Choroba lokomocyjna – zapobieganie i łagodzenie objawów

Nawet najlepiej zaplanowaną i przygotowaną podróż może zepsuć choroba lokomocyjna. Dużo osób w obawie przed wystąpieniem nieprzyjemnych objawów rezygnuje z dalekich wypraw. Na szczęście w aptekach dostępnych jest wiele produktów, które skutecznie zapobiegają ich wystąpieniu.

Choroba lokomocyjna to schorzenie występujące podczas podróży różnymi środkami transportu. Może być spowodowane podróżą statkiem (choroba morska), samolotem (choroba powietrzna) oraz samochodem lub autokarem. Wystąpienie przykrych objawów choroby lokomocyjnej jest spowodowane niezgodnością bodźców dostarczanych przed zmysł wzroku i narząd równowagi do mózgu. Podczas jazdy samochodem wzrok odbiera zmianę otoczenia, co mózg interpretuje jako ruch. Jednocześnie narząd równowagi (błędnik) nie odnotowuje zmian położenia ciała, jednak reaguje na siły związane z przyspieszeniem i hamowaniem pojazdu.
Związane z chorobą lokomocyjną objawy można podzielić na wczesne i późne. Początkowo pojawia się brak apetytu, uczucie zmęczenia i złe samopoczucie. Następnie występują zawroty i bóle głowy, nudności, nadmierne poty, suchość w ustach lub nadmierny ślinotok oraz wymioty. Choroba szybko ustępuje po zakończeniu podróży, jednak gdy objawy są wyjątkowo nasilone może prowadzić do wycieńczenia organizmu.

Stosowane leki
W aptekach dostępne są liczne preparaty łagodzące dolegliwości związane z chorobą lokomocyjną. Do wyboru mamy substancje z grupy leków przeciwhistaminowych oraz lek naturalny – wyciąg z kłącza imbiru. Dostępne są one w różnych postaciach: gum do żucia, lizaków, tabletek oraz syropów. Alternatywą dla wymienionych substancji są plastry akupresurowe, które są w pełni bezpieczne i nie mają istotnych przeciwwskazań do stosowania.

Dimenhydrynat
Należy do pierwszej generacji leków przeciwhistaminowych, jest pochodną etanoloaminy o działaniu przeciwwymiotnym i antycholinergicznym. W zaburzeniach błędnikowych stosowany jest w dawce nieprzekraczającej 300 mg na dobę. Zapobiega wystąpieniu objawów choroby lokomocyjnej: nudnościom i wymiotom. Lek ten przenika barierę krew – mózg, z czego wynika jego depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy oraz występowanie objawów niepożądanych: senności, suchości w ustach. W połączeniu z alkoholem występują interakcje typu synergistycznego, dochodzi do nasilenia objawów niepożądanych z możliwymi zaburzeniami widzenia i halucynacjami. Przy stosowaniu dimenhydrynatu przeciwwskazane jest kierowanie pojazdami mechanicznymi.
Dimenhydrynat dostępny jest w aptekach w postaci pastylek i gum do żucia. Może być stosowany u dzieci od 2. roku życia pod warunkiem, że potrafią żuć gumę i nie ma obawy wystąpienia zachłyśnięcia. Lek powinien być podawany około godziny przed podróżą, gdyż początek działania występuje już po 20-30 minutach od podania a efekt utrzymuje się przez 4 do 6 godzin. W czasie podróży można przyjmować kolejne dawki leku w odstępach 30 minutowych. Maksymalna dawka dobowa substancji zależna jest od wieku.

Prometazyna
Podobnie jak dimenhydrynat, prometazyna jest lekiem przeciwhistaminowym pierwszej generacji. Jest pochodną fenotiazyny. Wykazuje działanie przeciwmuskarynowe i silnie uspokajające. Przede wszystkim stosowane jest w chorobach alergicznych, takich jak: pokrzywka, alergiczne zapalenie spojówek czy nieżyt nosa. W łagodzeniu objawów choroby lokomocyjnej wykorzystywane jest jej działanie polegające na skutecznym hamowaniu nudności i wymiotów.

Prometazna dobrze się wchłania po podaniu doustnym. Jej maksymalne stężenie występuje po około 2-3 godzinach od momentu podania. Półokres eliminacji substancji z surowicy wynosi od 5 do 14 godzin. Prometazyna łatwo przenika barierę krew-mózg, stąd jej możliwe działania niepożądane wynikające z depresyjnego wpływu na ośrodkowy układ nerwowy. Ponadto łatwo przenika przez łożysko i jest przeciwwskazana kobietom ciężarnym.

Wyciąg z imbiru
W aptekach dostępne są tabletki, syropy oraz lizaki zawierające ekstrakt z kłącza imbiru lekarskiego (Zingiber officinale). Jest to naturalny środek łagodzący objawy choroby lokomocyjnej. Jest dobrze tolerowany zarówno przez dzieci, jak i osoby dorosłe. Ponadto w przeciwieństwie do preparatów zawierających substancje przeciwhistaminowe, nie powoduje senności oraz nadmiernej suchości w jamie ustnej. Bezpieczeństwo związane ze stosowaniem preparatów zawierających ekstrakt z imbiru sprawia, że są one polecane jako alternatywa dla leków syntetycznych.

Plastry akupresurowe
Zasada ich działania polega na ciągłym masażu odpowiedniego punktu ciała, co przeciwdziała występowaniu objawów choroby lokomocyjnej. Metoda ta podobna jest do działania igły do akupunktury, jednak w przeciwieństwie do niej nie powoduje podrażnień skóry. Masowany jest punkt kontroli wewnętrznej, który znajduje się w pobliżu nadgarstków, na dłoniowej powierzchni przedramienia. Zgodnie z zasadami tradycyjnej medycyny chińskiej miejsce to odpowiedzialne jest za przeciwdziałanie wymiotom oraz nudnościom. Plastry sprzedawane są po 2 sztuki w opakowaniu. Należy przykleić je równocześnie na właściwe punkty nadgarstków, najlepiej około 15 minut przed rozpoczęciem podróży. Plastry można stosować u dzieci powyżej trzeciego roku życia. Do ich głównych zalet należy brak efektów ubocznych oraz działań niepożądanych. Nie zawierają żadnych substancji leczniczych. Składają się ze stożka umocowanego w kołnierzyku, który mocowany jest do skóry przy pomocy niealergizującego plastra. Mogą być one stosowane przez kobiety w ciąży i matki karmiące oraz osoby z takimi schorzeniami przewlekłymi, jak: cukrzyca, jaskra czy alergie.

Zapobieganie i leczenie
Oprócz stosowania środków farmakologicznych, które zapobiegają wystąpieniu objawów schorzenia, pacjenci ze skłonnościami do kinetozy powinni przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim należy siadać zawsze przodem do kierunku jazdy. W miarę możliwości starać się wietrzyć pojazd oraz robić krótkie odpoczynki na świeżym powietrzu. Istotna jest także dieta przed podróżą: zaleca się spożywanie tylko lekkich posiłków oraz wystrzeganie się napojów gazowanych. Podczas jazdy osoby z dolegliwościami choroby lokomocyjnej powinny wpatrywać się w jeden stabilny punkt w krajobrazie, ponieważ koncentracja wzroku na szybko przesuwających się samochodach, domach czy drzewach będzie tylko pogłębiać przykre dolegliwości. Gdy wystąpią mdłości, należy w miarę możliwości szybko zaczerpnąć świeżego powietrza (otworzyć okno lub zrobić przerwę w podróży) i głęboko oddychać. Ponadto przed planowaną podróżą należy być wypoczętym. U osób przemęczonych lub tych, które niedostatecznie się wyspały, objawy choroby lokomocyjnej się nasilają.

W aptekach dostępne są tabletki, syropy oraz lizaki zawierające ekstrakt z kłącza imbiru lekarskiego. Jest to naturalny środek łagodzący objawy choroby lokomocyjnej. Jest dobrze tolerowany zarówno przez dzieci, jak i osoby dorosłe.