpowiednią mieszankę mleczną zaleci lekarz. Zwykle jeśli w rodzinie dziecka są alergicy, ale ono samo nie ma żadnych objawów uczulenia, pediatra poleca tzw. mleko hypoalergiczne (HA). Białko zostało w nim częściowo zhydrolizowane (czyli pocięte na mniejsze cząstki), w związku z tym jego zdolność do alergizacji została zmniejszona. Jeśli dziecko ma już objawy alergii, lekarz zaleca podawanie preparatu hydrolizowanego – leczniczej mieszanki antyalergicznej. Białko mleka zostało w niej mocno zhydrolizowane, co znacznie zmniejszyło zdolności uczulające.

Nie przekarmiaj dziecka

Układ pokarmowy niemowlęcia nie pracuje jeszcze prawidłowo, niestrawione resztki jedzenia mogą być źródłem substancji uczulających. Szczególnie niebezpieczne są produkty bogate w białko.

Podawaj probiotyki oraz kwasy omega-3

Z niektórych badań naukowych wynika, że przyjmowanie przez kobietę w ciąży oraz w okresie laktacji preparatów zawierających kwasy omega-3 oraz preparatów z probiotykami („dobrymi” bakteriami) może zapobiec pojawieniu się u dziecka alergii.

Czy można zapobiec alergii, pozbywając się z domu psa, kota, kwiatów doniczkowych jeszcze przed urodzeniem się dziecka?

Nie. Nie da się wyeliminować wszystkich alergenów z otoczenia dziecka. Niestety, nie jest tak, że jeżeli dziecko nie zetknie się z alergenem, to nie rozwinie się u niego uczulenie. Jeśli oddamy znajomym kota, to dziecko może uczulić się np. na roztocza kurzu domowego lub na pleśnie. Alergia jest pewną skłonnością organizmu do reakcji alergicznej w odpowiedzi na alergen. Badania wykazują, że dzieci, które od początku mają kontakt z psem czy kotem, nie uczulają się na niego. Układ odpornościowy, jeśli od początku ma kontakt z alergenami, wytwarza na nie tolerancję i nie reaguje nadwrażliwością.

W USA w ramach jednego z programów badawczych przeprowadzono eksperyment polegający na tym, że dzieci urodzone w Nowym Jorku (gdzie bardzo często występowało silne uczulenie na karaluchy i roztocza) wraz z rodzicami przeprowadziły się do Arizony (tam rzadko występują uczulenia na te alergeny). Po dziesięciu latach zrobiono badania: okazało się, że w tej grupie dzieci było jeszcze więcej uczuleń, tylko na inne alergeny.
Alergia jest pewną skłonnością organizmu do niewłaściwej reakcji, dlatego lepszym sposobem jej zapobiegania jest wzmocnienie układu odpornościowego.

Katarzyna Pinkosz

Konsultacja medyczna: dr Leszek Olchowik pediatra, alergolog i pulmonolog