Poważne powikłania cukrzycy mogą wystąpić w każdym jej typie, dlatego już od początku zdiagnozowania choroby ważne jest nie tylko jej leczenie, ale również kontrolowanie, czy nie pojawiają się powikłania.
W cukrzycy typu 1 dużym problemem jest to, że często towarzyszą jej inne schorzenia, jak choroby tarczycy, zwłaszcza autoimmunologiczne (np. Hashimoto, Gravesa-Basedova), kory nadnerczy (choroba Adisona), celiakia, niedokrwistość z niedoboru witaminy B12. Mogą one pogorszyć przebieg cukrzycy typu 1, dlatego muszą być równolegle leczone. Coraz większym problemem u osób z cukrzycą typu 1 są zaburzenia odżywiania (o charakterze bulimii lub anoreksji), a także występowanie otyłości, a co za tym idzie – pojawienie się insulinooporności (więcej w rozdziale: Najlepsze metody leczenia).
Cukrzyca typu 2 może nie dawać żadnych charakterystycznych objawów, nie „boli” i często długie lata nie zostaje rozpoznana. W tym czasie, choć chory o tym nie wie, niszczy organizm. W momencie rozpoznania cukrzycy typu 2 prawie połowa osób ma już powikłania, często poważne. Ich stopień i nasilenie w dużej mierze zależy od tego, jak późno od zachorowania cukrzyca została rozpoznana.
Powikłania cukrzycy to:
- makroangiopatia (zmiany w dużych i średnich naczyniach krwionośnych), np. choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, miażdżyca tętnic kończyn dolnych;
- mikroangiopatia (zmiany w małych naczyniach krwionośnych), np. retinopatia, nefropatia, neuropatia. Dochodzi do zwężenia ściany małych naczyń krwionośnych oczu i nerek, a także do upośledzenia ukrwienia neuronów, co powoduje ich niedotlenienie i uszkodzenie funkcji.
- zmiany skórne;
- powikłania ze strony układu kostno-stawowego.
Powikłania cukrzycy są bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia. Można jednak skutecznie zapobiegać ich rozwijaniu się. Najważniejsze jest dobre kontrolowanie poziomu glukozy we krwi, właściwa dieta, aktywność fizyczna, leczenie farmakologiczne.
Ważne badania tuż po diagnozie
Po rozpoznaniu cukrzycy ważne jest wykonanie badań, które stwierdzą, czy występują powikłania cukrzycy lub czynniki ryzyka ich pojawiania się. Warto wykonać:
- pomiar ciśnienia tętniczego,
- badanie ogólne moczu,
- kreatynina, mocznik, klirens kreatyniny, stężenie albuminy w moczu,
- badadnie stężenia HbA1c (hemoglobiny glikolowanej),
- badanie cholesterolu (całkowity, HDL, LDL),
- EKG,
- badanie dna oka.
Miażdżyca, udar mózgu i choroby serca
Choroba niedokrwienna serca jest główną przyczyną śmierci u chorych na cukrzycę. Cukrzyca uszkadza naczynia krwionośne, dlatego osoby na nią chorujące są bardziej od innych narażone na miażdżycę, zawał i inne choroby serca. Ryzyko zgonu z powodu choroby sercowo-naczyniowej jest ok. 4 razy większe u chorego na cukrzycę. Nieleczona (lub źle leczona) cukrzyca może prowadzić też do choroby niedokrwiennej naczyń mózgowych, udaru mózgu.
Uwaga: To, że chorujesz na cukrzycę, nie oznacza, że zachorujesz na serce. Musisz jednak kontrolować cukrzycę i dbać o zdrowy styl życia.
Jak ustrzec się przed chorobą serca. Ważne przykazania
- Unikaj stresu.
- Dbaj o aktywność fizyczną (jest obowiązkowa, ale jeśli do tej pory twój tryb życia był mało aktywny, porozmawiaj z lekarzem, jakie ćwiczenia wykonywać).
- Codziennie skontroluj ciśnienie i dbaj o jego utrzymywanie poniżej 140/90 mmHg (najlepiej: 120/80).
- Zdrowo się odżywiaj (5 posiłków dziennie; unikaj tłuszczów zwierzęcych i cukru).
- Nie pal papierosów.
- Postaraj się schudnąć.
- Obniż poziomu cholesterolu. Najlepiej, gdy poziom cholesterolu całkowitego wynosi < 175 mg/dl, LDL < 100 mg/dl, HDL u mężczyzn >40 mg/dl, u kobiet >50 mg/dl, stężenie trójglicerydów < 150 mg/dl.
- Zgłaszaj się na wyznaczone kontrole do lekarza.
- Przyjmuj zalecane leki. Jeśli źle się po nich czujesz, porozmawiaj na ten temat z lekarzem.
Czy wiesz, że…
Z badań przeprowadzanych w USA wynika, że zaledwie 12 proc. chorych na cukrzycę typu 2 stosuje się do zaleceń lekarza, to znaczy prowadzi taki styl życia (odżywianie, aktywność fizyczna, leki), by zmniejszyć ryzyko najbardziej groźnych powikłań cukrzycy, jak zawał serca i udar mózgu.
Retinopatia cukrzycowa
Uszkodzenie narządu wzroku pojawia się aż u 60-70 proc. osób z cukrzycą. Najczęściej dochodzi do zmian w siatkówce oka. Zmiany są widoczne na dnie oka u wielu chorych już w pierwszym roku trwania cukrzycy (gdyby co roku odwiedzać okulistę, cukrzyca mogłaby być zdiagnozowana dużo wcześniej!). Uwaga: w wyniku cukrzycy można stracić wzrok!
Retinopatia to uszkodzenie siatkówki oka. Siatkówka jest zaopatrywana w krew i składniki odżywcze przez drobne naczynia krwionośne, które często zostają uszkodzone w przebiegu cukrzycy (najprawdopodobniej powodem jest wbudowywanie się glukozy i innych cukrów w ścianę naczyń, w wyniku czego stają się one coraz słabsze). Tworzą się małe pęcherzyki i mikrotętniaki, które z czasem pękają i pojawiają się niewielkie krwawe wylewy. Tworzą się również nowe naczynia krwionośne, bardzo delikatne, które jeszcze łatwiej ulegają uszkodzeniu i krwawieniom. W efekcie tych zmian siatkówka staje się niedożywiona i niedotleniona. Źle odbiera światło z otoczenia i nieprawidłowo przekazuje obrazy do mózgu.
Osoby chorujące od lat na cukrzycę, jeśli nie jest ona dobrze kontrolowana, są też w większym stopniu narażone na jaskrę i zaćmę. Koniecznie chodź co roku na kontrolę u okulisty!
Badania u okulisty:
* Pierwsze badanie w cukrzycy typu 1: najlepiej jak najszybciej po zdiagnozowaniu cukrzycy (szczególnie u dzieci, które zachorowały w okresie pokwitania); w cukrzycy typu 2 jak najszybciej po zdiagnozowaniu.
* Badania kontrolne bez retinopatii: raz w roku, w przypadku pojawienia się retinopatii – zgodnie z zaleceniami okulisty; u kobiet w ciąży chorych na cukrzycę: raz w miesiącu podczas ciąży i połogu; u osób z niewyrównaną cukrzycą i nadciśnieniem lub białkomoczem – co 3-4 miesiące.
Uszkodzenie nerek (nefropatia)
Powikłaniem cukrzycy może być uszkodzenie nerek. Ulegają uszkodzeniu kłębuszki nerkowe, odpowiedzialne za filtrowanie krwi i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii z organizmu.
Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!
To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.
ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU
Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.