Pielęgnacja skóry wrażliwej

Coraz więcej ludzi ma problemy z nietolerancją środków myjących i kosmetyków. Uważa się ,że ponad 40 proc. ludzi ma skórę wrażliwą (według niektórych źródeł problem dotyczy 50 -60 proc. kobiet i 38 proc. mężczyzn w średnim wieku), a 25 proc. ma skórę delikatnie wrażliwą. Najczęstsze objawy to sucha, szorstka i zaczerwieniona skóra, która reaguje na składniki drażniące.

Reakcja ta może być subiektywna i obiektywna. Do najczęstszych objawów subiektywnych należy uczucie pieczenia, mrowienia, świąd, uczucie ściągnięcia, kłucia. Do objawów obiektywnych – wzmożona suchość skóry, rumień, obrzęk, teleangiektazje.

Występowanie skóry wrażliwej zależy od szeregu czynników, m.in. od wieku, ekspozycji na czynniki środowiskowe (słońce, wiatr, mróz, zanieczyszczenie środowiska, kurz, klimatyzacja, twarda lub chlorowana woda), choroby (wrodzona suchość skóry, atopowe zapalenie skóry, niektóre leki), palenie papierosów, stan emocjonalny, stres, fototyp, cykl miesiączkowy. Częściej problem skóry wrażliwej dotyczy osób z jasną karnacją.

Nadwrażliwość najczęściej dotyczy skóry twarzy, rzadziej dekoltu i szyi. Na twarzy można wyodrębnić okolice bardziej wrażliwe od innych. Są to najczęściej powieki górne i górna warga. W tych miejscach znajduje się najwięcej histaminy, będącej mediatorem stanów zapalnych. Pod wpływem alergenu (np. składnika kosmetyku), uwolniona histamina powoduje zwiększoną przepuszczalność naczyń krwionośnych, czego efektem jest obrzęk, rumień, świąd. Jeżeli dodatkowo naskórek nie ma prawidłowej bariery wodno-lipidowej, reakcja nasila się. Zmiany wynikające z uszkodzenia warstwy rogowej naskórka powodują, że przestaje on być idealną ochroną przed szkodliwymi czynnikami z zewnątrz. Przenikając do naskórka, dodatkowo pobudzają one wytwarzanie procesów zapalnych.

Reakcja nie zawsze następuje od razu po aplikacji kosmetyku, czasem pojawia się po kilku godzinach lub dniach. Dlatego tak ważny w przypadku skóry wrażliwej jest prawidłowy dobór kosmetyku i prawidłowa pielęgnacja. W skórze wrażliwej sprawdza się złota zasada, że im mniej, tym lepiej. Im więcej składników w formule kosmetyku, tym większe ryzyko wystąpienia podrażnień.

Kosmetyk do skóry wrażliwej powinien być delikatny, hypoalergiczny, mieć działanie przeciwzapalne, kojące, nawilżające, ochronne i regenerujące. Powinien mieć także odpowiednią konsystencję. Po aplikacji takiego kosmetyku skóra staje się mniej napięta, bardziej elastyczna, gładsza.

Do najczęściej stosowanych składników mających właściwości kojące i przeciwzapalne, zarówno w lekach, jak i w kosmetykach, należy panthenol. Jest on związkiem hydrofilowym o małej cząsteczce, mającym duże zdolności wiązania wody (na kilka godzin), przypominającym NMF (naturalny czynnik nawilżający). Inne często stosowane składniki to: alantoina, wyciągi ze świetlika lekarskiego (szczególnie polecany do okolicy oczu), z aloesu, który ma również bardzo silne właściwości regenerujące.

Należy pamiętać, że stany zapalne zwiększają degradację struktur podporowych skóry, a co za tym idzie – przyspieszają starzenie się skóry.

Poza działaniem przeciwzapalnym optymalne nawilżenie skóry jest kluczowe dla prawidłowej równowagi wodno-lipidowej w naskórku, za którą odpowiedzialne są białka, lipidy naskórka, wśród których bardzo ważne są ceramidy (kwasy tłuszczowe wchodzące w skład cementu międzykomórkowego), naturalny czynnik nawilżający NMF warunkujący utrzymanie wody w naskórku.

Cenne substancje nawilżające w kosmetyku to oleje roślinne, substancje tłuszczowe, ceramidy, które tworzą na powierzchni skóry film chroniący przed utratą wody z naskórka i przed agresywnymi czynnikami zewnętrznymi.

Osoby z cerą tłustą lub mieszaną powinny szukać w kremach m.in. cukrów (np. kwasu hialuronowego, hydromanilu), protein (np. z migdałów, pszenicy), peptydów o krótkiej sekwencji łańcuchów, aminokwasów mających poza działaniem nawilżającym bardzo silne działanie regenerujące. Mechanizm ich działania związany jest z naturalnym procesem gojenia; stymulują syntezę kolagenu (redukcja zmarszczek i wygładzenie skóry) i innych składników macierzy – elastyny i fibronektyny. Stymulują również prawidłowe przyleganie skórno-naskórkowe, co gwarantuje lepszą wymianę składników odżywczych między skórą a naskórkiem.

Ponadto peptydy mają właściwości antyoksydacyjne (wolne rodniki powodują m.in. zwyrodnienie tkanki sprężystej i kolagenu), podobnie jak witamina E, która odgrywa kluczową rolę w ochronie warstwy rogowej lipidów powierzchniowych naskórka, dostarcza składników odżywczych do komórek i wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych.

Poza kremami do skóry wrażliwej, należy również pamiętać o preparatach do mycia, mleczkach do demakijażu, tonikach. Te do skóry wrażliwej mają pH 5,5, czyli takie jak pH skóry, nie uszkadzają płaszcza hydrolipidowego naskórka, nie zawierają alkoholu, który działa podrażniająco i wysuszająco na skórę. Mają właściwości nawilżające, ochronne i kojące oraz delikatnie natłuszczające. Nie zawierają też parabenów.

Nie ma uniwersalnego kosmetyku, który byłby odpowiedni dla każdego. Jednak istnieje szereg wymagań, które powinny spełniać wszystkie kosmetyki. Powinny one zapewnić skórze odpowiednią ochronę, prawidłowe nawilżenie i odżywienie i – co najważniejsze – nie powinny szkodzić. Jeśli masz skórę skłonną do podrażnień, wybierz kosmetyki przeznaczone do skóry wrażliwej, które zapewnią prawidłową pielęgnację i są najbezpieczniejsze.

Więcej informacji:
Galeria Laureatów Złotego OTISA 2010