Oskrzela w stanie zapalnym

Ostre zapalenia oskrzeli są wywołane przez bakterie w około 10 proc. przypadków, natomiast przewlekłe – w ponad 60 proc. przypadków. Przed rozpoczęciem leczenia warto zlecić wykonanie posiewu bakteriologicznego oraz ustalić antybiogram.

Ostre zapalenie oskrzeli charakteryzuje się występowaniem kaszlu ze śluzowo-ropną wydzieliną. Występuje w przebiegu wirusowych infekcji układu oddechowego, takich jak grypa i przeziębienie.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli, często współwystępujące z POChP, charakteryzuje się kaszlem ze śluzowo-ropną wydzieliną. Trwa on przynajmniej trzy miesiące w ciągu roku, jednak w większości przypadków utrzymuje się dłużej. Przewlekłe zapalenie oskrzeli często pojawia się na skutek uszkodzenia śluzówki drzewa oskrzelowego przez czynniki drażniące, takie jak: palenie tytoniu, zanieczyszczenie powietrza i ekspozycja na czynniki drażniące w zakładach pracy.

Zapalenie ostre
Zazwyczaj pojawia się na skutek działania wirusów, które atakują i niszczą nabłonek oskrzeli. Drażnienie receptorów kaszlowych prowadzi do uporczywego, najpierw suchego, a następnie wilgotnego (produktywnego) kaszlu. Dochodzi do zwiększenia produkcji śluzowo-ropnej wydzieliny, która jest następnie odksztuszana. Do innych charakterystycznych objawów zaliczamy: wodnistą wydzielinę z nosa, blokadę nosa, bóle gardła, nieznacznie podwyższoną temperaturę ciała, uczucie rozbicia.

Ponad 90 proc. przypadków ostrego zapalenia oskrzeli jest wywołane wirusami, takimi jak rhinowirusy, adenowirusy i wirusy grypy. Natomiast około 10 proc. przypadków ostrego zapalenia oskrzeli jest spowodowane przez bakterie, takie jak: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae i Bordetella pertussis.

Leczenie ostrego zapalenia oskrzeli jest objawowe. Niesterydowe leki przeciwzapalne, takie jak aspiryna, ketonal i ibuprofen, są zwykle stosowane w celu obniżenia temperatury i złagodzenia bólów gardła. Drożność nosa poprawiają leki stosowane zarówno miejscowo (Otrivin, Xylorin), jak i ogólnie (Sudafed i Disophrol). Stosowane są też leki upłynniające wydzielinę oraz ułatwiające jej wydalanie. Zaliczamy do nich m.in. Mucosolvan, Ambroxol i wykrztuśne leki roślinne (Pectosol).

W przypadku uporczywego kaszlu utrudniającego sen oraz wykonywanie codziennych czynności stosuje się różnego rodzaju leki przeciwkaszlowe (np. zawierające kodeinę).

Należy pamiętać, iż nadmierne używanie antybiotyków w ostrym zapaleniu oskrzeli prowadzi do lekooporności.
Oporne na antybiotyki bakterie są przyczyną powikłań pod postacią zapalenia płuc. Antybiotyki powinny być stosowane jedynie w przypadkach, gdy w plwocinie barwionej metodą Grama występuje bardzo duża ilość bakterii.

Zapalenie przewlekłe
O przewlekłym zapaleniu oskrzeli mówimy wówczas, gdy kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny trwa w ciągu roku trzy miesiące albo dłużej. Oprócz kaszlu pojawiają się inne objawy – przede wszystkim świsty w płucach oraz duszność (krótki oddech). Duszność ta nasila się głównie w czasie wysiłku fizycznego. Kaszel najbardziej nasila się rano. Plwocina ma zwykle zielonkawo-żółtą barwę. Czasami na jej powierzchni widoczne są strzępki krwi. Może pojawiać się ból w klatce piersiowej i uczucie zmęczenia.

Duże znaczenie diagnostyczne ma badanie spirometryczne. Jeżeli wskaźnik FEV1:FVC jest poniżej 0,7, możemy mówić o POChP. Na zdjęciu klatki piersiowej występuje wówczas hiperinflacja.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli jest wywołane uszkodzeniem lub podrażnieniem drzewa oskrzelowego przez czynniki środowiskowe. Większość przypadków jest ściśle związana z paleniem. Uszkodzenie śluzówki prowadzi do stanu zapalnego, obrzęku oraz nadmiernej produkcji śluzu. W zablokowanych przez śluz i obrzęk drogach oddechowych występuje skurcz mięśni gładkich. Pojawia się duszność.

Na przewlekłe zapalenie oskrzeli cierpi 5 proc. populacji. Dwa razy częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Podobnie jak ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie przewlekłe jest leczone objawowo. W przypadku stanu zapalnego i obrzęku dobre rezultaty przynosi terapia wziewnymi kortykosteroidami. Świsty w płucach oraz duszność leczymy środkami rozszerzającymi oskrzela. Zaliczamy do nich leki beta-adrenergiczne (Salbutamol, Serevent, Oxodil) oraz leki antycholinergiczne (Atrovent). Hypoksemię, charakteryzującą się zmniejszeniem zawartości tlenu we krwi, leczy się poprzez podawanie pacjentowi tlenu.

Zasadnicze znaczenie w terapii ma rzucenie palenia i zmniejszenie ekspozycji na środki drażniące. W przebiegu przewlekłego zapalenia oskrzeli często dochodzi do zaostrzeń. W ponad 60 proc. przypadków wywołane są one infekcjami bakteryjnymi. W opanowaniu tych okresowych zaostrzeń pomocne jest wykonanie posiewu bakteriologicznego oraz ustalenie antybiogramu.

W wielu przypadkach stosuje się jednak antybiotyki beta-laktamowe, makrolidy oraz chinolony. Szczególnie skuteczne są tzw. „oddechowe” fluorochinolony, do których zaliczamy m.in. moksyfloksacynę. Jest ona skuteczna w walce z opornymi na penicylinę pneumokokami oraz innymi bakteriami wywołującymi zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli.

#Budowa Cząsteczki MOKSYFLOKSACYNY

Moksyfloksacyna jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania. Działa zarówno na bakterie Gram-dodatnie, jak i Gram-ujemne. Mechanizm jej działania polega na hamowaniu topoizomerazy II i IV typu. Są to enzymy konieczne do oddzielenia bakteryjnych DNA. Moksyfloksacyna hamuje podziały komórek bakteryjnych.