Prawdy i mity o katarze – odpowiada ekspert

#„Leczony czy nie, katar trwa 7 dni”, „na katar nie można się zaszczepić”, „katar przenosi się drogą powietrzno-kropelkową” – o prawdach i mitach dotyczących kataru: skąd się bierze, jak go leczyć i jak mu zapobiec, mówi dr Robert Szamborski.

• Panie Doktorze, czy to prawda, że katarem można zarazić się nawet poprzez podanie ręki osobie chorej?

Dr n.med. Robert Szamborski: PRAWDA. Zarazić się katarem jest niezwykle łatwo. Rozprzestrzenia się on drogą powietrzno–kropelkową podczas kontaktów z osobami zakatarzonymi: w trakcie rozmowy, przy podawaniu ręki lub po prostu przez przebywanie w jednym pomieszczeniu z chorym. Przeziębienie jest chorobą zakaźną, a wirusy, przenoszone na rękach i twarzy, są aktywne przez kilka godzin. Dlatego należy pamiętać o częstym myciu rąk i higienie osobistej jako działaniach profilaktyczno-leczniczych.

• Profilaktyka jest bardzo istotna w walce z przeziębieniami, ale na katar nie można się zaszczepić.

R. Sz.: PRAWDA. Nie istnieje szczepionka umożliwiająca zapobieganie przeziębieniom. Także przebycie kataru nie daje żadnej odporności na kolejne zachorowanie.

• A co ze starym porzekadłem, że „katar leczony czy nie, zwykle trwa 7 dni”?

R. Sz: FAŁSZ. Stan zapalny błon śluzowych nosa, wywołujący katar, utrzymuje się zazwyczaj 5-7 dni. Wiele osób twierdzi, że walka z katarem jest beznadziejna i należy go po prostu przeczekać. Jednak w rzeczywistości nieżytu nosa nie można lekceważyć i należy z nim walczyć. Twierdzenie, że katar leczony i nieleczony trwa tydzień lub siedem dni, nie jest prawdziwe. Coraz więcej osób cierpi z powodu nieżytu nosa okresowo przez cały rok. Trzeba pamiętać, że jest to uciążliwe nie tylko dla osoby cierpiącej, lecz także dla otoczenia.

• Czy w związku z tym zaniedbany katar może prowadzić do poważniejszych powikłań?

R. Sz.: PRAWDA. Choć katar wydawać się może banalną chorobą, nie należy go lekceważyć. Mimo że najczęściej ma łagodny przebieg, bywa groźny dla noworodków oraz dzieci do drugiego roku życia. Łączy się bowiem z utrudnieniem oddychania, połykania i ssania oraz łatwo przenosi się przez trąbkę słuchową, wywołując stany zapalne uszu, a w konsekwencji niedosłuch. Również u starszych dzieci i osób dorosłych nieleczony katar może być przyczyną poważniejszych komplikacji zdrowotnych: przechodzi w stan przewlekły, powoduje zapalenie zatok przynosowych, uszu, lub prowadzi do poważniejszych powikłań, takich jak zapalenie oskrzeli i płuc. Do zakażenia wirusowego może się dołączyć zakażenie bakteryjne. By nie doszło do tych powikłań, konieczne jest dokładne i prawidłowe oczyszczanie nosa oraz stosowanie odpowiednich leków.

• Leczenie kataru można wspomóc metodami domowymi.

R. Sz.: PRAWDA. Jest wiele domowych sposobów praktykowanych w leczeniu kataru.
– ogólnie stosowane inhalacje sodowe z dodatkiem ziół np. rumianek, lipa, mięta
– okłady z geranium, olejku kamforowego na klatkę piersiową,
– kąpiele ziołowe,
– stosowanie paramedycznych preparatów jak np.: wdychanie chrzanu, czosnku, kropli miętowych, herbata z majerankiem,
– nawilżanie powietrza w pomieszczeniach z domieszka olejków eterycznych.
Należy pamiętać, że są to metody, które nie są szkodliwe i mogą przynieść ulgę, jednak ich skuteczność jest ograniczona. Natomiast skuteczny lek eliminuje mechanizm wywołujący katar.

• Rodzaj wydzieliny podczas kataru może lekarzowi pomóc w zdiagnozowaniu przyczyny i doborze leków.

R. Sz.: PRAWDA. Dla lekarza wydzielina z nosa jest bardzo ważnym symptomem. Jej obecność nie zawsze musi świadczyć o przeziębieniu. Wiele schorzeń chorobowych może objawiać się także wyciekiem z nosa. Warto przypomnieć Państwu, że nawet podczas przeziębienia charakter wydzieliny się zmienia. Z wodnistej i przeźroczystej, z czasem staje się gęsta i matowa jako skutek zmian procesów zapalnych, przebiegających w błonie śluzowej.