Groźne ciśnienie

Rozmowa z Prof. Tomaszem Grodzickim, koordynatorem krajowym akcji “Servier dla Serca”

– Czy nadciśnienie tętnicze słusznie nazywane jest chorobą społeczną?

– Jak najbardziej. Na nadciśnienie tętnicze choruje ponad 8 milionów dorosłych Polaków. Prawie drugie tyle jest w grupie ryzyka i najprawdopodobniej zachoruje w ciągu najbliższych kilku lat.

Należy podkreślić, że konsekwencje źle leczonego nadciśnienia w postaci udaru mózgu, zawału serca, niewydolności serca lub nerek to oczywiście tragedia pacjenta i rodziny, ale również bardzo poważne obciążenie dla społeczeństwa.

Niestety, w Polsce tylko 12 procent chorych na nadciśnienie jest prawidłowo leczonych, podczas gdy we Francji jest ich 27 procent, we Włoszech 23,4 procent a w USA prawie 30 procent.

– Dlaczego tylko 12 procent chorych na nadciśnienie Polaków jest prawidłowo leczonych?

– Przyczyn takiego stanu jest wiele. Do najistotniejszych, moim zdaniem, należy zaliczyć: ciągle niewystarczającą świadomość społeczną odnośnie nadciśnienia i zagrożeń z nim związanych, brak poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie wśród Polaków, niedociągnięcia w zakresie funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej.

– Jakie osoby są najbardziej narażone na ryzyko zachorowania na nadciśnienie tętnicze?

– Na pewno te, które są obciążone genetycznie, czyli w najbliższej rodzinie mają osoby chorujące na nadciśnienie. Ale wiek i wywiad rodzinny, to czynniki od nas niezależne. Jest natomiast duża grupa tzw. czynników modyfikowalnych, na które mamy wpływ. Dotyczy to osób z nadwagą lub otyłością, z podwyższonym stężeniem cholesterolu, takich, które prowadzą siedzący tryb pracy i nie uprawiają regularnego wysiłku fizycznego.

Na ryzyko zachorowania na nadciśnienie narażone są także osoby palące papierosy, nadużywające alkohol i spożywające zbyt duże ilości soli kuchennej.

– Jakie są najczęstsze i najbardziej niebezpieczne konsekwencje nieleczonego, bądź źle leczonego nadciśnienia tętniczego?

– Nadciśnienie tętnicze zdecydowanie zwiększa ryzyko zachorowania na udar mózgu, zawał serca, niewydolność serca, niewydolność nerek, a także miażdżycę tętnic obwodowych i demencję.

– Czy są statystyki, które podają ile osób rocznie umiera w Polsce na nadciśnienie tętnicze?

– Według danych GUS w roku 2005 w Polsce z powodu chorób układu krążenia zmarło ponad 175 tys. osób. Nadciśnienie było bezpośrednią przyczyną około 6 tysięcy zgonów, ale równocześnie należy pamiętać, że wysokie ciśnienie tętnicze stanowi główną przyczynę chorób, które wiodą prym na tej niechlubnej liście tzn. choroby niedokrwiennej serca (52 tys.), udarów mózgu (40 tys.) i chorób naczyń (35 tys.).

– Jest Pan koordynatorem ogólnopolskim akcji “Servier dla Serca”. Dlaczego tak ważna jest edukacja społeczeństwa za pośrednictwem kampanii społecznych?

– Nadciśnienie nie boli i nie wpływa w sposób istotny na jakość życia do momentu, w którym nie pojawią się uszkodzenia serca lub mózgu (w postaci choroby niedokrwiennej serca lub udaru). Stąd motywacja pacjentów do przestrzegania zaleceń lekarskich na całym świecie jest niewielka.

Wnioski z przeprowadzonych dotąd edycji akcji “Servier dla Serca” wskazują, że znaczna część osób chorujących na nadciśnienie tętnicze otwarcie przyznaje, że nie stosuje się do zaleceń lekarzy. Albo w ogóle nie bierze leków, albo samowolnie przerywa terapię w momencie, kiedy odnotuje prawidłowe wartości ciśnienia.

Celem akcji społecznych, takich jak “Servier dla Serca” jest oczywiście przebadanie jak największej liczby pacjentów pod kątem ryzyka chorób serca. Ale równie
ważnym, a może nawet ważniejszym celem jest edukacja i profilaktyka.

Bardzo zależy nam na tym, by pacjenci znali zagrożenia,by wiedzieli, jak ważne są regularne badania i jak wiele można osiągnąć, kiedy odpowiednio wcześnie wykryje się chorobę. Zwłaszcza taką, jak nadciśnienie tętnicze, które przez wiele lat może rozwijać się niemal bezobjawowo, a zbyt późno rozpoznane niesie
za sobą niebezpieczeństwo groźnych powikłań.

Dlatego, poza badaniami, Kardiologiczna Poradnia Servier oferuje odwiedzającym
ją osobom materiały i filmy edukacyjne, porady specjalistów i wskazówki, które pomogą zrozumieć zagrożenia związane z podwyższonym ciśnieniem i zmienić styl życia, a co za tym idzie zredukować ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia.