Preparaty do golenia

Jedną z podstawowych czynności, regularnie wykonywaną przez wszystkich zadbanych mężczyzn jest golenie. Dzisiejszy rynek proponuje klientom wiele produktów, które mają za zadanie ułatwić im spełnianie swojego obowiązku. Prym wiodą kremy oraz pianki i żele w formie aerozolu. A jak to wyglądało w przeszłości?

Wszystkie przepisy dotyczące kosmetyków zawarte są w „Ustawie o kosmetykach”. Ustawa ta stanowi, że kosmetyk wprowadzony do obrotu nie może zagrażać zdrowiu ludzi. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów sprawują Inspekcja Sanitarna i Inspekcja Handlowa. „Ustawa o kosmetykach” stanowi harmonizację przepisów z Europejską Dyrektywą Kosmetyczną. Wprowadza ona m.in. zakaz testowania gotowych kosmetyków na zwierzętach. Zachowanie zasad produkcji kosmetyków spoczywa na producencie. Oznacza to, że ponosi on pełną odpowiedzialność za produkcję i bezpieczeństwo swoich wyrobów. Badania kosmetyków przeprowadza się na ochotnikach, zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej. Test użytkowy kosmetyków polega na sprawdzeniu własności wyrobu w trakcie jego stosowania przez grupę ochotników (minimum 20 osób) w czasie 3-4 tygodni. Przez odpowiedni dobór użytkowników (wiek, rodzaj skóry) można dodatkowo potwierdzić reklamowane własności kosmetyków. Badania użytkowe kosmetyków można połączyć z badaniami instrumentalnymi dotyczącymi np. poprawy stanu nawilżenia, spłycenia zmarszczek itp.

Golenie w XXI wieku
Czym powinny charakteryzować się akcesoria do golenia? Produkty te powinny po pierwsze nie drażnić skóry. Głównym zadaniem kremu do golenia jest zmiękczanie i unoszenie zarostu. Dodatkowym – działanie nawilżające, natłuszczające i łagodzące. Dobry krem do golenia umożliwia przyjemne i dokładne golenie, oddziałując jednocześnie na wrażliwą i zmęczoną skórę twarzy dbającego o wygląd mężczyzny. Podstawą kremu jest miękkie mydło do golenia otrzymane w procesie reakcji chemicznej zmydlania kwasów tłuszczowych lub kwasów oleju kokosowego oraz wysokocząsteczkowych nasyconych kwasów tłuszczowych – wodorotlenku potasu (KOH) i wodorotlenku sodu (NaOH) lub trójetanoloaminy (TEA). Zwykle stosuje się mieszaninę kwasów tłuszczowych w celu otrzymania produktu o odpowiedniej gęstości i konsystencji kremu. Łatwość golenia zależy w dużym stopniu od użytego wodorotlenku. Mydła potasowe są miękkie, dzięki czemu łatwiej rozpuszczają się w wodzie, natomiast mydła sodowe są zdecydowanie twardsze. Najbardziej miękkie mydła tworzy trójetanoloamina (TEA). Kremy do golenia dla mężczyzn zawierają także kompozycję zapachową oraz składniki poprawiające ich własności użytkowe: nawilżające (np. gliceryna, sorbit), zmiękczające i natłuszczające – np. lanolina, oliwa z oliwek, łagodzące i osłaniające – np. ekstrakt z aloesu Aloe Vera, witamina E, alantoina , antybakteryjne – np. olejek z drzewa herbacianego. Najbardziej popularną formą preparatów do golenia są obecnie żele.
Nieco inaczej wyglądała technologia produkcji asortymentu do golenia na początku XX wieku.

Ocet do golenia i coś jeszcze
Przemysłowo-Handlowe Zakłady Chemiczne Ludwik Spiess i Syn S.A. fabryka w Tarchominie pod Warszawą, w latach 30. XX wieku produkowały poszukiwane przez dbających o wygląd mężczyzn kremy do golenia.

W Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej można odnaleźć fabryczne sposoby przygotowania tego rodzaju kremów według przepisów „sprawdzonych dnia 6 grudnia 1933 roku”. Przepisy, w zachowanych dokumentach, przedstawiają schemat produkcji „kremów do golenia w tubach”. W celu przygotowania wyrobu należało: „stopić w kotle nagrzewanym parą 5 kg Ol.Cocois (Cochin) i stopniowo dodawać do całkowitego zmydlenia 3,5-3,6 kg Lig. kali caust.tech.36oBe /lekki nadmiar nie przeszkadza w dalszej robocie/. Następnie dodaje się 5 kg stearinum alb. uprzednio stopioną, miesza się i dalej zmydla się około 3 kg Lig. kali caust.tech.36oBe, tak, po dodaniu 2,5 kg Glycerinum „D” 95% i wyparowaniu do +/-24 kg. Następnego dnia, a lepiej po 10 dniach, przenieść mydło do zgniatacza małemi porcjami, gdzie uprzednio wsypano 5 kg Sapo pro Dentosan pulv. Zagniatacz utrzymuje się w ruchu tak długo, dopóki mydło nie straci całkowicie grudek i posiądzie odpowiednią konsystencję. W zależności od niej należy dodać, lub nie, jeszcze 1 kg Wody destylowanej. Następnego dnia dodaje Essence Provence NoVI /pour savona/ i wyrabia w zgniataczu około 1 godz. otrzymuje się około 29 kg mydła gotowego, napełnia się specjalne tuby Nr… po 65-70 g i pakuje w kartony. Mydło winno posiadać jednolitą konsystencję, miły zapach, pienić się mocno, zawierać kwasów tłuszczowych około 50% i wilgoci około 37%”.

Oto i gotowy przepis na krem do golenia! Niestety nie zachowała się żadna próbka tego kosmetyku i nie możemy sprawdzić, czy dzisiejsze preparaty dorównują tym sprzed mała stu lat. Zmienił się wygląd hal fabrycznych, inny jest skład i zapach produktów. Niezmienny jest jedynie wciąż niezadowolony z ceny i jakości wyrobu klient oraz tekturowe kartony, do których po zakończeniu produkcji, pakuje się gotowy produkt.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że zarówno w XIX wieku, jak i w pierwszej połowie XX wieku kremy do golenia były wytwarzane nie tylko w fabrykach, ale również w aptekach. Świadczą o tym strony „Polskiego Manuału Farmaceutycznego” wydanego przez mgr farm. Fr. Heroda w Warszawie w 1932 roku autorstwa Jana Podbielskiego i Marjana Rostafińskiego (pisownia oryginalna). W dziale „Rasura” (golenie) pojawiają się takie pozycje, jak: Pasta Rasaria (krem do golenia), Sapo Rasorius (mydło do golenia), Sapo Rasorius in Tubis, Liquidus lub Pulveratus (mydło do golenia w tubach, w płynie lub w proszku), Alumen rosarium (ałun go golenia), Acetum Rosarium Desinficiens (ocet do golenia), Lotio Post Rasuram (płyn do mycia po goleniu) oraz Bacillis Haemostatici Rasorii (pałeczki do tamowania krwi po goleniu).

Interesujący jest zwłaszcza ocet. Jego receptura jest bardzo prosta: „Glycerini 5, Spiritus 95% 40, Aquae coloniensis 10, Tincturae arnice 5, Acidi acetici 80% 2, aquae destillatae 100; po długotrwałem silnem wstrząsaniu mieszaninę odstawić na przeciąg 2-3 dni, poczem przesączyć przez łojek i zlekka zabarwić”.

W dzisiejszych czasach to klient decyduje, czego oczekuje. Czy apteczna czystość sporządzanych produktów i zaufanie klienta do farmaceuty oraz wszechobecna dbałość o ekologię może sprawić, że oprócz leków i gotowych kosmetyków renomowanych firm powróci tendencja do powiększenia oferty apteki o specyfiki do golenia? Współczesne apteki, wzorem ich dawnych poprzedniczek, namawiam do powrotu do sprawdzonych receptur. Może nie jest to pomysł na dużą, dochodową produkcję, ale każda kobieta, co jakiś czas, potrzebuje pomysłu na ciekawe i nietuzinkowe prezenty dla swojego mężczyzny.