zgaga

Zgaga – piecze i boli


Zgaga – osoby uskarżające się na nią warto namawiać do zmiany nawyków żywieniowych, żeby zminimalizować, a nawet wyeliminować objawy.

Pieczenie w przełyku, odbijanie, nieprzyjemny zapach z ust, ból i ucisk w okolicach mostka to bardzo często zgłaszane przez pacjentów dolegliwości. Wszystkie związane są z dość popularnym objawem, jakim jest zgaga. Nie jest to choroba sama w sobie, lecz symptom innych dolegliwości. Przyczyn tego stanu jest bardzo wiele, od zupełnie błahych, związanych przede wszystkim ze stylem życia i stosowaną dietą, do naprawdę poważnych schorzeń. Rola farmaceuty w rozmowie z pacjentem jest w tym przypadku niezwykle ważna. Po pierwsze, zgaga wywołana nawet niegroźnymi schorzeniami, a nieleczona, może prowadzić do poważnych powikłań. Po drugie, wizyta w aptece i rozmowa z farmaceutą może być dla pacjenta mobilizacją do zgłoszenia się na wizytę u lekarza specjalisty w celu uzyskania właściwej diagnozy, a w przyszłości – do ewentualnego podjęcia diagnostyki i wykluczenia poważniejszych schorzeń.

Patomechanizm i przyczyny powstania zgagi
Zgaga to tylko objaw, a nie jednostka chorobowa sama w sobie. Jest efektem przedostawania się do przełyku kwaśnej treści pokarmowej z żołądka. W wyniku tego procesu wrażliwe ściany przełyku zostają podrażnione, czego efektem jest pieczenie i ból. Dodatkowo sok żołądkowy może przedostać się aż do narządów budujących aparat mowy i do górnego odcinka układu oddechowego, stąd podrażnienia gardła, krtani i strun głosowych. Treść pokarmowa lekko przetrawiona charakteryzuje się również nieprzyjemnym smakiem i zapachem. Przyczyn wystąpienia tego problemu może być bardzo wiele. Wśród nich wymienić można niestrawność, przejedzenie oraz nadkwaśność żołądka, czyli nadprodukcję kwasu solnego, a także chorobę wrzodową żołądka. Najczęściej zgaga pojawia się w przebiegu refluksu żołądkowo-przełykowego. Jest to jednostka chorobowa, w której zwieracz wpustu żołądka pracuje nieprawidłowo i nie zabezpiecza treści pokarmowej przed cofaniem się do przełyku. Przyczyną takiego stanu jest niedostateczne napięcie mięśni w tej okolicy. Zgaga bardzo często towarzyszy również ciąży, co wynika ze zmian hormonalnych oraz anatomicznych. Wśród innych przyczyn wymienić należy zaburzenia motoryki przełyku oraz zwiększone ciśnienie w żołądku, pojawiające się choćby w wyniku przejedzenia, ciąży oraz z powodu otyłości.

Do produktów, które mogą powodować i potęgować objawy zgagi, niezależnie od jej przyczyny, należy alkohol, papierosy, produkty kwaśne, takie jak soki i owoce cytrusowe, kawa, potrawy ciężkostrawne, czekolada, ostre przyprawy oraz napoje gazowane. Spośród czynników związanych ze stylem życia za zgagę odpowiadać może stresujący tryb życia i nieregularne odżywianie się. Również niektóre leki mogą mieć wpływ na pojawienie się objawów zgagi. To np. leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym preparaty na nadciśnienie, stosowane w chorobie niedokrwiennej serca, a ponadto niesteroidowe leki przeciwzapalne, preparaty potasu, magnezu, wapnia oraz niektóre antybiotyki.

Zgaga – dolegliwości i diagnostyka
Główne objawy zgłaszane przez pacjentów cierpiących na zgagę to: palenie w przełyku, ból w klatce piersiowej, uczucie gorzkiego, nieprzyjemnego smaku w ustach, nieświeży oddech, odbijanie. Zwykle ból zlokalizowany jest tuż przy mostku, w cięższych postaciach choroby może promieniować nawet do szczęki. Czasem jest tak silny, że przypomina ból towarzyszący zawałowi serca. Do bardziej nietypowych objawów należą przewlekła chrypka, ból gardła, męczący suchy kaszel. Jeśli problem występuje przewlekle, to może wpływać nawet na pojawienie się ubytków zębowych.

Nadkwaśność, która może być również źródłem zgagi, charakteryzuje się przede wszystkim uczuciem ucisku i bólu żołądka, pieczeniem pod mostkiem i uczuciem pełności po jedzeniu. Wszystkie opisane dolegliwości zwiększają się zwykle po obfitym i ciężkostrawnym posiłku. Zgaga dokucza o wiele częściej w pozycji leżącej i po nocnym odpoczynku, gdyż treść pokarmowa może dużo łatwiej cofać się do przełyku. Jeżeli pacjent często skarży się na te objawy, to warto zalecić mu wizytę u lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty gastrologa. Należy zdiagnozować przyczynę problemu, zwłaszcza przy znacznym nasileniu objawów, bo jeśli pojawiają się często mogą świadczyć o poważnych problemach ze zdrowiem. Diagnoza stawiana u osób z nawracającym problemem opiera się w pierwszej kolejności na wywiadzie, następnie lekarz może skierować pacjenta do laryngologa, by ocenił gardło i górne części przełyku. Najczęściej jednak konieczne jest wykonanie gastroskopii. Podczas tego badania można dokładnie obejrzeć śluzówkę przełyku, ocenić napięcie zwieracza wpustu żołądka i pobrać ewentualne próbki tkanki do badania histopatologicznego. Po rozpoznaniu lekarz zwykle zaleca farmakoterapię zarówno objawową, jak i przyczynową.

Poważne powikłania zgagi
Kontakt kwaśnej treści żołądkowej z nieprzystosowaną do tego środowiska śluzówką żołądka jest przyczyną powstawania zmian na poziomie komórkowym, które mogą prowadzić do poważnych powikłań. Śluzówka przełyku ulega poparzeniu i podrażnieniu. W pierwszej kolejności pojawia się zapalenie przełyku, którego efektem mogą być owrzodzenia i nadżerki. W wyniku przewlekłego stanu zapalnego dochodzi również do zwężenia światła przełyku, a komórki śluzówki zostają zastąpione przez te występujące w żołądku – przypadłość taką określa się mianem przełyku Baretta. Jest to objaw niebezpieczny, ponieważ zmiany komórkowe mogą być początkiem zmian nowotworowych i rozwoju raka przełyku. Na powikłania najbardziej narażone są osoby, u których objawy choroby pojawiają się często, kilka razy w tygodniu, a więc przełyk ma praktycznie nieustający kontakt z podrażniającym go sokiem żołądkowym.

Profilaktyka zgagi
Farmaceuta ma do swojej dyspozycji wiele leków dostępnych bez recepty, które może zaproponować osobom uskarżającym się na zgagę oraz nadkwaśność. Jednak warto pamiętać i rozmawiać o tym ze swoimi pacjentami, że w pierwszej kolejności najważniejsza jest profilaktyka, czyli zmiana stylu życia. Zdarza się, że działanie takie w zupełności wystarczy, aby zminimalizować, a nawet wyeliminować objawy. Podstawą jest unikanie pokarmów powodujących nieprzyjemne dolegliwości, czyli ciężkostrawnych, tłustych i kwaśnych. Papierosy, kawa i alkohol również nie są wskazane. Osoba cierpiąca na zgagę powinna regularnie spożywać racjonalne posiłki i nie dopuszczać do przejadania się. Po spożyciu posiłku najlepiej pozostać w pozycji pionowej (stojącej lub siedzącej). Niewskazane jest kładzenie się po jedzeniu, ponieważ ułatwia to cofnięcie się treści pokarmowej do przełyku. Ostatni posiłek najlepiej spożyć na 2-3 godziny przed snem. Osoba cierpiąca z powodu zgagi powinna spać z lekko uniesionym tułowiem.

Walka z nadwagą oraz unormowanie stylu życia, w tym redukcja stresu, również należą do ważnych zaleceń w tej jednostce chorobowej.

Leki bez recepty
Bardzo często się zdarza, że dolegliwości są dość silne i pacjent szuka w aptece pomocy, prosząc o leki dostępne bez recepty. Wszystkie preparaty na zgagę mają za zadanie obniżyć lub zneutralizować wytworzony kwas solny i tym samym zmniejszyć przyczynę podrażnienia. Istnieje kilka podstawowych grup leków, które można zaproponować. Należy uświadomić pacjentom, że takie postępowanie powinno być jedynie doraźne. Niezbędna jest konsultacja lekarska, ponieważ ustalenie przyczyny jest najważniejsze, a stałe leczenie pozwoli zapobiec wystąpieniu powikłań. Szczególnie ważne jest odesłanie pacjenta do lekarza, jeśli objawom towarzyszy gorączka, bardzo silny ból, krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego, trudności w połykaniu, nudności, wymioty, brak apetytu oraz utrata wagi.

4.5/5 - (58 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH