Grzybica skóry

Grzybica skóry


Wbrew pozorom problem ten dotyka osób nadmiernie dbających o czystość. Częste używanie środków myjących zaburza naturalną mikroflorę naskórka, przez co skóra jest narażona na zakażenie.

Grzybica skóry należy do dermatologicznych chorób zakaźnych wywołanych przez grzyby chorobotwórcze, tzw. dermatofity, drożdżaki (kandydozy), bądź też pleśnie (Aspergillus, Penicillinum). Szacuje się, że występowanie zakażeń grzybiczych obejmuje od 10 do 30 proc. społeczeństwa na świecie. Warto wiedzieć, że nie każdy kontakt z drobnoustrojami powoduje zakażenie, gdyż zdrowy organizm posiada naturalną barierę ochronną na skórze. Błędne jest także myślenie, iż grzybica dotyka osób, które nie dbają o higienę osobistą. Wbrew pozorom problem ten dotyka osób nadmiernie dbających o czystość, które przez częste używanie środków myjących zaburzają naturalną mikroflorę naskórka, przez co narażają skórę na zakażenie. Do grupy zwiększonego ryzyka zachorowania na grzybice skóry zalicza się osoby z osłabionym układem immunologicznym m.in. chorych na nowotwory, zakażonych wirusem HIV, po długotrwałych antybiotykoterapiach, stosowaniu kortykosteroidów, a także leków immunosupresyjnych.

Etiologia

Grzybice dermatofitowe wywołane są przez Epidermophyton oraz Trichophyton rubrum. Objawiają się plamami rumieniowymi. Typowe dla grzybicy skóry są zaczerwienione, swędzące ogniska, które stopniowo mogą ulegać powiększeniu. W ogniskach tych, szczególnie na ich brzegu, często widać charakterystycznie złuszczający się naskórek, który przypomina otręby. Niejednokrotnie zmiany skórne grzybicy przypominają łuszczycę. Charakterystyczną cechą jest także silny, dokuczliwy świąd.

Tylko na podstawie badania mikologicznego można jednoznacznie stwierdzić, czy to grzybica. Warto dokładnie diagnozować pacjentów i zachęcać do wizyt u dermatologa. Podczas leczenia wielokrotnie może dochodzić do powtórnego zakażenia, np. w przypadku grzybicy stopy od zainfekowanego obuwia. Grzybice skóry mogą atakować włosy, naskórek lub paznokcie. Najczęstsze postacie to grzybica stóp i paznokci.

Stopa atlety

Zmiany chorobowe występują między palcami u nóg. Grzybica stóp pojawia się najczęściej w dwu ostatnich przestrzeniach międzypalcowych. Naskórek ulega tam zbieleniu, złuszcza się, zauważalne są także drobne pęcherzyki. Zmiany te przyczyniają się do świądu. Inne postacie obejmują zmiany skórne na podeszwach. Swoiste objawy to rumień, pęcherzyki, nadżerki, złuszczanie, pękanie naskórka. Rozwój zakażenia może prowadzić do nadkażenia, stanu zapalnego i pojawienia się sączącej powierzchni.

Duże znaczenie odgrywa profilaktyka. Najważniejsze jest stosowanie podstawowych zasad higieny, używanie osobistych środków i akcesoriów kosmetycznych (ręczniki, gąbki itp.). Ważne, żeby osoby, które korzystają z basenów, klubów fitness czy saun zakładały obuwie ochronne. Trzeba unikać chodzenia na boso w hotelach czy przebieralniach. Osoby korzystające z usług kosmetycznych powinny poinformować o występowaniu grzybicy i korzystać tylko z profesjonalnych, sprawdzonych gabinetów kosmetycznych. W przypadku grzybicy stóp istotne jest dbanie o to, żeby stopa pozostawała sucha – dokładne osuszanie stóp po kąpieli oraz noszenie przewiewnego obuwia.
Wyprysk ograniczony Hebry

Należy do rodzaju grzybicy pachwinowej. Rozpoczyna się w fałdzie pachwinowym i ma tendencję do rozszerzania się na skórę, a także narządy płciowe. Grzybica pachwin (Tinea inguinalis) to schorzenie dotykające głównie mężczyzn. Główną przyczyną rozwoju choroby jest wilgoć, a także wysoka temperatura w fałdach pachwinowych. Grzybica pachwin najczęściej pojawia się latem. Narażeni na nią są mężczyźni, którzy noszą obcisłą i nieprzewiewną bieliznę. Zwiększone ryzyko występowania grzybicy pachwin występuje u ludzi otyłych i diabetyków.

Kandydoza

Jest wywołana przez Candida albicans, drożdżaka pospolitego przewodu pokarmowego. Z różnych przyczyn może występować poza swoim środowiskiem, np. w ciąży, zaburzeniach układu immunologicznego, po leczeniu kortykosteroidami, lekami antydepresyjnymi, czy kuracjach antybiotykami. Infekcję zaostrza wilgotność, płynne mydła o kwaśnych pH, a także miejscowo stosowane kortykosteroidy. Najpowszechniejsze kandydozy to wyprzenia (podczas leczenia stosujemy tylko aerozole i roztwory), pleśniawki (głównie u niemowląt), zajady (dotyczy osób starszych), zanokcica i zapalenie tkanek okołopaznokciowych.

Łupież pstry to powszechna powierzchniowa grzybica naskórka, która wywołana jest przez Pityrosporum orbiculare, drożdżaka lipofilnego i ściśle keratynofilnego. Występują one głównie u osób z delikatną skórą, skłonną do nadmiernej potliwości. Charakterystycznymi zmianami są drobne, rdzawe lub różowe plamki, ulegające delikatnemu łuszczeniu, występujące głównie na klatce piersiowej. Nie powodują one świądu i najczęściej nie są zauważone przez chorego. Hamuje melanogenezę, jednak melanocyty pozostają nienaruszone. W okresie lata, po ekspozycji na słońcu miejsc zmienionych chorobowo, pacjent może zaobserwować odbarwienia w postaci jasnych plamek w miejscu uprzednich wykwitów. Bardzo często niezauważone ogniska łupieżu pstrego pojawiają się również na skórze głowy owłosionej. Warto o nich pamiętać podczas leczenia, ponieważ nierzadko powodują nawroty, podobnie jak niezdezynfekowana bielizna. Choroba przebiega z nawrotami, a zakażenie jest kontaktowe. Czynnikami sprzyjającymi nawrotom są łojotok, ciąża, ciepło i wilgoć.

Leczenie

Leczenie grzybic skóry polega na stosowaniu miejscowo preparatów, niekiedy również w skojarzeniu z leczeniem doustnym. Leczenie grzybic jest trudne. Uzyskanie korzystnego wyniku zależy m.in. od ustalenia odpowiedniego badania mikologicznego oraz określenia wrażliwości patogenu na chemioterapeutyki. Leki przeciwgrzybicze stosowane miejscowo nie są toksyczne dla komórek żywiciela, ale powodują stopniowe zmniejszenie liczby mikroorganizmów. Z tego powodu leczenie musi być długotrwałe. Do podstawowych leków należą pochodne imidazolowe oraz pochodne triazolowe.

Pochodne imidazolowe uszkadzają błonę komórkową grzybów. Łączą się ze sterolami błony m.in. hamując ich demetylację w pozycji 14. w biosyntezie ergosterolu. Niedobór ergosterolu oraz nagromadzenie metylowanych w pozycji 14. steroli w konsekwencji prowadzi do lizy komórki. Mechanizm ten sprawia, że nie występuje oporność pierwotna. Miejscowo stosowane pochodne imidazolu to ekonazol, izokonazol, klotrimazol, oksykonazol, sulfonazol, ketokonazol oraz mikonazol. Zakres działania jest szeroki i obejmuje większość grzybów patogennych dla człowieka. Ponadto leki te działają również przeciwbakteryjnie (ziarenkowce Gram-dodatnie) oraz przeciwpierwotniakowo. Ketokonazol i mikonazol są przeciwskazane w okresie ciąży ze względu na działanie teratogenne u zwierząt. Leki przeciwgrzybicze najczęściej występują w postaci kremów, żeli, maści i emulsji. Jeżeli zmiany chorobowe występują na owłosionych częściach ciała stosuje się płyny, a także szampony lecznicze.

Cyklopiroks jest lekiem przeciwgrzybiczym o szerokim spektrum, działa również przeciwpierwotniakowo. Cyklopiroks hamuje kaskadę kwasu arachidonowego, w związku z czym wykazuje również działanie przeciwzapalne i przeciwuczuleniowe. Działania niepożądane sprowadzają się do zaczerwienienia, pieczenia oraz mrowienia, ustępują po pewnym czasie od zaaplikowania miejscowo na skórę.

Terbinafina należy do alliloamin. Hamuje aktywność epoksydazy skwalenowej, przez co przyczynia się do niedoboru ergosterolu w błonie komórkowej grzybów. Stosowana miejscowo osiąga duże stężenie w warstwie rogowej naskórka, łoju i paznokciach. Jest skuteczna w grzybicach skórnych, jednak nie działa na drożdżaki.

Miejscowo stosuje się również jako leki przeciwgrzybicze alifatyczne kwasy tłuszczowe (undecylenowy, kaprylowy, propionowy), kwas salicylowy i benzoesowy oraz ich pochodne, czwartorzędowe zasady aminowe, nieorganiczne i organiczne pochodne jodu, a także tiosiarczany i siarczki alifatycznych związków organicznych.

Fitoterapia

Substancje czynne zawarte w roślinach często stosowane są jako środki wspomagające leczenie grzybic skóry. Powszechnie można je spotkać w składzie preparatów kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji skóry zmienionej chorobowo.

Czosnek zawiera substancję czynną allicynę, która wykazuje działanie przeciwgrzybicze. Mechanizm działania obejmuje blokowanie dostępu glukozy do wnętrza komórki grzyba.
Glistnik jaskółcze ziele warto wykorzystać do domowych kąpieli. Glistnik działa przeciwzapalnie i kojąco w przypadku dokuczliwego świądu towarzyszącemu grzybicy skóry.
Olejek z drzewa herbacianego od dawna ma zastosowanie miejscowe w leczeniu grzybicy. Jest naturalną substancją antyseptyczną, wykazuje również działanie przeciwbakteryjne. Może być stosowany bezpośrednio na zmiany skórne. Wchodzi w skład preparatów do pielęgnacji stóp: kremów, zasypek oraz aerozoli. Stosowany regularnie zapobiega nawrotom grzybicy oraz eliminuje nieprzyjemny zapach przy nadmiernej potliwości stóp.

Fish-pedicure

To niekonwencjonalna metoda wspomagająca leczenie grzybicy stóp. Zabieg polega na złuszczaniu martwego naskórka stóp za pomocą rybek. Do pedicure wykorzystuje się specjalne rybki z gatunku Garra rufa (po polsku: brzana ssąca) z rodziny karpiowatych. Rybki te wyczuwają martwy, zrogowaciały naskórek, który delikatnie usuwają. Zabieg jest nieinwazyjny i przyjemny, ponieważ rybki nie posiadają zębów i odczuwane jest tylko subtelne łaskotanie. Rybki wytwarzają dodatkowo lecznicze enzymy. W związku z czym trwają badania nad zastosowaniem Garra rufa w leczeniu chorób skóry, np. łuszczycy, oparzeń, martwicy.

4.7/5 - (116 votes)

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH