Jelita nie lubią świąt

Gonitwa za świątecznymi prezentami, stres, szybkie, nieregularne posiłki. A wszystko to kończy się wielką ucztą, pełną ciężkostrawnych i wzdymających składników.

Trawienie polega na chemicznym rozkładzie pokarmu przez enzymy hydrolityczne zależne od pH. Dla przypomnienia, węglowodany trawione są do dwucukrów przez amylazy ślinowe i trzustkowe, a następnie do glukozy przez enzymy ściany jelita cienkiego. W obecności kwasu solnego pepsynogen przekształca się do pepsyny, enzymu proteolitycznego rozkładającego białka do krótszych łańcuchów. Następnie polipeptydy ulegają rozkładowi w jelicie dzięki aktywowanym przez entetokinazę enzymom trzustkowym – trypsynie i chymotrypsynie. Ostatecznie peptydazy ściany jelita cienkiego przekształcają tri- i dipepydy do pojedynczych aminokwasów. Trawienie tłuszczy polega na hydrolizie wiązania estrowego przez lipazy trzustkową i żołądkową (w bardzo ograniczonym stopniu). W związku z tym, że lipazy jako białka są rozpuszczalne w wodzie, a tłuszcze są nierozpuszczalne, do prawidłowego działania enzymów niezbędna jest emulgacja tłuszczy przez żółć. Do enterocytów wchłaniają się przede wszystkim micele – kompleksy soli żółciowych z glicerolem, kwasami tłuszczowymi i rozłożonymi tłuszczami. W enterocytach dochodzi do resyntezy tłuszczów obojętnych i po przyłączeniu do nich białek, które jako chylomikrony, przedostają się do naczyń limfatycznych kosmków jelitowych. Pracę układu pokarmowego reguluje zlokalizowany w mózgowiu ośrodek głodu i sytości, a także hormony tkankowe: gastryna i cholecystokinina. Gastryna jest wydzielana w odpowiedzi na rozciągnięcie się ściany żołądka i pobudza wydzielanie pepsynogenu. Z kolei produkty częściowego rozkładu tłuszczy, pobudzają śluzówkę dwunastnicy do produkcji cholecystokininy, która pobudza skurcze pęcherzyka żółciowego i wydzielanie żółci, a także zwiększa wydzielanie soku trzustkowego.

Zaburzenie procesu trawienia spowodowane nadmierną podażą wysokotłuszczowego pokarmu, nieregularną dietą, błędami żywieniowymi i napięciem nerwowym, prowadzi do uczucia dyskomfortu w jamie brzusznej. Wśród objawów zaburzonego trawienia wymienić można: uczucie bólu i ucisku w nadbrzuszu, wzdęcia, gazy, uczucie pełności (nieproporcjonalnej do ilości spożytego pokarmu), nudności i zgaga. Jeśli objawy zdarzają się epizodycznie, są szybko przemijające i w sposób przerywany nie trwają dłużej niż 1-2 tygodnie, trudno mówić tutaj o konkretnej jednostce chorobowej. Takie dolegliwości mogą być łagodzone w warunkach aptecznych.

W tabeli przedstawiono substancje lecznicze i surowce roślinne stosowane w objawach zaburzenia trawienia, dostępne w aptekach bez recepty. Zestawienie mechanizmu działania oraz najważniejszych wskazań pozwoli na szybki i skuteczny dobór odpowiedniego preparatu dla pacjenta.