Niewiele osób w Polsce słyszało o pomiarze wskaźnika „kostka-ramię”: to badanie jest wykonywane zbyt rzadko. Z reguły przeprowadzają je kardiolodzy i angiolodzy u osób, które są już poważnie chore.
A trzyminutowy pomiar ciśnienia we wszystkich kończynach powinien być wykonywany rutynowo podczas okresowych badań ogólnych, w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Warto mierzyć wskaźnik „kostka-ramię” raz w roku, szczególnie u osób po 50. roku życia. To proste badanie może ustrzec nas przed możliwością udaru niedokrwiennego mózgu lub niedokrwieniem tętnic, grożącym amputacją nogi.
Wskaźnik „kostka-ramię” (ABI, ang. ankle brachial index) to iloraz ciśnienia na tętnicy stopy do wyższego z ciśnień zmierzonych na obydwu tętnicach ramiennych. Pozwala oszacować ryzyko chorób układu naczyniowego. To one mogą być przyczyną udaru niedokrwiennego mózgu lub niedokrwienia kończyn, które w skrajnych przypadkach może skończyć się amputacją.
Zdrowy człowiek powinien mieć wynik ABI pomiędzy 0,9-1,15.
ABI poniżej 0,9 świadczy o zwężeniu w tętnicach obwodowych – to ostrzeżenie przed zagrożeniem udarem niedokrwiennym.
Wynik badania „kostka-ramię” powyżej wartości 1,15 oznacza sztywnienie tętnic i pojawieniem się zmian cukrzycowych i miażdżycowych.
– Szacuje się, że co roku na udar niedokrwienny mózgu zapada od 60 do 90 tysięcy Polaków – mówi prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong, z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Krajowy Konsultant ds. Hipertensjologii. – Około 30 procent z nich umiera w pierwszym miesiącu od wystąpienia udaru, a co najmniej połowa pacjentów wprawdzie przeżywa udar, ale nie wraca już do pełnej sprawności i wymaga opieki innych osób. Wśród czynników ryzyka tej choroby najważniejsze są nadciśnienie tętnicze i migotanie przedsionków. Dlatego tak ważna jest profilaktyka – dodaje profesor Z. Gaciong.
Z udarem niedokrwiennym mózgu mamy do czynienia, gdy światło naczynia krwionośnego zaopatrującego jakiś obszar mózgu zostanie zatkane przez zakrzep lub zator. Wówczas krew nie dociera do tego rejonu mózgu i zostaje on wyłączony z funkcjonowania.
– Najczęstszą przyczyną schorzeń naczyń układu obwodowego jest miażdżyca – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Aleksander Sieroń ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Krajowy Konsultant w dziedzinie Angiologii. – Większość ludzi wie, że może ona być przyczyną zawału serca lub udaru mózgu. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że jednym z bardzo groźnych objawów miażdżycy, często na początku niezauważalnym lub bagatelizowanym przez pacjentów, jest choroba naczyń obwodowych – PAD (skrót od ang. Peripherial Arterial Disease). Pierwsze jej symptomy łatwo zlekceważyć – kontynuuje profesor Sieroń. – Może to być lekki ból w łydce podczas chodzenia po płaskim terenie. Z czasem jednak ból staje się coraz silniejszy. Jeśli przystaniemy, drętwienie i ból ustępują po 5-10 minutach, ale powracają, gdy znowu zaczniemy iść. Nieleczona PAD może doprowadzić do ostrego niedokrwienia kończyny, a to w skrajnych przypadkach kończy się amputacją.
– Nie można lekceważyć dolegliwości związanych z bólami nóg u osób powyżej 55. roku życia, a nawet już po 40. roku życia. Badanie tętna u tych osób powinno być obowiązkiem każdego lekarza. Powinien być też oznaczony wskaźnik ABI: iloraz ciśnienia skurczowego mierzonego na stopie i ciśnienia skurczowego na ramieniu, wyznaczony u chorego leżącego – dodaje prof. dr hab. med. Waldemar Kostewicz, chirurg naczyniowy z II Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Onkologicznej, prezes Polskiego Towarzystwa Lekarskiego i prezes Polskiego Towarzystwa Angiologicznego.
Społeczne Akcje Profilaktyczne Nagrody Zaufania „Złoty OTIS”, mają za cel zwrócenie uwagi na przeoczone obszary w polskiej ochronie zdrowia. Prowadzimy je od 2009 roku – powiedział Paweł Kruś, przewodniczący Kapituły Nagrody. – Od lat przerażała nas ilość amputacji w Polsce (ok. 10-12 tysięcy rocznie, jesteśmy pod tym niechlubnym względem w europejskiej czołówce) i śmierć w wyniku udarów niedokrwiennych (ok. 30 tysięcy osób rocznie). Wspólnie z Kapitułą szukaliśmy możliwości działania profilaktycznego: badanie kostka-ramię daje taką szansę, o ile będzie wykonywane systematycznie i – koniecznie – w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
W akcji „Kosta-Ramię. Stop Udarom i Amputacjom!” używamy nowoczesnego, sprawdzonego klinicznie aparatu Dopplex Ability. Automatyczne wyznacza on wskaźnik kostka-ramię w trzy minuty. Badanie jest nieinwazyjne i nie wymaga żadnego wcześniejszego przygotowania pacjenta. Badanie profilaktyczne raz w roku jest szczególnie zalecane: osobom z cukrzycą, problemami kardiologicznymi, ale także wszystkim osobom zdrowym, powyżej 50. roku życia.
W programie pilotażowym od maja 2016 r. przebadaliśmy ok. 100 osób w Warszawie, Lublinie i Białymstoku. Żadna z nich nie miała prawidłowego wyniku!
Akcja będzie kontynuowana do 15 grudnia 2016. Jeszcze możemy od 15 listopada do 15 grudnia bezpłatnie udostępnić aparat Dopplex Ability wszystkim placówkom ochrony zdrowia, które nawiążą z nami kontakt (zgłoszenia: Paweł Kruś, [email protected]).
Aktualny harmonogram V Społecznej Akcji Profilaktycznej: https://nazdrowie.pl/news/harmonogram-badan-kostka-ramie
„Kostka-ramię. Stop udarom i amputacjom!” to Piąta Społeczna Akcja Profilaktyczna Nagrody Zaufania „Złoty OTIS”
Do tej pory odbyły się 4 Akcje Profilaktyczne Nagrody Zaufania „Złoty OTIS”:
- „Uwaga nerki!” 2009/2010
- „Nie mam HCV!” 2011
- „Cukrzyca – wygrajmy razem!” 2012
- „Sprawdź cholesterol u dziecka” 2013/2014
- Z tych bezpłatnych badań skorzystało łącznie ponad 20 tysięcy osób w Polsce oraz 2500 na Ukrainie.
Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!
To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.
ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU
Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.