Choroby siatkówki – zwyrodnienie plamki żółtej

Siatkówka to najbardziej wewnętrzna błona oka. W siatkówce odbywają się skomplikowane procesy fizyczne i chemiczne. Zamieniają one bodźce świetlne zamieniają na sygnały nerwowe, przesyłane do mózgu. Główne choroby siatkówki to AMD, odwarstwienie, retinopatia cukrzycowa. Jak je leczyć AMD?

Do prawidłowej zamiany bodźców świetlnych na sygnały nerwowe najważniejsze są  światłoczułe komórki: czopki i pręciki. Czopki odpowiadają głównie za ostre widzenie szczegółów i barw. Pręcikom zawdzięczamy rozróżnianie zarysów przedmiotów i widzenie w słabym świetle.

AMD – zwyrodnienie plamki żółtej

Zwyrodnienie plamki  związane z wiekiem – co roku dotyka kolejnych 80-100 tys. osób. Jest najczęstszą przyczyną nieodwracalnej utraty widzenia u ludzi po 50. roku życia. Według szacunków, na AMD choruje ok. 1,5 mln Polaków. Do choroby przyczyniają się przede wszystkim geny i wiek. Ryzyko, że zachorujemy jest większe, gdy w rodzinie ktoś chorował na AMD. Zwyrodnieniu plamki sprzyjają też: nieuregulowane nadciśnienie, niewykryta cukrzyca, otyłość, palenie tytoniu i nadmierna ilość alkoholu. Nie można tej choroby wyleczyć, można jednak znacznie spowolnić albo zatrzymać jej rozwój. Im wcześniej chory się zgłosi, tym większe ma szanse na dłuższe i dobre widzenie. Istnieją dwie postaci choroby – sucha i wysiękowa (nazywana też mokrą).

Zwyrodnienie plamki żółtej – postać mokra

Zwyrodnienie w tej formie występuje znacznie rzadziej, ale jest bardziej niebezpieczne. Choroba może pozbawić wzroku nawet w kilka dni. W przypadku wysiękowej postaci AMD nieprawidłowo rozrastają się naczynia krwionośne, może pojawić się wylew – co najgorsze, w centralnej części siatkówki odpowiadającej za ostre widzenie, tzw. plamce. Ośrodki światłoczułe działają wówczas nieprawidłowo, a to uniemożliwia dobre widzenie.

Leczenie wysiękowego AMD

Wysiękowe AMD leczy się zastrzykami do wnętrza oka. Mogą zahamować postęp choroby, a nawet poprawić widzenie. Program leczenia – zastrzyki anty-VEGF podawane do wnętrza oka, hamujące rozrastanie się niewłaściwych naczyń pod siatkówką – zwiększył dostępność pacjentów do tej terapii. Zapowiadany jest kolejny, bardzo podobny program, dotyczący obrzęku plamki w retinopatii cukrzycowej, czyli cukrzycowego obrzęku plamki.

Zwyrodnienie plamki żółtej – postać sucha

W przypadku suchej postaci choroby w siatkówce oka powstają złogi zawierające cholesterol. Zwyrodnienie plamki z reguły rozwija się najpierw w jednym oku, dlatego zmian długo nie zauważamy.

Leczenie suchej postaci AMD

W przypadku suchej postaci AMD najlepszym lekarstwem jest zmiana stylu życia. Trzeba rzucić palenie, wyleczyć inne choroby – cukrzycę czy nadciśnienie. Chronić oczy przed słońcem. Ważna jest urozmaicona dieta, bo oczom potrzebne są mikroelementy – zwłaszcza cynk, witaminy C i E, kwasy omega-3 oraz luteina i zeaksantyna.

Co powinno nas niepokoić?

Jeśli, patrząc jednym okiem, linie proste widzimy jako pokrzywione – to pierwszy objaw. Drugi: przy czytaniu wypadają litery, środek tego, na co patrzymy jest niewyraźny, wybrzuszony, nierówny, widać ciemniejszą plamę.

Nowoczesne techniki diagnostyczne

Zachorowanie potwierdza badanie – tomografia optyczna, OCT. I nowość – angioOCT. To bardzo świeża sprawa. Nowe generacje aparatów OCT mają możliwość angioOCT, czyli oceny dopplerowskiej przepływu w naczyniach siatkówki i naczyniówki w badaniu OCT, bez podawania kontrastu.

prof. Jacek P. Szaflik, kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego:

Witrektomia to przestrzenna operacja wewnątrzgałkowa wykonywana w leczeniu odwarstwienia siatkówki lub wylewów krwi do ciała szklistego, lub w leczeniu chorób plamki, takich jak otwory plamki czy błony nasiatkówkowe. To jest bardzo zaawansowana, nowoczesna chirurgia, która niezwykle zwiększyła skuteczność terapii odwarstwienia siatkówki, umożliwiła leczenie chorób plamki – jak na przykład otwory – których kiedyś nie było jak leczyć, jest także bardzo użyteczna w leczeniu urazów oka czy w przypadku ciał obcych wewnątrz gałki ocznej – tłumaczy.

Informacja prasowa: materiał przygotowany na warsztaty z cyklu „Quo vadis medicina?”