Zespół suchego oka

Zespół suchego oka – leczenie i odpowiednie zakraplanie


W wyniku niedostatecznego wydzielania łez może dojść do nadmiernego złuszczania się nabłonka ochraniającego gałkę oczną. Niestety, może się to wiązać z licznymi  i dokuczliwymi objawami. Taki stan nazywamy zespołem suchego oka. Czy zakraplanie wystarczy?

Zespół suchego oka sprawia, że oko narażone jest na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych oraz na atak drobnoustrojów. Do sprawnego funkcjonowania gałek ocznych niezbędna jest substancja, którą nazywamy „film łzowy”. Jest to substancja produkowana przez gruczoły znajdujące się w obrębie gałki ocznej. Pokrywa ona szczelnie oko, nawilżając, dotleniając oraz jednocześnie chroniąc je przed czynnikami zewnętrznymi. Film łzowy zbudowany jest z trzech warstw.

Najbliżej oka znajduje się warstwa śluzowa, która odpowiada za przyleganie filmu do powierzchni oka. Środkowa warstwa jest mocno uwodniona, dzięki czemu może się w niej znajdować rozpuszczony tlen niezbędny do funkcjonowania komórek rogówki. W warstwie tej rozpuszczone są również substancje o właściwościach przeciwbakteryjnych. Trzecia warstwa, występująca najbardziej zewnętrznie, składa się z lipidów tworzących szczelną ochronę przed wyparowywaniem warstw położonych niżej. Spełnia ona również rolę substancji natłuszczającej i smarującej.

Tak zbudowany film łzowy stale omywa gałkę oczną. Niestety jest on strukturą nietrwałą, dlatego w oku znajduje się także wiele gruczołów odpowiedzialnych za ciągłą produkcję poszczególnych jego składników. Są to przede wszystkim gruczoły kubkowe, łzowe, tarczkowe oraz przyrzęskowe. Łzy po spełnieniu swojej roli zostają odprowadzone przez kanaliki łzowe i przewód nosowo-łzowy do jamy nosowej.

Przyczyny zespołu suchego oka

Przyczyn występowania zaburzeń produkcji filmu łzowego lub jego nadmiernego parowania może być bardzo wiele: począwszy od różnych chorób przewlekłych, aż po czynniki środowiskowe. Zmniejszona ilość wytwarzanych łez to przede wszystkim efekt starzenia się organizmu, ale także wynik zmian hormonalnych, na przykład w przypadku menopauzy lub długotrwałego zażywania środków antykoncepcyjnych.

Wspomniane objawy towarzyszą również nadczynności tarczycy przebiegającej z wytrzeszczem, zespołowi Sjögrena, sarkoidozie, mononukleozie, AIDS, białaczce i niektórym schorzeniom neurologicznym przebiegającym z porażeniem nerwów czaszkowych. Inną ważną przyczyną powstania zespołu suchego oka są skutki uboczne działania leków stosowanych przewlekle.

Dotyczy to nie tylko wspomnianych już wcześniej leków hormonalnych, ale także tych stosowanych w nadciśnieniu tętniczym krwi, arytmii, leków psychotropowych, przeciwalergicznych, antydepresantów oraz cytostatyków. Na objawy suchego oka bardzo często skarżą się również użytkownicy soczewek kontaktowych.

Do czynników, które bardzo często wywołują problemy z suchym okiem zaliczyć należy również czynniki zewnętrzne – środowiskowe. Związane są one przede wszystkim z prowadzonym trybem życia. Dolegliwości pojawiają się przede wszystkim u osób, które przebywają w klimatyzowanych pomieszczeniach, męczą wzrok długo pracując przed ekranem komputera lub czytając przy złym oświetleniu. Szkodliwy jest również dym papierosowy, kurz i wszelkie zanieczyszczenia powietrza. Często też, nie zdając sobie z tego sprawy, pacjenci szkodzą sobie nadużywając sztucznych łez. Takie preparaty z dużą zawartością konserwantów stosowane długotrwale mogą również negatywnie wpływać na stabilność filmu łzowego. Należy też pamiętać, że jeśli nawet same czynniki zewnętrzne nie są bezpośrednią przyczyną wystąpienia problemu z oczami, mogą ten problem zaostrzać i potęgować.

Najczęstsze objawy

Pacjenci cierpiący na zespół suchego oka najczęściej skarżą się na uczucie suchości, pieczenia, obecności piasku pod powiekami. Oczy mogą być dodatkowo zaczerwienione, może pojawić się świąd, a nawet ból. W kącikach czasem zbiera się patologiczna, ropna wydzielina, a powieki mogą być opuchnięte i bolesne. Zdarza się, że paradoksalnie, jako objaw zespołu suchego oka występuje nadmierne łzawienie. Poza tym oko, które nie jest odpowiednio chronione, jest narażone na wszelkie infekcje zarówno wirusowe, jak i bakteryjne. Dlatego też osoby cierpiące na zespół suchego oka dużo częściej chorują na różnorakie zapalenia. Wszystkie te objawy pojawiają się z różnym nasileniem i częstotliwością, jednak we wszystkich przypadkach mogą się one intensyfikować, kiedy chory długotrwale korzysta z komputera bądź kiedy przebywa w szkodliwych warunkach środowiskowych, takich jak na przykład zadymione lub klimatyzowane pomieszczenia.

Diagnostyka i leczenie

Aby potwierdzić zespół suchego oka należy wybrać się do lekarza. Przeprowadzi on test Schirmera. Jest to badanie polegające na umieszczeniu w worku spojówkowym paska bibuły. Po odpowiednim czasie mierzy się jego poziom nawilżenia. Inne badanie pozwala na stwierdzenie stabilności filmu łzowego – do oka zostaje wkroplona substancja fluoryzująca i następnie po jednokrotnym mrugnięciu obserwuje się, jak długo utrzymuje się jednolita warstwa tej substancji na powierzchni oka.

Po zdiagnozowaniu choroby lekarz podejmuje decyzję o odpowiednim leczeniu. W większości przypadków terapia jest objawowa. Pacjentom zaleca się regularne stosowanie kropli nawilżających – tak zwanych sztucznych łez oraz odpowiednią dbałość o higienę narządu wzroku.

Ważny jest dobór kropli, ponieważ większość z nich ma w swoim składzie konserwanty chroniące je przed rozwojem drobnoustrojów, a mogące szkodzić podrażnionym oczom. Dlatego do zadań farmaceuty należy pomoc w doborze dobrego preparatu, najlepiej spośród tych nowoczesnych, opatrzonych specjalnymi filtrami przeciwbakteryjnymi, które pozwalają na wyeliminowanie szkodliwych konserwantów oraz wydłużają znacząco przydatność kropli do użycia. W ciężkich przypadkach lekarz może zalecić bardziej skomplikowane metody leczenia. Możliwe jest trwałe laserowe zamknięcie kanalików łzowych lub czasowe ich zamknięcie przy pomocy rozpuszczalnych zatyczek.

Prawidłowe zakraplanie

  • przed zakraplaniem należy umyć ręce
  • po odciągnięciu powieki należy wkropić jedną, maksymalnie dwie krople preparatu do worka spojówkowego
  • następnie należy zamknąć oko i mrugać przez chwilę, aby rozprowadzić kroplę
  • nie powinno się dotykać oka końcówką zakraplacza ani stosować leku dłużej niż zalecił producent
4.6/5 - (223 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH