Zdrowie paznokci

Piękne dłonie i paznokcie są marzeniem wielu osób. Ich wygląd i stan zależą w dużej mierze od uwarunkowań genetycznych, ale także od innych czynników, m.in. od niedoborów pokarmowych, schorzeń narządów wewnętrznych, wilgoci, temperatury i wykonywanej pracy.

Paznokcie zbudowane są głównie z białka zwanego kreatyną i należą do najmocniejszych tkanek organizmu. Uważane za ozdobę, mogą też świadczyć o ogólnym stanie zdrowia czy stylu życia.

Przyczyny chorób paznokci
Często trudno określić, co powoduje deformację paznokcia, zwłaszcza że szkodliwe czynniki mogą się na siebie nakładać. Przyczynami chorób mogą być m.in. uwarunkowania genetyczne – atrofia (zanik), hematrofia, ścieńczenie płytek paznokciowych, wrodzone zgrubienie paznokci, rogowacenie podpaznokciowe itp. W przypadku zaburzeń genetycznych niewiele można zrobić, jedynym rozwiązaniem jest nałożenie tipsów.

Wzrost i wygląd paznokci zależy również od odżywiania. Przyczyną ich deformacji może być np. niedobór żelaza, witamin B i C, kwasu foliowego, wapnia, magnezu, cynku oraz krzemu.

Zmiany płytek paznokciowych towarzyszą także chorobom dermatologicznym. Często mogą być pierwszym objawem zaczynającej się dermatozy (łuszczyca, liszaj płaski, wyprysk, łysienie plackowate, brodawki zwykłe, atopowe zapalenie skóry).

Wzmacnianie paznokci
Witaminy z grupy B (przede wszystkim biotyna) współdziałają z witaminami C i E w budowaniu keratyny i innych białek potrzebnych do wzmocnienia paznokci. Do budowania płytki potrzebne są także: wapń, magnez, żelazo i wiele innych pierwiastków, które znaleźć można w zestawach witamin i minerałów budujących kości.

Oleje z ryb oraz olej z wiesiołka dwuletniego i ogórecznika lekarskiego zawierają dużo niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, odżywiają paznokieć, zapobiegają jego kruchości i łamliwości. Jeśli na paznokciach występują białe plamy, należy zażywać dodatkowo cynk.

W leczeniu zmian paznokci pomocne mogą okazać się także preparaty ziołowe – skrzyp polny i liście pokrzywy. Można także stosować preparaty do użytku zewnętrznego – odżywki w formie lakierów lub olejków (np. olejek z drzewa herbacianego). Każdą kurację trzeba prowadzić cierpliwie przez co najmniej 2 miesiące.

Zakażenia grzybicze
Jednym z największych problemów dotyczących płytki paznokciowej są zakażenia grzybicze. Statystyki alarmują: co piąty Polak choruje na grzybicę paznokci! Jest ona zaraźliwa, a nieleczona atakuje całe rodziny i może przyczyniać się do powstawania innych chorób, np. na tle alergicznym.

Na zakażenie grzybicą narażeni są wszyscy, którzy przebywają w ciepłych, wilgotnych i ciemnych pomieszczeniach, a także ci, którzy korzystają ze wspólnych saun i pryszniców, odwiedzają baseny i obiekty sportowe. Można się nią zakazić m.in. chodząc bosymi nogami po dywanach hotelowych, nosząc ciężkie, ciasne, gumowe obuwie lub przymierzając w sklepie zainfekowane obuwie.

Grzybica częściej występuje na paznokciach stóp niż rąk. Zaczyna się od zmiany zabarwienia bocznej części płytki na białe, żółte lub czarne. Następnie ta część paznokcia zaczyna grubieć i unosić się, a zmiana zabarwienia powoli obejmuje cały paznokieć, który boli przy najmniejszym ucisku. W miarę postępu choroby zniszczona płytka paznokciowa staje się krucha i łamliwa. Trudno jest wtedy chodzić, nawet najwygodniejsze buty mogą podrażniać chore palce.

Jak leczyć grzybicę paznokci?
Bardzo trudno leczy się paznokcie zakażone grzybicą. Należy udać się na konsultację do dermatologa nawet wówczas, gdy zmiany na paznokciach są niewielkie. Nieleczona grzybica powoduje bowiem przykre dolegliwości i co gorsza może ,,przenieść się” na całą rodzinę. Obecnie stosowane są trzy rodzaje terapii: leczenie ogólne, miejscowe i chirurgiczne. O wyborze metody leczenia decyduje stan zdrowia pacjenta, jego wiek i postać kliniczna choroby. Metoda chirurgiczna na szczęście stosowana jest bardzo rzadko, a polega na usuwaniu zajętych płytek.

Leczenie ogólne polega na przyjmowaniu doustnie terbinafiny i itrakonazolu. Przed rozpoczęciem leczenia należy zapoznać się z wynikiem wcześniej wykonanego badania mikologicznego.

W leczeniu miejscowym stosuje się 8proc. cyklopiroks lub 5proc. amorolfinę w formie lakierów do paznokci, a także 1proc. bifonazol w 40proc. kremie mocznikowym.

Aby uzyskać lepszy efekt, leczenie miejscowe często jest uzupełnieniem terapii ogólnej.

Profilaktyka
Aby uniknąć przykrych dolegliwości, należy pamiętać o profilaktyce. Stosować dietę bogatą w substancje potrzebne do budowy paznokcia. Nie wycinać skórek, bo chronią one przed grzybami i bakteriami. Stosować jedynie biologiczny manicure.

Podczas wykonywania prac domowych, zwłaszcza gdy używa się środków chemicznych, należy zakładać rękawiczki. Krótko obcinać paznokcie, ponieważ długie łatwo się łamią. Należy nosić wygodne obuwie i bawełniane skarpety. Po myciu dokładnie osuszać stopy i ręce.

#Najczęstsze zmiany na paznokciach

• UBYTKI KROPKOWATE – powstają one w płytce paznokciowej na skutek miejscowych zaburzeń w jej odżywianiu. Takie zmiany spotyka się również w łuszczycy (tzw. plamy olejowe).
• BIELACTWO PAZNOKCI – to białe poprzeczne prążki. Przyczyną ich powstania są zatrucia metalami ciężkimi, zaburzenia przemiany materii. Gdy kształt porcelanowobiałych plam jest kropkowaty, pasmowaty bądź nieregularny, sugerują one mikrourazy kosmetyczne (np. wycinanie skórek). Bielactwo może być również samoistne lub dziedziczne.
• BRUZDY POPRZECZNE – występują w ciężkich chorobach zakaźnych, zatruciach, leczeniu cytostatykami. Mogą pojawiać się u osób mających nieumiejętnie wykonywany manicure, a także po urazach mechanicznych i uszkodzeniach bakteryjnych.
• ZGRUBIENIA POJEDYNCZYCH PAZNOKCI – obserwuje się je po urazach paznokcia: odmrożeniach, grzybicy, ucisku przez za ciasne buty.
• SZPONOWATOŚĆ PAZNOKCIA – zmiany polegają na zgrubieniu i wydłużeniu płytek, utracie połysku i zbrunatnieniu. Wśród różnych przyczyn schorzenia główną rolę odgrywają urazy mechaniczne oraz zaburzenia atroficzne np. w przebiegu cukrzycy.
• ZWIĘKSZONA ŁAMLIWOŚĆ PAZNOKCI – może być wynikiem niedoboru magnezu oraz działania chemikaliów.
• KRUCHOŚĆ PAZNOKCI – występuje przy braku krzemu w organizmie.