Józef Dietl – lekarz niezwykły


Józef Dietl to jeden z najwybitniejszych polskich lekarzy XIX wieku. Reformator medycyny i wielki patriota. Za swoje poglądy stracił pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, co nie przeszkodziło mu zostać prezydentem Krakowa.

Na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie ukończył filozofię i propedeutykę, potem studiował medycynę w Wiedniu. Po studiach prowadził w Wiedniu prywatną praktykę lekarską, pracował też w szpitalu miejskim, by w 1848 r. zostać jego dyrektorem.

Sława medycyny
Dietl pracował też naukowo. Jeszcze w 1843 r. ogłosił rozprawę na temat zwalczania epidemii tyfusu. Dwa lata później pracę o „nowej naukowej medycynie wiedeńskiej”, w której pisał m.in.: „Reforma w medycynie jest nieunikniona. Tylko to, co jest na podstawie nauk przyrodniczych ugruntowane i z nich da się wyprowadzić, może znaleźć w niej praktyczne zastosowanie. W lekarzu cenić należy badacza przyrody, a nie jednostkę oddaną sztuce leczenia”. Praca stała się głośna i przeszła do historii jako „manifest nowej szkoły lekarskiej wiedeńskiej”. Kolejna rozprawa, w której wykazał szkodliwość leczenia zapalenia płuc przez upuszczanie krwi, przyniosła Dietlowi rozgłos światowy. Dzięki niej trafił na katedrę medycyny wewnętrznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego (1851). Wtedy z uniwersytetów usuwano profesorów Polaków. Tymczasem on właśnie od tego momentu swoje prace ogłaszał częściej po polsku niż po niemiecku.

Balneolog i patriota
Dobrze poznał najważniejsze uzdrowiska zagraniczne i krajowe – Iwonicz, Krynicę, Krzeszowice, Ojców, Rabkę, Solec, Swoszowice, Szczawnicę, Żegiestów. Przyczynił się do zawiązania w Krakowskim Towarzystwie Naukowym osobnej Komisji Balneologicznej. Jako pierwszy przeprowadził klasyfikację polskich wód leczniczych.

Swoją niebywałą aktywnością zyskał uznanie w środowisku medycznym i uniwersyteckim i w roku 1860, gdy przywrócono UJ prawo wyboru dziekana i rektora, został jednogłośnie wybrany najpierw dziekanem Wydziału Lekarskiego, a rok później rektorem UJ. W mowie inauguracyjnej mówił odważnie: „Rok 1853 pozbawił nas niemal wszystkich swobód, wydalił czterech profesorów, znakomitych i wielce ulubionych rodaków, i poddał pod kuratorstwo. Rok 1854 ostatni zadał cios, bo wywłaszczył z języka narodowego (…). Niech nasz uniwersytet będzie sztandarem, pod którym wszyscy zwolennicy nauki z ziem polskich snadnie gromadzić się mogą.”

Za jego rektorskich rządów UJ wzbogacił się o dary obywateli Galicji – książki, ryciny, mapy. Zdobyto fundusze na dokończenie budowy Biblioteki Jagiellońskiej. Zmieniono statut Drukarni Uniwersyteckiej, by mogła na koszt uniwersytetu wydawać dzieła polskich uczonych. Dietl walczył o unarodowienie szkół w Galicji, uniezależnienie szkolnictwa od rządu w Wiedniu, zwiększenie ilości szkół i polepszenie sytuacji materialnej nauczycieli. To spowodowało, że dekretem podpisanym przez austriackiego cesarza Franciszka Józefa (14 czerwca 1865 r.) Dietl został usunięty z uniwersytetu. Bez podania przyczyn.

W 1866 i 1872 r. był dwukrotnie wybierany na prezydenta Krakowa. W ciągu ośmioletniej kadencji podwoił dochody miasta, doprowadził do oczyszczenia koryta starej Wisły, zbudował sieć wodociągów i kanalizacji, wybudował nowoczesną rzeźnię miejską, położył bruki i zadbał o oświetlenie ulic. To tylko niewielka część dokonań tego naprawdę niezwykłego człowieka.

4.7/5 - (116 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH