Długodziałające analogi insuliny – potrzebne i wciąż niedostępne

Długodziałające analogi insuliny (LAA) mają ogromny wpływ na jakość życia pacjentów z nieuleczalną chorobą, jaką jest cukrzyca. We wszystkich krajach Unii Europejskiej analogi są refundowane. Ale nie w Polsce, pomimo licznych obietnic.

Od ośmiu lat polscy pacjenci czekają na refundację analogów długodziałających. Deklaracje na ten temat wielokrotnie padały z ust przedstawicieli resortu zdrowia, niezależnie od rządzącej opcji politycznej. Bez rezultatów. Polska nadal pozostaje jedynym krajem w UE, który nie zapewnia swoim diabetykom refundacji długodziałających analogów insuliny. Pacjenci są zmuszeni kupować te leki na własny koszt, co stanowi wydatek rzędu 200-300 zł miesięcznie.

Modyfikacja szybkości wchłaniania podawanej insuliny jest jednym z głównych wyzwań diabetologii. Celem jest realizacja kluczowego postulatu terapeutycznego – skutecznego hamowania wzrostu poziomu glukozy we krwi po posiłku i utrzymanie prawidłowego poziomu między posiłkami i w nocy. Byłaby to najdoskonalsza symulacja mechanizmów zdrowego organizmu, który normalnie radzi sobie z poziomem cukru we krwi. Najnowszymi i bardzo skutecznymi preparatami są uzyskane metodą rekombinacji DNA analogi insulin.
Analogi są pochodnymi insuliny, uzyskanymi w zaawansowanych procesach biotechnologicznych. Od insuliny ludzkiej różnią się jednym lub kilkoma aminokwasami. Analogi insuliny umożliwiają lepsze leczenie cukrzycy poprzez zapobieganie wzrostowi poziomu cukru po posiłku, tzw. glikemii poposiłkowej i lepsze pokrycie zapotrzebowania na insulinę przez całą dobę.

Insuliny analogowe długodziałające są szczególnie ważne dla chorych z cukrzycą typu I dotykającą głównie dzieci i młodzież oraz chorych z cukrzycą typu II, którzy podczas leczenia insulinami ludzkimi mają, groźne dla życia i zdrowia, spadki poziomu cukru w nocy. W terapii cukrzycy skuteczne zastosowanie ma zarówno insulina ludzka, jak i analogi długodziałające. Ostateczną decyzję, który lek zastosować, podejmuje indywidualnie lekarz i pacjent.
W skali Polski potencjalne zapotrzebowanie na LAA dotyczy 10-15 proc. spośród 2,5 mln diabetyków w Polsce, a więc rzeszy 250 – 375 tys. pacjentów. Mogą oni korzystać z refundowanych długodziałających insulin ludzkich (NPH), które tym się różnią od analogów, że po 13-16 godzinach od wstrzyknięcia kończą swoje działanie. Ludzką insulinę trzeba podawać zatem ponownie, co pogarsza komfort życia pacjentów.

Nie stać nas na brak analogów
Cukrzyca generuje wysokie koszty leczenia ze względu na postępujący charakter oraz dotkliwość powikłań. Szacuje się, że całkowite koszty leczenia cukrzycy w UE pochłaniają około 10% wszystkich wydatków na opiekę zdrowotną, w Polsce jest to około 11%. Dzięki zmniejszeniu liczby hipoglikemii u pacjentów stosujących długodziałające analogi insuliny, możliwe jest lepsze wyrównanie cukrzycy, co przyczynia się do ograniczenia występowania powikłań. W efekcie przyniosłoby to znaczące oszczędności dla systemu ochrony zdrowia w Polsce.
Stosowanie długodziałających analogów insuliny, przy zlimitowaniu do najtańszej insuliny (limit dla wszystkich insulin na poziomie 100,49 zł) może przynieść znaczące oszczędności dla budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia:
ok. 15 mln zł rocznie (dla 50 tys. pacjentów leczonych LAA) dzięki zmniejszeniu ilości zażywanej przez pacjentów insuliny długodziałającej w porównaniu do mieszanek insulin, które podawane są około półtora do dwóch razy na dobę, a długodziałający analog tylko raz na dobę ok. 29 mln zł rocznie dzięki zmniejszeniu o 66% wydatków NFZ na refundację pasków cukrzycowych w grupie pacjentów przyjmujących LAA 3,2 mln – 8,4 mln zł w ciągu pięciu lat dzięki redukcji liczby hipoglikemii (koszty hospitalizacji)

Refundacja długodziałających analogów insuliny umożliwiłaby polskim pacjentom dostęp do leczenia stosowanego już we wszystkich państwach Unii Europejskiej.

Agencja Oceny Technologii Medycznych w marcu 2010 ponownie wydała pozytywną rekomendację w sprawie bezpieczeństwa stosowania analogów długodziałających. Dla środowiska lekarskiego oraz diabetyków oznacza to, że RK AOTM utrzymuje w mocy wydaną 8 grudnia 2008 roku rekomendację finansowania analogów długodziałających ze środków publicznych.

Innymi słowy…
Jeśli przed snem poziom cukru jest dobry, a rano znacznie podwyższony, jeśli zwiększone dawki insuliny klasycznej nie dają pożądanych rezultatów, być może należy zastosować długodziałający analog insuliny.

Ta forma insuliny daje pacjentowi następujące korzyści:

• ułatwia utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi przez całą dobę,
• oddala obawy o nocne niedocukrzenia z utratą przytomności, czego tak bardzo obawiają się pacjenci,
• stabilizuje poziom glukozy między posiłkami,
• wyrównuje poziom cukru we krwi chroniąc tym samym przed odległymi, groźnymi dla zdrowia i życia powikłaniami, jak retinopatia, nefropatia, stopa cukrzycowa, zawał serca, udar mózgu,
• poprawia jakość życia pacjenta, co współczesna medycyna uznaje za jeden z ważnych parametrów skutecznego leczenia.

Analogi insuliny – szybko i długodziałające – to preparaty najnowszej generacji uzyskane dzięki zaawansowanym procesom biotechnologicznym. Są one zbliżone w swoim profilu działania do fizjologicznego profilu stężenia insuliny wytwarzanej w organizmie człowieka. Od insuliny ludzkiej różnią się jednym lub kilkoma aminokwasami. Preparaty te umożliwiają lepsze leczenie cukrzycy poprzez zapobieganie wzrostowi poziomu cukru po posiłku, tzw. glikemii poposiłkowej i lepsze pokrycie zapotrzebowania na insulinę przez całą dobę.