Niebezpieczny przecinkowiec

Niebezpieczny przecinkowiec


Z dr n. med. Piotrem Kajfaszem z Kliniki Chorób Odzwierzęcych i Tropikalnych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego rozmawia Justyna Hofman-Wiśniewska.

Ludzkość od wieków walczy z zarazami. Kolejne stulecia nawet upływały pod znakiem epidemii, np. w wieku XII szalała ospa, w XVI – dyzenteria, w XIX – cholera, która pochłonęła 40 mln ofiar. Jaka jest skala zachorowań na cholerę?

Dzisiaj jest zdecydowanie mniejsza, niż w czasach, o których pani wspomniała. W krajach europejskich, bogatych, o wysokim standardzie sanitarno-epidemiologicznym cholera nie występuje. Zdarzają się przypadki importowane, przywleczone. W 2008 roku w Europie były 22 przypadki importowanej cholery.

A jak to wygląda w krajach tropikalnych?

Od czasu do czasu wybuchają tam epidemie cholery. Trzy największe z ostatnich lat: w Zimbabwe, w Gwinei Bissau oraz na Haiti po trzęsieniu ziemi w styczniu 2010. Przyczyny epidemii są te same: fatalne warunki sanitarne. W Zimbabwe w latach 2008/2009 cholera pochłonęła ponad 4 tys. ofiar. W Gwinei Bissau w 2008 roku było około 225 zgonów. Szacuje się, że na Haiti do wygaśnięcia epidemii zostanie zarażonych łącznie blisko 400 tys. ludzi. Dane WHO z lutego br. mówią o 4134 zgonach z powodu cholery.

Sam przecinkowiec cholery nie zabija…

Cholera zabija przez odwodnienie. Często nawodnienie doustne nie wystarcza. Sama bakteria cholery więc nie zabija, ale powoduje wodnistą biegunkę i to ona zabija. Jeżeli w czasie tej biegunki nie nawadnia się pacjenta, to on umiera. Skuteczne jest tylko nawadnianie dożylne. Czasem pacjent otrzymuje w ciągu doby 15-20, a nawet ponad 20 litrów płynów! Gdy takich chorych są tysiące, to nawet jeżeli powstanie szpital polowy w miejscu epidemii, to zostaną uratowani tylko ci, którzy są na miejscu bądź zostaną dowiezieni z pobliskich okolic. Najbardziej wrażliwe na odwodnienie są małe dzieci, u których w ciągu kilku godzin dochodzi do śmiertelnego odwodnienia. Poza odwodnieniem u chorych występują zaburzenia elektrolitowe, gdyż organizm w szybkim tempie traci sód i potas. Do tego dochodzą zaburzenia rytmu serca, niewydolność nerek.

Jakie są inne objawy choroby?

Przebieg choroby jest bezgorączkowy, nie występują bóle brzucha. Po prostu z człowieka leje się woda tak, jak z odkręconego kranu. Stolec ma charakterystyczny wygląd – przypomina wodę po płukaniu ryżu i charakteryzuje się swoistym mdłym, rybim zapachem. Skóra staje się mało sprężysta, głos cichy, chrapliwy, który określa się jako vox cholerica. Gałki oczne są zapadnięte, a rysy twarzy wyostrzone, tzw. facies cholerica. Obecnie większość sporadycznych zakażeń przecinkowcem cholery jest łagodna, nie do odróżnienia od biegunki podróżnych.

W jaki sposób dochodzi do zakażenia?

Przez spożywanie wody i pokarmów skażonych odchodami ludzkimi. Choroba szerzy się także drogą brudnych rąk, źródłem zakażenia jest osobnik chory lub nosiciel. Okres wylęga­nia choroby jest krótki – do 5 dni, najczęściej 2-3 dni. Początek infekcji jest zwykle nagły, czasem jedynie poprze­dzony krótko trwającymi zwiastunami (brak łaknienia, mdłości, osłabienie). Cholera należy do chorób kwarantannowych.

Przed cholerą chroni szczepionka. Kto powinien się zaszczepić?

W Polsce dostępna jest doustna szczepionka zawierająca inaktywowane szczepy przecinkowców cholery. W skład szczepionki wchodzi także rekombinowana podjednostka B toksyny cholery. Szczepić powinny się osoby wyjeżdżające w rejony epidemii, do krajów, w których ostatnio były epidemie cholery i do krajów ościennych. Głównie są to kraje afrykańskie, azjatyckie, obecnie także Karaiby. Nie jest to szczepienie obowiązkowe, ale rozsądek nakazuje się zaszczepić. Oczywiście, szczepienie zaleca lekarz, a preparat jest na receptę.

Jaki jest schemat szczepień?

Dla dzieci powyżej 6 r.ż. i dorosłych są to dwie dawki w odstępie co najmniej tygodniowym. Druga dawka może być podana nawet po sześciu tygodniach od pierwszej, ale zalecany jest odstęp tygodniowy. W tydzień po drugiej dawce szczepionki organizm już jest chroniony. Odporność przeciwko cholerze po szczepieniu trwa dwa lata. Skuteczność szczepionki oszacowano na 85 proc. To bardzo dobry wynik.

Warto dodać, że szczepionka przeciw cholerze jednocześnie zabezpiecza przeciwko biegunkom podróżnych wywołanym przez enterotoksyczne szczepy Escherichia coli. Okazało się, że ciepłochwiejna toksyna Escherichia coli jest antygenowo i czynnościowo podobna do toksyny cholery. I przeciwciała, które powstają na skutek szczepionki, inaktywują obydwie toksyny. Ukazały się prace dokumentujące, że osoby zaszczepione przeciwko cholerze rzadziej zapadały na biegunkę podróżnych. Skuteczność szczepionki, w tym przypadku nie jest tak wysoka, jak przeciwko cholerze, ale rzędu 60-70 proc.

Jakie są przeciwwskazania do szczepienia?

Przeciwwskazaniem są schorzenia żołądkowo-jelitowe, a także nadwrażliwość na substancje zawarte w szczepionce.

Czy kobiety w ciąży mogą się szczepić?

Kobiety w ciąży powinny unikać wyjazdu w rejony, w których jest czy była epidemia cholery. Lepiej, żeby przyszła matka nie przyjmowała szczepionki. Chyba, że mieszka akurat w rejonie, w którym wybuchła epidemia cholery. Wtedy należy rozważyć zastosowanie szczepionki. Jeżeli u kobiety ciężarnej wystąpi biegunka choleryczna, to istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że poroni albo dojdzie do obumarcia płodu.

Czy można ustrzec się cholery?

No cóż, cholera jest chorobą brudnych rąk. Ponadto, do zakażenia może dojść po spożyciu owoców morza, gdyż przecinkowiec cholery zdolny jest do kolonizacji na skorupiakach. Mięczaki oraz morskie rośliny, np. algi, również stanowią potencjalne zagrożenie. Gotowanie, smażenie likwiduje zarazki cholery. Zapobieganie polega na ochronie ujęć wody pitnej i uzdatnianiu jej poprzez gotowanie, a także na izolacji chorych i nosicieli. Mycie rąk po wyjściu z toalety i przed posiłkami, dokładne mycie warzyw i owoców w pewnej, czyli wolnej od zarazków, wodzie oraz gotowanie, smażenie, pieczenie potraw, zwłaszcza owoców morza, należą do kanonów postępowania profilaktycznego.

Dziękuję za rozmowę.

4.5/5 - (333 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH