Choroba lokomocyjna

Podczas wakacyjnych podróży objawy choroby lokomocyjnej stają się szczególnie uciążliwe, a pacjenci częściej niż w innych porach roku poszukują skutecznego leku w aptekach. Jak zatem powinni przygotować się do wyjazdu?

Choroba lokomocyjna to powszechny problem, dotykający najczęściej dzieci w wieku 2-12 lat. Uważa się, że jej objawy (nudności, wymioty, bladość skóry) wynikają z niemożności przetworzenia przez mózg sprzecznych informacji o ruchu i pozycji ciała, odbieranych przez zakończenia czuciowe zmysłu równowagi i wzroku. Przypadłość ta może dotknąć osobę w każdym wieku, poruszającą się dowolnym środkiem lokomocji (samochód, pociąg, statek, samolot). Na rynku dostępnych jest wiele preparatów pomagających zwalczyć objawy choroby lokomocyjnej. Podczas dokonywania wyboru, warto wziąć pod uwagę m.in. czas działania leku i długość podróży.

Sposoby leczenia
Zastosowanie w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej mają przede wszystkim leki przeciwhistaminowe, cholinolityczne i preparaty na bazie imbiru. Swoich zwolenników ma również akupresura (na rynku dostępne są plastry do masażu okolic nadgarstka, mających odpowiadać za hamowanie odruchu wymiotnego), choć wciąż brakuje dowodów naukowych potwierdzających jej skuteczność.

Leki przeciwhistaminowe
W chorobie lokomocyjnej stosuje się leki przeciwhistaminowe I generacji, działające poprzez zahamowanie ośrodka wymiotnego w mózgu. Przedstawicielem tej grupy jest m.in. dimenhydrynat, a także dostępna na receptę prometazyna. Leki te są skuteczne, ale wywołują szereg objawów niepożądanych, takich jak senność, otępienie, zaburzenia koordynacji ruchowej, a także suchość w ustach, zaburzenia widzenia i trudności w oddawaniu moczu (tzw. objawy cholinolityczne). Z tych powodów są przeciwwskazane w jaskrze i przy chorobach prostaty. Leki te przyjmuje się około pół godziny przed podróżą, a ponieważ czas ich działania wynosi do czterech godzin, przy dłuższej trasie dawkę należy powtórzyć.

Leki cholinolityczne
Najskuteczniejszym lekiem przeciwwymiotnym z tej grupy jest bromowodorek hiscyjaminy – alkaloid tropanowy występujący m.in. w roślinach z rodziny psiankowatych (bieluń indiański, lulek czarny, lulecznica ukraińska). W chorobie lokomocyjnej podaje się zazwyczaj 0,6 mg pół godziny przed podróżą, co zapobiega wystąpieniu jej objawów. Lek jest mniej skuteczny w przypadku objawów już rozwiniętych. Podobnie jak w przypadku leków przeciwhistaminowych, czas działania jest krótki, więc jeśli podróż trwa ponad cztery godziny, należy przyjąć kolejną dawkę. Hioscyjamina wywołuje działania niepożądane takie jak leki przeciwhistaminowe.

Preparaty na bazie imbiru
Preparaty zawierające ekstrakt z kłącza imbiru (Zingiber officinalis) stają się powoli najliczniejszą grupą środków stosowanych w chorobie lokomocyjnej. Występują nie tylko w tradycyjnej formie tabletek, ale także w postaci pastylek do ssania, syropu i lizaków, co ma ułatwić ich podawanie dzieciom. Preparaty te nie wywołują typowych dla innych leków objawów cholinolitycznych i senności, a z przeprowadzonych jak dotąd badań wynika, że poprzez działanie rozkurczowe oraz nasilanie wydzielania soków trawiennych i śliny, zmniejszają mdłości i wymioty.