Suplementy diety – polemiki

Suplementy diety służą do tego, aby uzupełnić dietetyczne niedobory składników ważnych do zachowania pełni zdrowia. Jak należy je stosować i gdzie kupować?

Suplementy diety to środki spożywcze, których celem jest uzupełnienie normalnej diety, produkowane w formie umożliwiającej dawkowanie (kapsułki, tabletki). Suplement diety jest skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych, kwasów tłuszczowych, substancji roślinnych, a także probiotyków. Regulacje prawne dla suplementów diety stworzyły dyrektywy unijne, a w Polsce odpowiednie rozporządzenia Ministra Zdrowia. Suplementy diety muszą być zarejestrowane w GIS, podstawą do notyfikacji jest dokumentacja dostarczona przez producenta. Są one kontrolowane przez inspekcję sanitarną. Rynek suplementów diety w Polsce wart jest około 3 mld zł i jest jedną z gałęzi gospodarki, która dynamicznie się rozwija. Biorąc pod uwagę, iż zioła i owoce są tradycyjnie naszą specjalnością w UE, branża suplementów diety może stać się jednym z motorów rozwoju gospodarczego Polski.

Rola suplementów

Dyskusja prowadzona na różnych forach świadczy o tym, że problemem jest właściwe rozumienie roli suplementów diety. Suplementy są bowiem atakowane z dwóch stron. Lobby przemysłu spożywczego twierdzi, że nie są potrzebne, bo wystarczy dobrze się odżywiać, natomiast lobby medyczno-farmaceutyczne, że suplementy nie mogą działać, bo nie zawierają substancji leczniczej. Nie działają leczniczo, bo jest to produkt spożywczy. Służą do tego, aby uzupełnić dietetyczne niedobory składników ważnych do zachowania pełni zdrowia. Ich rolę najlepiej widać w sytuacjach deficytu (np. szkorbut przy braku witaminy C), ale współcześnie jest to rzadko obserwowane. Wszystkie autorytety w dziedzinie żywienia człowieka polecają urozmaiconą dietę, o odpowiednio dużej zawartości owoców, warzyw i ryb. Problemem jest to, że do tych zasad stosuje się 10-15 proc. populacji. A reszta?

Czego brakuje w diecie Polaków?

Z powodu nieodpowiedniej diety i stylu życia, duża część społeczeństwa może mieć niedobory istotnych składników (np. kwasów omega-3, błonnika), ale najczęściej o tym nie wie. Suplementy powinny odpowiadać na potrzeby społeczne, tj. dostarczać tych składników, których rzeczywiście brakuje. Badania diety pokazały za niskie spożycie: magnezu, wapnia, potasu, cynku, a zbyt wysokie sodu i fosforu. Występują też niedobory jodu i selenu, których jest za mało w środowisku, witamin C i D (w miesiącach zimowych), witamin z grupy B (np. u seniorów) oraz błonnika. Suplementy diety i odżywki mogą być przydatne zwłaszcza osobom o intensywnym trybie życia (sportowcy), w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania (kobiety w ciąży i karmiące), czy odchudzającym się, którzy stosują restrykcyjną, niskokaloryczną dietę.

Badania populacyjne

Potrzebę suplementacji powinny pokazać badania na odpowiednio dużych grupach ludzi, ale są kosztowne, trwają po kilka-kilkanaście lat, a często nie dają jednoznacznych wyników, bo mają wady metodologiczne. Na przykład, oczekiwano ujemnej korelacji pomiędzy poziomem witaminy C w surowicy krwi a zachorowalnością na choroby układu krążenia czy nowotworowe; czyli: im więcej witaminy – tym mniejsze ryzyko chorób. Dlaczego takiej wyraźnej zależności nie było?

Po pierwsze, osoby uczestniczące w badaniach to reprezentanci społeczeństwa dobrze odżywionego, którzy nie mają objawów wynikających z niedoboru witamin. Jeśli plazma krwi jest wysycona witaminą C – jest mało prawdopodobne, aby suplementacja pokazała jakieś korzyści. Po drugie, w badaniach brakuje grupy porównawczej, czyli placebo. Grupa niesuplementowana też przecież otrzymuje witaminy z normalną dietą. Trudno jest żywić ludzi bez witamin przez dłuższy okres, a nawet byłoby to nieetyczne.

W wielu badaniach, gdzie stosowano dawki witaminy D w wysokości 400 IU, nie uzyskano istotnego statystycznie efektu, co jest zrozumiałe w świetle aktualnej wiedzy, bowiem taka dawka jest za mała. Dyskusje specjalistów doprowadziły jednak do ustalenia sposobu rozwiązania problemu powszechnych niedoborów witaminy D. Polski Zespół Wielodyscyplinarny opracował zasady suplementacji i dawki dopasowane do potrzeb społecznych, tj. 800-2000 IU. Według ekspertów, poprawa stanu zaopatrzenia witaminy D powinna zostać włączona do priorytetów polityki zdrowotnej państwa.

Dość powszechne są też niedobory magnezu, jest to skutek jego zmniejszonej ilości w glebach, wodzie pitnej oraz w wysoko przetworzonej żywności. Stwierdzono, że wszystkie terytoria, gdzie długość życia była niższa od przeciętnej, mają źródła wody o niskiej zawartości magnezu. Jest to interesujące, bowiem woda pitna pokrywa tylko 12-18 proc. zapotrzebowania, ale niedobory powiązano ze wzrostem zachorowań na choroby serca i układu krążenia, obniżeniem masy kostnej. O niedoborach magnezu alarmuje Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. prof. J. Aleksandrowicza. Oceniono, że w typowej diecie brakuje około 1/3 dziennego zapotrzebowania.

Jak stosować suplementy diety?

Ideałem powinna być suplementacja personalna, gdy dawki witamin i innych składników będą dopasowane indywidualnie, biorąc pod uwagę styl życia, dietę i profil genetyczny każdej osoby. Ale praktycznie: suplementacji nie należy rozpoczynać pod wpływem reklam telewizyjnych, najlepiej to zrobić po analizie swojej diety i konsultacji z dietetykiem. Suplementację trzeba skonsultować z lekarzem, zwłaszcza jeśli pacjent przyjmuje kilka leków. Niekontrolowane spożycie różnych suplementów diety stwarza ryzyko przekroczenia bezpiecznych dawek dla poszczególnych składników. Dotyczy to zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, np. witaminy A.

Polecone preparaty najlepiej kupować w aptece, korzystając z porady farmaceuty. Wygodne są sklepy internetowe, ale kupując tam warto wybierać suplementy od znanych producentów. Doskonałej jakości i tańsze od importowanych, są te produkowane przez polskie firmy, które produkują je zgodnie z zasadami dobrej praktyki wytwarzania (GMP), mają laboratoria analityczne oraz uwzględniają niedobory składników w typowej polskiej diecie.

5/5 - (321 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH