Biegunka infekcyjna a probiotyki

Biegunka infekcyjna a probiotyki


Zwiększenie częstości wypróżnień oraz masy stolca powyżej 200 g w ciągu dnia, spowodowane wzrostem ilości wody wypełniającej jelita, to główny objaw biegunki infekcyjnej.

Biegunka infekcyjna jest chorobą zakaźną. Zwiększonej częstości wypróżnień zazwyczaj towarzyszy obecność śluzu, ropy lub krwi w kale. W większości przypadków choroba sama stopniowo ustępuje, zwykle przed zasięgnięciem porady lekarza. Oprócz biegunki mogą pojawić się kurczowe bóle brzucha, nudności oraz wymioty.

Źródła zakażenia
Przyczyną biegunki infekcyjnej najczęściej są zakażenia wirusowe i bakteryjne. Rzadziej wywoływane są one przez pierwotniaki lub grzyby. Źródłem infekcji bywa skażona przez drobnoustroje woda i żywność, zaś rezerwuar chorobotwórczych drobnoustrojów stanowią chore zwierzęta i ludzie. Do zatrucia dochodzi natomiast po spożyciu pożywienia zanieczyszczonego wydalinami z przewodu pokarmowego zarażonego osobnika lub produktów pochodzących od chorego zwierzęcia, w postaci poddanych niewłaściwej obróbce termicznej – niepasteryzowanego mleka, jajek czy mięsa. Bardzo rzadko dochodzi do zakażenia drogą kontaktu bezpośredniego.

Biegunka infekcyjna jest drugą, po chorobach układu krążenia, przyczyną zgonów na świecie. Dotyczy głównie ubogich społeczeństw o niskim standardzie życia. Szacuje się, że zakażenia rotawirusami wywołują aż 120-140 milionów zachorowań rocznie, są przyczyną 600 tys. zgonów, przede wszystkim w grupie małych dzieci.

W Polsce obserwuje się zmniejszenie liczby zachorowań na biegunkę infekcyjną z uwagi na poprawę warunków socjoekonomicznych oraz rosnący nadzór nad produkcją i sprzedażą żywności. Według danych Państwowego Zakładu Higieny w 2004 roku zapadalność na salmonellozę wynosiła 41,4 przypadków, na czerwonkę bakteryjną – 0,19, a na biegunkę o podłożu wirusowym – 27,2 na 100 tys. mieszkańców. W praktyce klinicznej liczby te są znacznie większe, z uwagi na fakt, że nie wszystkie przypadki choroby są zgłaszane.

Warto wspomnieć, że biegunka infekcyjna może występować w postaci pojedynczych zachorowań lub zbiorowych zatruć w następstwie wspólnej ekspozycji na czynnik chorobotwórczy, np. podczas przyjęcia. Z kolei rodzaj zatrucia pokarmowego jest związany z sezonowością. Zakażenia wywołane przez bakterie Salmonella i Shigella występują w miesiącach letnich, zakażenia Campylobacter jejuni – wiosną, a zakażenia Yersinia enterocolitica oraz rotawirusowe obserwowane są przeważnie zimą.

Leczenie
W razie wystąpienia biegunki infekcyjnej w pierwszej kolejności należy zadbać o uzupełnienie traconych płynów. Najefektywniej to można zrobić za pomocą gotowych lub przygotowywanych samodzielnie doustnych roztworów nawadniających. Oddanie biegunkowego stolca lub wystąpienie wymiotów wymaga podawania płynów w ilości: 5-10 ml/kg masy ciała, czyli około 350-700 ml, po każdym luźnym stolcu lub wymiotach. W przypadku braku możliwości nawadniania doustnego, nieskuteczności tej formy uzupełniania płynów lub pogorszenia ogólnego stanu chorego (nasilenie odwodnienia, wysoka temperatura ciała, objawy niedrożności przewodu pokarmowego, nadmierne osłabienie itd.) leczenie należy kontynuować w szpitalu za pomocą dożylnych wlewów umożliwiających właściwe wyrównanie niedoborów wodno-elektrolitowych.

Po fazie szybkiego nawadniania i stabilizacji pacjenta należy rozpocząć żywienie doustne. Jako środek uzupełniający (zwłaszcza u dzieci), zarówno w leczeniu biegunki, jak i w przebiegu antybiotykoterapii, stosuje się probiotyki zawierające bakterie o korzystnym wpływie na odbudowę naturalnej flory bakteryjnej. U chorych z wodnistą biegunką bez gorączki lub z niewielką gorączką można także stosować leki zwalniające perystaltykę, takie jak Loperamid. Leczenie to jest bardzo skuteczne i rzadko wywołuje działania niepożądane. Wskazane jest rozpoczynanie terapii od dawki 4 mg jednorazowo, a następnie po 2 mg po każdym stolcu biegunkowym. Maksymalna dawka to 8 mg na dobę. Należy pamiętać, że lek ten jest przeciwwskazany w przypadku krwistej biegunki lub wysokiej gorączki.

Lekarz może przepisać także środki o działaniu rozkurczowym. Niektóre z nich to preparaty OTC, np. Drotaweryna. Przynoszą one ulgę pacjentowi i zmniejszają aktywność motoryczną przewodu pokarmowego.

Wskazania do swoistego leczenia zakażeń przewodu pokarmowego są bardzo ograniczone, decyduje o nich lekarz, po wykonaniu dodatkowych badań.

Skuteczność udowodniona naukowo
Probiotyki są ważnym elementem zwalczania zatruć pokarmowych. Ich wpływ na leczenie ostrej biegunki infekcyjnej oraz zapobieganie jej u dzieci do drugiego roku życia był oceniany w co najmniej 13 badaniach randomizowanych i przeprowadzanych metodą podwójnej ślepej próby z placebo.

Skuteczność probiotyków w leczeniu ostrej biegunki oceniono w dziesięciu badaniach. Wszystkie obejmowały chorych hospitalizowanych i przeprowadzono je w krajach rozwiniętych. Stosowano w nich Lactobacillus GG (w dawce 0,5-2 x 1010-11 CFU co 12 godzin), (w dawce 1010-11 CFU co 24 godzin), Lactobacillus acidophilus LB, Saccharomyces boulardii (w dawce 200 mg co 8 godzin) oraz mieszankę trzech probiotyków: S. thermophilus, L. acidophilus i L. bulgaricus. Szczegółowa ocena skuteczności stosowania poszczególnych szczepów wykazała, że jedynie Lactobacillus GG istotnie zmniejszał ryzyko utrzymywania się biegunki powyżej trzech dni. Wyliczono również, że taki korzystny efekt uzyskiwano u co czwartego dziecka. Stosowanie probiotyków zawierających Lactobacillus GG oraz Lactobacillus reuteri znamiennie skracało czas trwania biegunki – o około 18,2 godzin w stosunku do placebo. Probiotyki okazały się najskuteczniejsze u dzieci z biegunką o udokumentowanej etiologii rotawirusowej. Tylko w jednym z trzech badań wykazano, że stosowanie Lactobacillus GG znamiennie zmniejszało ryzyko zachorowania na biegunkę szpitalną u hospitalizowanych dzieci. Wszystkie badania jednoznacznie wskazują, że najbardziej skuteczny w leczeniu biegunki infekcyjnej u dzieci jest szczep probiotyczny Lactobacillus GG.


Doustny roztwór nawadniający

Doustny roztwór nawadniający można przygotować samodzielnie. Wystarczy w litrze przegotowanej wody rozpuścić: 1 łyżeczkę soli kuchennej, 3-8 łyżeczek cukru (korzystniejsza od sacharozy jest glukoza), ½ łyżeczki wodorowęglanu sodu. Opcjonalnie można dodać 1 filiżankę soku pomarańczowego, celem uzupełnienia niedoborów potasu.

Choremu można również polecić dostępne w aptekach bez recepty gotowe preparaty nawadniające, np. Gastrolit, Orsalit czy Saltoral. Z uwagi na nieprzyjemny smak, doustne roztwory nawadniające należy podawać schłodzone i pić małymi porcjami.


W profilaktyce i przebiegu biegunki infekcyjnej należy pamiętać o:

▪ myciu rąk przed jedzeniem,
▪ myciu surowych warzyw i owoców,
▪ uzupełnianiu płynów na bieżąco w trakcie biegunki – najlepiej za pomocą doustnych płynów nawadniających,
▪ wizycie u lekarza, gdy pogłębią się niedobory płynów, wystąpi wysoka gorączka bądź postępujące osłabienie,
▪ ostrożności w samodzielnym leczeniu się antybiotykami,
▪ ostrożności w przyjmowaniu leków zwalniających perystaltykę (np. Loperamid) i leków rozkurczowych (np. Drotaweryna),
▪ tym, że biegunka infekcyjna to choroba brudnych rąk – własnych lub osób, które miały kontakt z żywnością na naszym talerzu,
▪ przechowywaniu żywności w warunkach zalecanych przez producentów.

4.4/5 - (333 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH