Zespół bolesnego miesiączkowania

Zespół bolesnego miesiączkowania


Endometrioza, adenominoza, stany zapalne macicy – to tylko niektóre z przyczyn bólów menstruacyjnych. To najczęstsza dolegliwość, z którą kobiety zgłaszają się do lekarza.

Większość kobiet, które mają regularne cykle z owulacją, w czasie miesiączki odczuwa bóle w podbrzuszu o charakterze skurczów. U około 3-30 proc. młodych kobiet są one bardzo nasilone i często towarzyszą im nudności, wymioty, bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa, bezsenność, zawroty i bóle głowy, biegunki, drżenie rąk, kołatanie serca oraz osłabienie. Taki stan określany jest właśnie jako zespół bolesnego miesiączkowania. Ból pojawia się najczęściej w pierwszym dniu menstruacji. Drugiego dnia dolegliwości są już znacznie słabsze i najczęściej zanikają. Czasem ból pojawia się w przeddzień miesiączki i ustępuje, kiedy krwawienie staje się obfitsze. Rzadko zdarza się, że dolegliwości trwają przez całą miesiączkę. Nasilające się w kolejnych dniach jej trwania bóle są charakterystyczne dla endometriozy. Bolesne miesiączkowanie nierzadko zanika samoistnie, najczęściej po przebytym porodzie. U nieródek kanał szyjki może być bowiem bardzo wąski i utrudniać odpływ wydzieliny miesiączkowej. Naturalny poród powoduje jego silne rozciągnięcie. Potwierdza to fakt, że u wieloródek znacznie rzadziej obserwuje się zespół bolesnego miesiączkowania.

Przyczyny
Większość dziewcząt doświadcza bolesnych miesiączek w okresie dojrzewania, w ciągu pierwszych trzech lat od menarche. Na podstawie badań przeprowadzonych w USA około 60 proc. dziewcząt zgłasza tę dolegliwość, a 14 proc. często jest z tego powodu nieobecna w szkole.

Przyczyny bolesnego miesiączkowania dzielimy na organiczne i czynnościowe. Do organicznych zaliczamy stany zapalne przydatków, śródścienne i podśluzówkowe mięśniaki macicy, endometriozę, zwężenia kanału szyjki macicy, wady i zmiany położenia macicy. Przyczyny czynnościowe to m.in. nadmierna kurczliwość mięśnia macicy, nieprawidłowe złuszczanie endometrium oraz czynniki natury psychicznej.

Uważa się, że zespół bolesnego miesiączkowania najczęściej spowodowany jest dysproporcją w wytwarzaniu estrogenów w stosunku do progesteronu w drugiej fazie cyklu. Prowadzi ona do nadmiernej produkcji prostaglandyn odpowiedzialnych za odczuwanie bólu. Ich wysoki poziom przyczynia się do zwiększenia częstotliwości i nasilenia skurczów, a także napięcia spoczynkowego mięśnia macicy. We krwi miesiączkowej pacjentek z zespołem bolesnego miesiączkowania stwierdzono podwyższoną zawartość prostaglandyny PGF-2-alfa. Efektem jej działania jest skurcz naczyń, a tym samym niedokrwienie mięśnia macicy i ból. Oprócz PGF-2-alfa obserwuje się także zwiększenie wydzielania prostaglandyny PGE-2, leukotrienów oraz wazopresyny, a także przewagę PGF-2-alfa w stosunku do PGE-2.

Pierwotne i wtórne bolesne miesiączkowanie
Bolesne miesiączkowanie dzielimy na pierwotne i wtórne. Pierwotne występuje u młodych dziewcząt zazwyczaj kilka miesięcy po pierwszej miesiączce i związane jest z pojawieniem się cykli owulacyjnych. Fakt ten przemawia za hormonalną przyczyną dolegliwości, ale nie bez znaczenia wydaje się także wpływ wzmożonego napięcia układu współczulnego.

Wtórne bolesne miesiączkowanie występuje po okresie bezbolesnego miesiączkowania, po 20. roku życia. Przyczyny dolegliwości to najczęściej: endometrioza i adenomioza, a także stany zapalne w miednicy mniejszej, wkładka wewnątrzmaciczna, polipy endometrialne, mięśniaki podśluzówkowe i śródścienne czy wady wrodzone macicy.

Endometrioza to przewlekła choroba, której istotą jest występowanie aktywnego endometrium poza jamą macicy. Najczęstszymi miejscami implantacji są narządy miednicy mniejszej i otrzewna. Jednym z częstszych objawów klinicznych choroby jest bolesne miesiączkowanie bez tendencji do zmniejszania dolegliwości bólowych w trakcie trwania krwawienia. Endometrioza występuje najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym, ale stwierdzano ją również u nastolatek oraz kobiet po menopauzie przyjmujących hormonalną terapię zastępczą. Czynnikami ryzyka tej choroby są krótkie cykle miesiączkowe oraz miesiączki obfite i przedłużające się. U dorosłych pacjentek bolesne miesiączki mogą nasuwać podejrzenie endometriozy, zwłaszcza jeśli pojawiły się po długim okresie bezbolesnego miesiączkowania. Ból staje się odczuwalny zwykle przed miesiączką i trwa przez cały okres krwawienia. Jego umiejscowienie jest zmienne, choć najczęściej jest on obustronny. Kobiety, u których stwierdza się endometriozę, oprócz bolesnego miesiączkowania, często skarżą się na ból podczas stosunku oraz trudności z oddawaniem stolca. Podstawę rozpoznania choroby stanowi wynik badania histopatologicznego zmienionych tkanek pobranych podczas operacji.

Leczenie
Sposób leczenia zespołu bolesnego miesiączkowania zawsze powinien być indywidualnie dobrany do pacjentki – z uwzględnieniem stopnia nasilenia dolegliwości, potrzeb reprodukcyjnych oraz ewentualnych chorób współistniejących. Lekami z wyboru dla kobiet z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem są niesteroidowe inhibitory syntetazy prostaglandyn lub doustne tabletki antykoncepcyjne. Tego rodzaju terapia jest skuteczna w przypadku około 80 proc. pacjentek. Leki z grupy niesteroidowych inhibitorów syntetazy prostaglandyn podaje się od początku miesiączki przez kilka dni. Poleca się zwłaszcza kwas mefenamowy (w dawce 3x 500 mg), Naproxen (w dawce 3x 250-500 mg) lub Ibuprofen (w dawce 3x 200-400 mg). Najlepiej przyjmować je w trakcie posiłków.

W przypadku niepowodzenia monoterapii dozwolone jest stosowanie kombinacji dwóch leków hamujących zarówno cyklooksygenazę, jak i lipooksygenazę, na przykład Ibuprofenu z kwasem mefenamowym. Nie zaleca się pochodnych kwasu acetylosalicylowego, ponieważ zaburzają krzepnięcie i mogą przedłużać czas trwania miesiączki oraz zwiększać jej obfitość. W przypadku pacjentek, którym zależy na kontroli płodności, oraz tym, które nie tolerują inhibitorów syntetazy prostaglandyn bądź mają przeciwwskazania do ich stosowania, zaleca się hormonalne tabletki antykoncepcyjne zgodnie ze schematem. Wykazują one około 50-procentową skuteczność w leczeniu bolesnego miesiączkowania, a ich działanie związane jest ze zmniejszeniem syntezy prostaglandyn w endometrium. Zaleca się terapię monofazową, którą w razie potrzeby można uzupełnić podczas 7-dniowej przerwy inhibitorami syntetazy prostaglandyn.

Ponieważ bolesne miesiączkowanie może mieć wiele przyczyn, przed wdrożeniem leczenia zawsze wymagana jest szczegółowa diagnostyka ginekologiczna i wykluczenie organicznej natury dolegliwości. U niektórych pacjentek nie udaje się ustalić uchwytnej przyczyny bólu. Jest on zwykle uwarunkowany ich problemami emocjonalnymi i nadmiernym stresem związanym z sytuacją rodzinną, otoczeniem lub pracą. W takich przypadkach pomocne mogą być metody relaksacyjne oraz psychoterapia.

4.6/5 - (269 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH