Samokontrola w cukrzycy

Samokontrola w cukrzycy


Nowoczesne glukometry są bardzo proste w obsłudze i ułatwiają samokontrolę chorym na cukrzycę. Uczulajmy jednak pacjentów, że do pomiaru stężenia glukozy trzeba się odpowiednio przygotować, a także informujmy, że wyniki uzyskiwane z glukometrów powinny być systematycznie porównywane z tymi wykonywanymi w laboratorium.

Cukrzyca typu 1 wymaga leczenia insuliną. W cukrzycy typu 2 w początkowym okresie choroby stosuje się dietę oraz leczenie doustnymi lekami obniżającymi oporność tkanek na insulinę. Z czasem jednak i ten typ cukrzycy wymaga podawania insuliny.

Pomiary
Docelowo, u chorych na cukrzycę dąży się do obniżenia poziomu glukozy we krwi do wartości optymalnych dla danego pacjenta. Dlatego też podstawą monitorowania leczenia choroby są pomiary stężenia glukozy we krwi. Chory na cukrzycę wykonuje takie badanie w placówce służby zdrowia lub przeprowadza je sam (samokontrola), oczywiście – po uprzednim przeszkoleniu w zakresie obsługi glukometru. Samokontrola glikemii przez pacjenta (Self-Monitoring of Blood Glocose) jest popularną i wygodną metodą pomiaru stężenia glukozy we krwi.

Do samokontroli wykorzystuje się glukometrię, czyli pomiar stężenia glukozy we krwi włośniczkowej bezpośrednio po jej pobraniu, z użyciem pasków testowych i urządzeń pomiarowych – glukometrów. Samokontrolę zaleca się głównie pacjentom leczonym insuliną, a czasami również chorym przyjmującym leki doustne. Glukometria znajduje zastosowanie również w tzw. przyłóżkowych badaniach stężenia glukozy we krwi (POCT – point of care testing). Należy jednak pamiętać, że glukometrii nie można wykorzystywać do diagnostyki cukrzycy, ze względu na małą precyzję pomiarów, a jedynie do kontroli stężenia glukozy we krwi w celu monitorowania leczenia.

Każdy pacjent wymaga indywidualnego ustalenia optymalnych wartości glukozy we krwi. W dążeniu do osiągnięcia wyrównania metabolicznego bierze się pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta i jego wiek. Ważne jest bowiem, aby nie pogorszyć jakości życia chorego.

Aktualna wartość glikemii zależy m.in. od czasu, jaki upłynął od ostatniego posiłku, oraz od podejmowanego wysiłku fizycznego. Dobowe wahania stężenia glukozy są znacznie większe w stanach zaburzonej regulacji gospodarki węglowodanowej, dlatego u chorych na cukrzycę tak bardzo ważne są pomiary glikemii na bieżąco, w każdej sytuacji, która tego wymaga. Znając aktualne stężenie glukozy we krwi, pacjent może kontrolować ilość i częstość podawanej sobie insuliny.

Przyrządy pomiarowe
Glukometry to urządzenia w miarę proste w obsłudze, jednak istotne jest to, aby pacjenci byli przeszkoleni w zakresie ich obsługi (w placówce służby zdrowia, w której się leczą), w celu podwyższenia jakości pomiarów. Pacjent powinien wiedzieć, jak wygląda konserwacja aparatu, aby uniknąć fałszywych wyników oznaczeń. Ponieważ glukometry wykorzystywane są również w przychodniach i oddziałach szpitalnych, szkoleniu powinien być poddawany również personel medyczny.
Warto uczulić pacjentów, że do pomiaru stężenia glukozy przy pomocy glukometru trzeba się odpowiednio przygotować. Przed przystąpieniem do pomiaru należy: dokładnie umyć ręce w ciepłej wodzie i dobrze je osuszyć; porównać numer kodowy aktualnie używanych pasków reakcyjnych z kodem pojawiającym się na wyświetlaczu glukometru po jego włączeniu; zwrócić uwagę na termin ważności pasków; precyzyjnie umieścić pasek w uchwycie układu pomiarowego glukometru (zwrócić uwagę na całkowite wprowadzenie paska do instrumentu).

Próbkę krwi uzyskuje się, nakłuwając z boku opuszkę palca, najczęściej serdecznego lub środkowego, najlepiej przy użyciu automatycznego nakłuwacza. Kroplę krwi, która się pojawi, należy nałożyć na zaznaczone pole reakcyjne, zwracając uwagę, by nie dotykać paska i nie zanieczyszczać krwią elementów optycznych urządzenia.

Oznaczenia glukozy przy użyciu glukometru wykonuje się w zależności od aktywności chorego i przyjmowania posiłków. Pacjent przynajmniej raz w tygodniu powinien wykonać pełny dobowy profil glikemii, który obejmuje oznaczenia: rano na czczo, przed każdym głównym posiłkiem, 2 godziny po każdym głównym posiłku, przed snem, o godzinie 24.00 oraz w nocy, w godzinach 2.00‑4.00.
Wartości stężenia glukozy uzyskiwane przy użyciu glukometru pacjent powinien zapisywać w Dzienniczku Obserwacji Chorego na Cukrzycę. Na rynku są już dostępne glukometry, które mogą przechowywać w pamięci wiele wyników. Takie wyniki, w celu analizy, można przesłać do komputera. W specjalnym programie do opracowywania uzyskanych wyników można tworzyć czytelne wykresy dobowego profilu glikemii, a w razie potrzeby – również je wydrukować czy przesłać mailem, co pacjentowi ułatwia konsultacje z lekarzem, a lekarzowi obserwację leczenia chorego. Ponadto, nowoczesne glukometry posiadają szereg udoskonaleń, które mają na celu zminimalizowanie błędów spowodowanych przez użytkownika (np. gdy objętość kropli krwi do badania jest za mała, pojawia się sygnał ostrzegawczy). Zaletą nowoczesnych glukometrów jest również to, że podają wyniki w przeliczeniu na stężenie glukozy w osoczu.

Pomimo coraz większych udoskonaleń glukometrów, pomiary glukozy wykonywane przez te urządzenia wciąż są obarczone pewnym błędem. Dlatego należy uczulać pacjentów, że wyniki uzyskiwane z glukometrów powinny być systematycznie porównywane z tymi wykonywanymi w laboratorium przy użyciu analizatorów biochemicznych. Ponadto, należy pamiętać, że glukometry muszą być poddawane co pewien czas przeglądom technicznym. Wszelkie kontrole urządzenia pacjent powinien sobie odnotować.

Podsumowanie
Podstawowym celem samokontroli jest dążenie do wyrównania metabolicznego, i nawet jeśli do tego wyrównania nie dochodzi w pełni, już samo działanie, które ma to na celu, poprawia stan pacjenta. Samokontrola poprzez pomiary glukometryczne niewątpliwie podwyższa komfort życia chorego na cukrzycę, a zagrażające życiu ostre powikłania cukrzycy – jak na przykład śpiączka cukrzycowa – stają się coraz rzadsze. Należy również pamiętać o rozpatrywaniu indywidualnie u każdego chorego na cukrzycę docelowych wartości glikemii. Niektórzy pacjenci (dzieci, kobiety ciężarne i osoby w podeszłym wieku) mogą bowiem wymagać szczególnej oceny.


Zalety stosowania glukometru

Kontrolowanie glikemii przez pacjenta przy pomocy glukometru ma wiele zalet. Samokontrola umożliwia:
• utrzymywanie właściwego poziomu glikemii lub przynajmniej zbliżonego do właściwego
• eliminowanie lub przynajmniej zmniejszenie częstości występowania ostrych powikłań cukrzycy (stanów hipoglikemii i kwasicy)
• zmniejszenie późnych powikłań o charakterze mikroangiopatii i makroangiopatii
• dostosowanie poziomu glukozy we krwi do zmian stylu życia
• kontrolę glikemii w cukrzycy ciężarnych

4.8/5 - (306 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH