Apteka po hiszpańsku

Alcalá de Henares, jedno z najstarszych miast w środkowej Hiszpanii, położone jest 30 km od Madrytu. W XV wieku powstał tu jeden z najważniejszych i najlepszych uniwersytetów w kraju. Obecnie Alcalá de Henares jest ważnym ośrodkiem przemysłu chemicznego i farmaceutycznego.

Dzięki wymianie studenckiej organizowanej przez IPSF (ang. International Pharmaceutical Student Federation) miałam okazję osobiście zapoznać się z funkcjonowaniem rynku farmaceutycznego w Hiszpanii w ramach miesięcznej praktyki wakacyjnej, którą odbyłam w Alcalá de Henares.

Studia farmaceutyczne
W Hiszpanii farmację można studiować na jednym z piętnastu wydziałów farmaceutycznych, z czego trzy są na prywatnych uczelniach. Zajęcia odbywają się w godzinach od 8 do 14 lub od 16 do 21. Studia trwają pięć lat i obejmują zajęcia teoretyczne i praktyczne oraz sześciomiesięczny staż w aptece otwartej lub szpitalnej. Każdego roku dyplom magistra farmacji (licenciatura en farmacia) otrzymuje od 2000 do 2500 osób!

Wachlarz możliwości
Absolwent farmacji może wybrać dla siebie jedną z licznych ścieżek kariery zarówno w sektorze prywatnym, jak i państwowym. Jednak tylko trzy opcje zarezerwowane są wyłącznie dla magistrów farmacji: praca w aptece ogólnodostępnej lub zamkniętej oraz stanowisko kierownika hurtowni leków. Farmaceuci mogą specjalizować się w wybranej przez siebie dziedzinie, w tym w analizie i kontroli leków, farmacji przemysłowej, mikrobiologii przemysłowej, żywności i żywieniu, toksykologii, a nawet radiofarmacji. Niektóre specjalizacje wymagają przejścia odpowiedniego szkolenia szpitalnego. Należą do nich farmacja szpitalna, analiza kliniczna, biochemia kliniczna oraz mikrobiologia i parazytologia.

Naczelna Rada
Farmaceuta, który chce pracować w zawodzie, musi być zarejestrowany w stowarzyszeniu farmaceutycznym na terenie danego okręgu. Wszystkie stowarzyszenia farmaceutyczne tworzą ciało zwane Consejo General de Colegios Oficinales de Farmacéuticos (Naczelna Rada Farmaceutów). Consejo General wydaje raz w miesiącu gazetę „Panorama Actual del Medicamento”, w której zamieszczane są aktualne informacje o lekach, oraz magazyn „Farmacéuticos” poruszający rozmaite tematy interesujące farmaceutów.

Jednym z najważniejszych zadań Naczelnej Rady Farmaceutów oraz lokalnych Stowarzyszeń Farmaceutycznych jest organizowanie szkoleń ustawicznych.

Rola farmaceuty
Hiszpański farmaceuta jest przede wszystkim doradcą, gdyż aż jedna czwarta pacjentów odwiedzających tamtejsze apteki przychodzi jedynie po poradę. Do istotnych zadań farmaceuty należy również dbanie o racjonalne stosowanie leków, zwłaszcza tych wydawanych bez recepty.

Farmaceuci biorą także udział w różnych kampaniach dotyczących m.in. promocji zdrowego odżywiania i kontroli masy ciała, rzucania palenia czy skutecznej ochrony przed słońcem.

Hiszpańska sjesta
Apteki w Hiszpanii są oznakowane czerwonym lub zielonym krzyżem maltańskim. Właściwie w każdej miejscowości jest co najmniej jedna apteka i na ogół nie ma problemu z jej znalezieniem.

Większość tych placówek jest zamknięta w weekendy, a wiele z nich także w ciągu dnia na czas sjesty. Na szczęście na drzwiach apteki zawsze jest zamieszczona informacja o tym, gdzie znajduje się najbliższa dyżurująca apteka.

Praca w aptece
Będąc w Alcalá de Henares pracowałam w jednej z tamtejszych aptek ogólnodostępnych. To, co od razu zwraca uwagę w hiszpańskiej aptece, to brak szyby oddzielającej pacjenta od farmaceuty. Dzięki temu obie strony mają możliwość swobodnego porozumiewania się. Na ekspedycji znajdują się dermokosmetyki, produkty żywieniowe dla dzieci, suplementy diety, produkty higieniczne, opatrunkowe itp.

Leki znajdują się w pierwszym pomieszczeniu za salą ekspedycyjną. Są układane alfabetycznie w dużych szufladach. Sporą część asortymentu stanowią leki generyczne, które są sprzedawane w Hiszpanii w dużych ilościach.

Ogromnym udogodnieniem dla hiszpańskich farmaceutów są drukowane recepty oznaczane różnymi kolorami (zielonym, czerwonym, żółtym i białym), w zależności od poziomu refundacji. Co ciekawe, na jednej recepcie może być wypisany tylko jeden lek. Ponadto każdy z nich ma swój indywidualny numer identyfikacyjny, który znajduje się zarówno na opakowaniu leku, jak i na recepcie. Eliminuje to możliwość pomyłki i wydania niewłaściwego preparatu. Numer identyfikacyjny jest również częścią kodu kreskowego, który przy sprzedaży leku jest wycinany z opakowania i przyklejany na receptę. Na koniec dnia wszystkie recepty są ponownie przeglądane przez kierownika apteki, który porównuje kod leku przepisanego przez lekarza z kodem kreskowym przyklejonym na receptę.

Opieka farmaceutyczna
W hiszpańskich aptekach znakomicie funkcjonuje system opieki farmaceutycznej. Praktycznie w każdej placówce pacjenci mogą skontrolować ciśnienie, zważyć się i zmierzyć wzrost. W niektórych aptekach znajdują się nawet urządzenia do pomiaru masy ciała niemowląt.

Farmaceuci bardzo chętnie udzielają porad z zakresu zdrowego stylu życia, antykoncepcji itp. Opieka farmaceutyczna obejmuje również monitorowanie leczenia przepisanymi lekami. To farmaceuta ma sprawdzić, czy lek został prawidłowo dobrany, czy są wskazania do jego stosowania, a także czy lek jest odpowiednio podawany oraz czy prawidłowy jest czas trwania terapii.

W aptece, w której pracowałam, było laboratorium. Znajdowało się ono na piętrze. Na zlecenie miejskich przychodni oraz indywidualnych pacjentów przeprowadzano tam różnego rodzaju badania, m.in. stężenia cholesterolu czy glukozy we krwi.

Ważnym narzędziem umożliwiającym sprawne działanie opieki farmaceutycznej w Hiszpanii jest baza danych BOT Plus. Jest to program, w którym zgromadzone są informacje dotyczące pacjentów i stosowanych przez nich leków. Program ten dostarcza również informacji na temat chorób i ich objawów, epidemiologii, leczenia oraz wykrywania potencjalnych problemów z lekami.

Kampanie edukacyjne
Naczelna Rada Farmaceutów nadzoruje kampanie dotyczące edukacji zdrowotnej, np. akcję Plenufar na temat zdrowego odżywiania i zbilansowanej diety czy kampanię „Słońce, skóra i ochrona przed promieniowaniem”.

Naczelna Rada Farmaceutów uczestniczy również w kampaniach związanych z AIDS. Ostatnia akcja miała na celu zwiększenie wykrywalności wirusa HIV oraz wdrożenie wczes­nego leczenia u osób zainfekowanych. W tym celu w hiszpańskich aptekach rozprowadzane były ulotki edukacyjne, ponadto farmaceuci udzielali informacji o tym, kiedy zaleca się przeprowadzenie testu na obecność wirusa HIV.

tekst:
Karolina Żółtowska