Jak zwalczyć łupież

Łupież zwykły jest bardzo częstym schorzeniem. Dotyczy połowy ludzi rasy białej na świecie. Występuje szczególnie u mężczyzn między 20. a 40. rokiem życia.

Łupież to drobnopłatowe złuszczanie owłosionej skóry głowy, któremu towarzyszy łojotok. Może mieć różne nasilenie – od ledwie zauważalnego złuszczania do nawarstwienia grubych, tłustych łusek. To schorzenie o przewlekłym przebiegu, z charakterystycznym nasileniem zmian zimą i poprawą latem. Stanowi jeden z najczęstszych problemów dermatologicznych owłosionej skóry głowy.

Etiologia łupieżu
Przyczyną łupieżu jest skrócony okres proliferacji komórek naskórka (keratynocytów). Na skórze głowy pojawia się wówczas dużo drobnych łusek. Towarzyszy temu stan zapalny: zaczerwienienie, sączenie oraz uporczywy świąd. Objawy te wskazują na łojotokowe zapalenie skóry, które nieleczone może spowodować przerzedzenie włosów.

Za powstawanie łupieżu odpowiedzialne są żyjące w skórze głowy lipofilne grzyby drożdżopodobne Malassezia spp. Żywią się one łojem i wydzielają drażniące metabolity, które powodują przyspieszenie odnowy naskórka.

Ponadto na występowanie łupieżu mają wpływ: uwarunkowania genetyczne, zaburzenia hormonalne (udział androgenów i nadmierne wytwarzanie progesteronu u kobiet), osłabienie organizmu czy niski poziom higieny osobistej. Dodatkowo brak wypoczynku, stres, nieodpowiednia dieta: nadmierne spożycie cukru, skrobi, tłuszczów nasyconych (mięs i wędlin). Znaczenie ma też niewłaściwa pielęgnacja włosów – nadmierne używanie żeli, lakierów, rzadkie stosowanie szamponów i ich niewystarczające spłukiwanie czy korzystanie z elektrycznych wałków do włosów.

Co tkwi w szamponach przeciwłupieżowych?
Dyskomfort związany z łupieżem łagodzą preparaty przeciwłupieżowe (najskuteczniejsze są leki przeciwgrzybicze) dostępne głównie w postaci szamponów. Odznaczają się one wielokierunkowym działaniem: antymitotycznym, keratolitycznym, przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym. Lecznicze szampony zaleca się stosować 2-3 razy w tygodniu, naprzemiennie z łagodnymi szamponami przeznaczonymi do codziennej pielęgnacji. U osób wrażliwych silne działanie składników czynnych może spowodować nadmierne przesuszenie skóry i włosów, podrażnienie oraz stan zapalny skóry głowy.

Szampony z dziegciami zwalczają łojotok, mają też właściwości keratolityczne i cytostatyczne. Należy je stosować w odstępach trzydniowych, co skutecznie wpływa na usuwanie nadmiaru łoju i złuszczanie naskórka. Prawidłowo wytworzoną w trakcie mycia pianę powinno się utrzymać na skórze głowy przez 5 minut. W okresie dużego nasłonecznienia trzeba dokładnie spłukać preparat ze skóry głowy. Istnieje bowiem ryzyko odczynów fototoksycznych.

Najczęstszym składnikiem szamponów są pochodne Pix lithantracis. Inne składniki, jak siarczek selenu, charakteryzują się aktywnością przeciwgrzybiczą oraz działają cytostatycznie na komórki naskórka i mieszków włosowych.

Pirytonian cynku wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i normalizuje rogowacenie naskórka. Ze względu na udział w powstawaniu łupieżu zakażenia Malassezia spp. bardzo skuteczne są preparaty zawierające leki imidazolowe (ketokonazol, flutrimazol, klotrimazol, bifonazol, mikonazol).

Nowoczesnym specyfikiem o działaniu grzybostatycznym, grzybobójczym, przeciwbakteryjnym oraz przeciwzapalnym jest szampon zawierający 1,5% cyklopiroksolaminę. Taki szampon powinno się trzymać na głowie przez 3-5 minut przed spłukaniem, a następnie powtórzyć mycie. Podczas stosowania tego specyfiku trzeba chronić oczy, aby nie podrażnić spojówek.

W profilaktyce i leczeniu łupieżu należy stosować cyklopiroksolaminę lub leki imidazolowe w szamponie.
lek.
dermatolog