Wiosną bez łupieżu

Z niepokojem obserwujesz białe łuski we włosach? W aptekach jest wiele środków, które pomagają zwalczyć łupież. Jednak to, który z nich okaże się skuteczny, w dużej mierze zależy od przyczyny schorzenia. Często niezbędna jest pomoc dermatologa.

Z badań przeprowadzonych kilka lat temu w Polsce wynika, że nawet co czwarta osoba ma (okresowo) łupież. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyn jest wiele. Sami popełniamy wiele błędów przy pielęgnacji włosów, a jeśli do tego dochodzi genetyczna skłonność do łojotokowego zapalenia skóry lub zakażenie pewnym rodzajem grzyba – kłopoty gotowe.

Drażliwy problem
Naskórek składa się z dwóch warstw. W wewnętrznej wciąż tworzą się nowe komórki. Z czasem zostają one wypchnięte do warstwy zewnętrznej, gdzie rogowacieją i zostają odrzucane. Niewielkie złuszczanie naskórka jest więc czymś normalnym. U wszystkich pojawia się nieznaczna ilość łupieżu; jest go jednak tak mało, że łuski znikają niezauważone.

Jest wiele czynników, które niekorzystnie wpływają na skórę głowy i ją podrażniają. To np. chlorowana woda i nieodpowiednie kosmetyki (a także ich nadmiar): szampony, żele, pianki, farby, lakiery. Niekorzystnie działa też mycie włosów zbyt ciepłą lub zbyt zimną wodą, niedokładne spłukiwanie szamponu, suszenie włosów gorącym strumieniem powietrza, stosowanie lokówek. Wszystko to nadmiernie wysusza i podrażnia skórę. Bardzo źle wpływa na nią też to, że przez większość dnia przebywamy w zamkniętych, klimatyzowanych pomieszczeniach. Uniemożliwia to odpowiednie dotlenienie całego organizmu, także skóry głowy. Na jej stan negatywnie wpływa też stres, zbyt mała ilość snu, niezdrowa dieta z małą ilością witamin: A, E oraz z grupy B, a także składników mineralnych, takich jak: cynk, krzem, siarka.

Szkodliwy grzyb
Na naszej skórze głowy bytują różne drobnoustroje, nie czyniąc żadnej szkody. Jednym z nich jest grzyb Malassezia furfur, zwany też czasem Pityrosporum ovale. Gdy skóra jest osłabiona, może on szybko się namnożyć, a wtedy zaczyna być groźny. Przyspiesza dojrzewanie komórek skóry i ich szybsze złuszczanie. Pojawia się łupież. – Tym rodzajem grzyba dodatkowo możemy zarazić się w różnych miejscach, zwłaszcza gdy mamy skłonność do łojotoku. Najczęściej dzieje się tak u fryzjera, jeśli odpowiednio nie dezynfekuje on sprzętu: nożyczek, grzebieni, szczotek, albo nie używa jednorazowych ręczników. Na ręczniku upranym tylko w ciepłej wodzie i suszonym na kaloryferze grzyby mogą przetrwać. A grzybica jest bardzo zaraźliwa – wyjaśnia dr Grażyna Nieżurawska, dermatolog.

Tym grzybem można się również zarazić w solarium, ponieważ łóżka opalające nie zawsze są dobrze zdezynfekowane. Często też w domu zarażamy się od innych domowników, jeśli tylko zdarza się nam używać tych samych szczotek do włosów, grzebieni czy ręcznika.

Rodzaje łupieżu
Łupież zwykle pojawia się ogniskowo. Złuszczanie skóry zaczyna się na czubku głowy oraz na skroniach. Może też jednak występować na całej skórze głowy.

Są dwa rodzaje łupieżu: częściej pojawiający się i, na szczęście, łagodniejszy tzw. zwykły (suchy) i bardziej uciążliwy – tłusty. Przy łupieżu zwykłym naskórek złuszcza się drobnymi płatkami, nie pojawiają się stany zapalne, włosy nie uszkadzają się i nie wypadają. Łuseczki nie są mocno przyczepione do skóry, zwykle odpadają, gdy czeszesz włosy.

Łupież zwykły to problem głównie kosmetyczny. Najczęściej zdarza się u młodzieży w okresie dojrzewania (ma na to wpływ burza hormonalna). Potem może nawracać nawet przez długie lata. Zazwyczaj nie powoduje poważniejszych dolegliwości, czasem tylko pojawia się świąd. Niestety, nieleczony łupież suchy może przejść w tłusty, jeśli mamy skłonność do zmian łojotokowych.

Przy łupieżu tłustym we włosach widać łuski koloru żółtawego. Są one wilgotne i większe niż w przypadku łupieżu suchego. Na skórze głowy pojawiają się żółte strupki przylegające do skóry, zaczerwienienie, a także stany zapalne, które powodują silny świąd.

– Ten rodzaj łupieżu trzeba koniecznie leczyć, gdyż jest on nie tylko defektem kosmetycznym. Przewlekły może nawet spowodować tzw. łysienie typu męskiego, często kończące się trwałym wyłysieniem – wyjaśnia dr Grażyna Nieżurawska.

Skuteczne leczenie
Podstawa to dobry szampon przeciwłupieżowy. Jest wiele środków tego typu. Który z nich wybrać? Wiele zależy od rodzaju łupieżu i stopnia nasilenia problemu.

– Szampony przeciwłupieżowe najlepiej kupować w aptece. Zawierają one składniki, które hamują łojotok, a jednocześnie mają działanie złuszczające, przeciwgrzybicze i przeciwświądowe (siarka, dziegć, ketokonazol, carbamide). Ich stężenie w preparatach aptecznych jest dużo większe niż w szamponach przeciwłupieżowych, które można kupić w drogeriach – twierdzi dr Nieżurawska. W aptekach są też specjalne szampony, które warto stosować przy łupieżu tłustym. Oprócz składników przeciwłupieżowych, przeciwświądowych i przewciwgrzybiczych zawierają one dodatkowe substancje o właściwościach seboregulujących.

Aby kuracja przyniosła efekt, trzeba ją stosować przez co najmniej 6 tygodni, później zaś stosować tego typu szampon raz w tygodniu – już na stałe. Uwaga: szamponu przeciwłupieżowego można używać tylko 2-3 razy w tygodniu (chyba że lekarz zaleci inaczej), ponieważ zawiera silne składniki. Jeśli musisz częściej myć włosy, używaj łagodnego szamponu dobranego do twojego rodzaju włosów. Pamiętaj, by za każdym razem dokładnie spłukać szampon, a czesząc włosy, wyczesywać też łupież. Rób to jednak bardzo delikatnie, by dodatkowo nie podrażniać skóry głowy i nie prowokować zwiększania się łojotoku.

Dobry efekt daje też kuracja 5% oliwką salicylową. Lekko ją podgrzej, posmaruj głowę, przykryj ręcznikiem, a po 2-3 godzinach umyj głowę. Oliwka rozmiękczy skórę, dzięki czemu łuski łatwiej odpadną. Jedyną wadą takiego leczenia jest to, że włosy potem długo pozostają tłuste i trzeba je nawet kilkakrotnie myć, by odzyskały puszystość.

W gabinecie dermatologa
Jeśli stosowanie przeciwłupieżowych szamponów nie przynosi efektu, konieczna jest wizyta u dermatologa. Jest ona szczególnie ważna dla mężczyzn, jeśli pojawia się u nich łupież tłusty. To ważne, by zapobiec pojawieniu się łysienia. Specjalista może zalecić mocniejsze środki złuszczające, zawierające mocznik i kwas salicylowy. Czasem konieczne jest też zastosowanie silniejszych środków przeciwzapalnych i przeciwgrzybiczych, a także równoczesne leczenie łojotokowego zapalenia skóry.